Wielkokalibrowy karabin maszynowy
.jpg)
Wielkokalibrowy karabin maszynowy (skr. wkm)[a] – karabin maszynowy zasilany amunicją wielkokalibrową (kaliber w przedziale 12–20 mm)[1].
Najpowszechniejszym kalibrem wkm jest 12,7 mm (0.50 cala), spotykane są też 13,2 mm, 14,5 mm, 15 mm, 20 mm. Obecnie ten ostatni kaliber zalicza się do działek.
Historia
Początek wielkokalibrowym karabinom maszynowym dały francuskie próby skonstruowania w okresie I wojny światowej broni zdolnej zwalczać nieprzyjacielskie sterowce. W tym celu zaadaptowali oni nabój od karabinu Grass Mle 1874 kal. 11 mm. Pierwszymi wukaemami były przystosowane do tego naboju karabiny maszynowe typu Hotchkiss Mle 14 i Vickers wz. 09[1]. Wukaemy rozwinęły się następnie jako broń pokładowa samolotów i pojazdów oraz broń przeciwlotnicza[1].
Najpopularniejsze konstrukcje wielkokalibrowych karabinów maszynowych to Browning M2 i M2HB (USA) zwany "pięćdziesiątką" oraz DSzK (ZSRR) - oba kalibru 12,7 mm, używane w trakcie II wojny światowej[1] i obecnie. Różne odmiany M2HB są używane nadal, DSzKM jest nadal użytkowany lecz ma następcę wkm NSW.
Najmocniejszym popularnym karabinem jest radzieckiego pochodzenia Krupnokalibiernyj Puliemjot Władimirowa.
Karabin maszynowy wz. 38FK produkowany w Polsce w latach 1938-1939, montowany w tankietkach TKS
Karabin KPW.
Nabój 14,5 x 114 mm stosowany w KPW
Karabin maszynowy WKM-Bz jako uzbrojenie śmigłowca Głuszec
Najcięższy karabin maszynowy Hotchkiss wz. 30
Dane techniczno–taktyczne wielkokalibrowych karabinów maszynowych
| Wzór (państwo) | Kaliber (mm) | Długość broni (mm) | Długość lufy (mm) | Masa broni (kg) | Masa lufy (kg) | Masa podstawy (kg) | Prędkość pocz. poc. (m/s) | Zasilanie, liczba pocisków | Chłodzenie |
| Besa (Wielka Brytania) | 15,0 | 2060 | - | 47,0 | - | - | - | taśma, 25, 40 | powietrzne |
| Breda (Włochy) | 14,0 | 2000 | 1260 | 35,0 | - | 65 | 1000 | taśma, 30 | powietrzne |
| Breda-SAFAT (Włochy) | 12,7 | 1800 | 1200 | 20,0 | - | 90,0 | 900 | magazynek, 30 | powietrzne |
| Browning wz. 24 (USA) | 12,7 | 1450 | 914 | 29,9 | 9,0 | 37,2 | 903 | taśma, 100, 200 | wodne |
| DSzK (ZSRR) | 12,7 | 1626 | 1000 | 33,4 | - | 102,0 | - | taśma, 50 | powietrzne |
| Farquhar (Wielka Brytania) | 12,7 | 1550 | 889 | 17,1 | - | - | 850 | magazynek | powietrzne |
| FK wz. 38A (Polska) | 20,0 | 2015 | 1350 | 57,0 | 21,2 | - | 870 | magazynek, 5, 10, 15 , | powietrzne |
| FK wz. 38C (Polska) | 20,0 | 2180 | 1500 | 53,0 | 20,5 | 15,4 | - | taśma, 200; magazynek, 5, 10,bęben 100 | powietrzne |
| FK wz. 38D (Polska) | 20,0 | 1897 | 1350 | 38,5 | 17,5 | - | 870 | bęben, 100 | powietrzne |
| Hotchkiss wz. 30 (Francja) | 13,2 | 1490 | 1000 | 32,0 | - | 60,0 | 800 | taśma, 15 | powietrzne |
| Madsen (Dania) | 20,0 | 1800 | 1200 | 25,0 | - | 90,1 | 850 | magazynek, 25 | powietrzne |
| Oerlikon S (Szwajcaria) | 20,0 | 2100 | 1200 | 65,0 | 10,0 | - | 830 | magazynek, 15 | powietrzne |
| Solothurn (Szwajcaria) | 20,0 | 1750 | 900 | 44,0 | 10 | - | 730 | magazynek, 5 | powietrzne |
| Vickers 12,7 Mk III[2] (Wielka Brytania) | 12,7 | 890 | 794 | 24,5 | - | 768 | taśma, 100, 200 | wodne |
Uwagi
- ↑ W II Rzeczypospolitej obowiązywała nazwa najcięższy karabin maszynowy (nkm). Po wojnie pod wpływem języka rosyjskiego wprowadzono obecną nazwę
Przypisy
Bibliografia
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.
Media użyte na tej stronie
Autor: User:Bukvoed., Licencja: CC BY 2.5
Hotchkiss twin 13.2mm AA machine gun from "INS HaShomer (K-18)" in the Clandestine Immigration and Naval Museum, Haifa, Israel.
M2(HB?) Browning machine gun with M2E2 Quick Change Barrel (QCB).
Autor: Sturmvogel 66, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rear view of a captured KPV machine-gun modified for use as an anti-aircraft weapon on display at the headquarters of the 2-135 General Support Aviation Battalion at Buckley Air Force Base, Colorado. It is missing its feed tray cover.
Autor: Maciej Szczepańczyk, Licencja: CC BY 3.0
Polish 12,7 WKM-Bm heavy gun on Polish Corvette