Wielokropek
Wielokropek – znak interpunkcyjny w postaci trzech umieszczonych obok siebie kropek (…) używany przeważnie na końcu zdania, dla zaznaczenia fragmentów pominiętych.
Przykłady
- Wielokropek może także oznaczać nieoczekiwane urwanie wypowiedzi:
- Dawno, dawno temu…
- Zaczął recytować: „Ruszyła maszyna…”, ale dziecko mu przerwało.
- Jest używany także przed nieoczekiwanymi słowami.
- Konsument wysłał list wprost do… prezydenta.
W powyższych przypadkach po znaku wielokropka należy umieścić spację, jednak nigdy nie umieszcza się jej przed znakiem[1].
- Wielokropek w nawiasie kwadratowym oznacza pominiętą część cytatu.
- Który skrzywdziłeś człowieka prostego […] Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta.
- (Czesław Miłosz – Który skrzywdziłeś…)
- W. Reymont wspomina: „Dzieciństwo miałem dość smutne. Było nas dzieci dziewięcioro […]”.[2]
- Należy wielokropek odróżniać od wykropkowania, gdzie każda z kropek odpowiada pominiętej literze:
- – K.... – zaklął chuligan.
Często jest zastępowany trzema kropkami (...), jednak nie jest to typograficznie poprawne, gdyż wielokropek jest jednym znakiem; kropki nie powinny być rozdzielane znakiem nowej linii, a odstępy między nimi są zazwyczaj różne niż odstępy między literami (zależnie od kroju pisma)[3].
Dostępność wielokropka w systemach informatycznych
Wielokropek znajdziemy w standardzie Unicode na pozycji U+2026 „Horizontal ellipsis” (poziomy wielokropek). Ponieważ standard ASCII nie zawierał wielokropka, czasem ten znak jest przedstawiany niepoprawnie w postaci 3 następujących po sobie kropek kończących zdanie (...). W języku HTML znak ten jest kodowany następująco:
| Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
|---|---|---|---|---|
| … | U+2026 | … lub … lub … | HORIZONTAL ELLIPSIS | poziomy wielokropek |
W systemie Windows nie ma prostego skrótu, jednak wielokropek dostępny jest za pomocą kombinacji Alt+0133 (kody Alt).
W dystrybucjach Linuxa należy wcisnąć Alt+K.
W systemie operacyjnym Mac OS można uzyskać go za pomocą Alt+;, (przy polskim układzie klawiszy Alt+Ł).
W systemie składu tekstu TeX wielokropek możemy uzyskać poleceniem \ldots. Przykład:
Inne wielokropki
Standard Unicode definiuje jeszcze inne wielokropki używane głównie przy składaniu wyrażeń matematycznych, np. w macierzach:
| Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Znak | Polecenie LaTeX | LaTeX | Nazwa |
|---|---|---|---|---|---|---|
| U+22EE | ⋮ lub &8942; | VERTICAL ELLIPSIS | ⋮ | \vdots | pionowy wielokropek | |
| U+22EF | ⋯ lub &8943; | MIDLINE HORIZONTAL ELLIPSIS | ⋯ | \cdots | poziomy wielokropek w linii środkowej | |
| U+22F0 | ⋰ lub &8944; | UP RIGHT DIAGONAL ELLIPSIS | ⋰ | \reflectbox{\ddots} |  | w prawo-w górę wznoszący się ukośny wielokropek |
| U+22F1 | ⋱ lub &8945; | DOWN RIGHT DIAGONAL ELLIPSIS | ⋱ | \ddots | w prawo-w dół opadający ukośny wielokropek |
Poza tym w różnych alfabetach spotyka się inne znaki o tej funkcji:
| Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa |
|---|---|---|---|---|
| ຯ | U+0EAF | ຯ lub &3759; | LAO ELLIPSIS | laotański wielokropek |
| ᠁ | U+1801 | ᠁ lub &6145; | MONGOLIAN ELLIPSIS | mongolski wielokropek |
Przypisy
- ↑ wielokropek w Poradni językowej Wydawnictwa Naukowego PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN. (dostę̨p: 29 maja 2012).
- ↑ Zbieg znaków interpunkcyjnych w Poradni językowej Wydawnictwa Naukowego PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN. (dostę̨p: 09 października 2016).
- ↑ Robert Bringhurst: Elementarz stylu w typografii. Kraków: d2d.pl, 2008, s. 90–91. ISBN 978-83-927308-0-4.
Zobacz też
Media użyte na tej stronie
It is a vertically flipped standard ellipsis used in Latex. This type of ellipsis is sometimes used when drawing the matrices.