Wieniawa (Lublin)

Wieniawa
Dzielnica Lublina
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miasto

Lublin

W granicach Lublina

1916

SIMC

0955408[1]

Powierzchnia

2,2 km²

Populacja (2018)
• liczba ludności


11 823[2]

• gęstość

5374,09 os./km²

Położenie na mapie Lublina
Położenie na mapie
51°15′08″N 22°32′42″E/51,252222 22,545000
Portal Polska

Wieniawa – dzielnica Lublina, położona bezpośrednio na zachód od lubelskiego Śródmieścia. Dawniej samodzielne miasto. Wieniawa uzyskała lokację miejską w 1768 roku, zdegradowana w 1870 roku[3].

Lokalizacja geomorfologiczna

Historyczna Wieniawa położona jest na prawym zboczu długiego, silnie rozczłonkowanego (niewielkie suche dolinki) dolnego odcinka rzeki Czechówki. Administracyjnie wydzielona dzielnica Wieniawa jest znacznie większa powierzchniowo. Obejmuje także wierzchowinę lessową z rozległym Miasteczkiem Akademickim i zabudowaniami powojskowymi (rejon skrzyżowania al. Racławickich i al. Kraśnickiej) oraz strefę kolejnego długiego stoku opadającego od ww. wierzchowiny do dna suchej doliny, którego osią obecnie przebiega ul. Głęboka[4].

Historia

Wieniawa otrzymała prawa miejskie na przełomie XVI i XVII wieku. Wyrosła z prywatnego miasteczka, lokowanego przy prawie samych granicach Lublina. Do 1826 stanowiła własność prywatną. Przestała być miastem 13 stycznia 1870 roku, gdy została włączona do gminy Konopnica[5]. W 1916 roku została włączona do Lublina.

Była typowym sztetlem; zamieszkiwali ją biedni żydowscy rzemieślnicy i handlarze. Nigdy nie wybudowano tam kościoła. Jedynym obiektem sakralnym i jednocześnie murowanym, aż do końca XIX w., była synagoga. Jej główną ulicą była Lubelska (obecnie ul. Stanisława Leszczyńskiego), którą wybrukowano dopiero w 1907. Jedynym powodem było żądanie rosyjskich oficerów z pobliskich Koszar Świętokrzyskich (dzisiaj KUL). Murowane domy zaczęły się pojawiać dopiero przed wybuchem I wojny światowej.

Po 1940, gdy wysiedlono Żydów, hitlerowcy dokonali zatarcia śladów po ich obecności. Zniszczono synagogę i większość domów. Zniknął także, istniejący od XVIII wieku, cmentarz żydowski. Na jego części jeszcze w czasie okupacji wybudowano stadion sportowy. W 1943 Wieniawę ponownie zdewastowano i wysiedlono stamtąd Polaków. Wieniawski rynek i układ ulic zostały zatarte przez nowsze budownictwo. Dawne przedmieście jest obecnie traktowane jako część centrum Lublina.

Z Wieniawy pochodzili przodkowie Henryka i Józefa Wieniawskich, stąd nazwisko.

Plan dzielnicy

Administracja

Granice administracyjne określa statut dzielnicy uchwalony 19 lutego 2009. Granice Wieniawy tworzą: od północy al. Solidarności, od wschodu ul. Lubomelska – wschodnia granica Ogrodu Saskiego – al. Racławickie – ul. Łopacińskiego – ul. Akademicka, od południa ul. Głęboka, a od zachodu al. Kraśnicka – al. Sikorskiego[6].

Powierzchnia dzielnicy wynosi 2,2 km²[7]. Według stanu na 30 czerwca 2018 na pobyt stały na Wieniawie były zarejestrowane 11 823 osoby[2].

Przypisy

  1. ↑ Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2022-06-30]. (pol.).
  2. ↑ a b Mieszkańcy wg dzielnic. Stan na dzień 30.06.2018 r.. BIP Urząd Miasta Lublin. [dostęp 2018-08-12].
  3. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 82-83.
  4. ↑ Rodzoś J., Mroczek P., 2016: Czechów i Wieniawa. Środowisko przyrodnicze. [w:] Szulc D., Chachaj J., Mącik H. (red.), Czechów, Wieniawa. Lublin. Historia dzielnic w 700. rocznicę lokacji miasta; 3-7
  5. ↑ Postanowienie z 19 (31) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, str. 465)
  6. ↑ Wieniawa, lublin.eu [dostęp 2016-10-19].
  7. ↑ Projekt uchwały Rady Miasta w sprawie podziału obszaru miasta Lublin na sektory w celu zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, bip.lublin.eu, 27 sierpnia 2012 [dostęp 2016-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-25].

Linki zewnętrzne

Dzielnice i osiedla Lublina
Dzielnice
administracyjne
Pozostałe
dzielnice
Osiedla

Herb Lublina

Judaica w Lublinie
Dzielnice
Obiekty
budowlane
Synagogi
Budynki
użyteczności publicznej
Cmentarze
Zagłada
Inne

2013 New jewish cemetery in Lublin - 17.jpg

Powiat lubelski (1867–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1867–1954 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Dawne miasta na obszarze obecnego województwa lubelskiego
Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).

Media użyte na tej stronie