Wieniec (powiat włocławski)
| Artykuł | 52°38′58″N 18°55′51″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°39'0"N, 18°56'0"E |
| - błąd | 38 m |
| Odległość | 190 m |
| wieś | |
 Kościół | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 1196[1] |
| Strefa numeracyjna | 54 |
| Kod pocztowy | 87-880[2] |
| Tablice rejestracyjne | CWL |
| SIMC | 0859484 |
Położenie na mapie gminy Brześć Kujawski _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Brześć Kujawski") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
Położenie na mapie powiatu włocławskiego  | |
 52°38′58″N 18°55′51″E/52,649444 18,930833 | |
Wieniec – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Brześć Kujawski.
Podział administracyjny
Wieś duchowna, własność biskupstwa włocławskiego (klucz włocławski), położona była w II połowie XVI wieku w powiecie brzeskokujawskim województwa brzeskokujawskiego[3]. Do 1921 roku miejscowość była siedzibą gminy Pikutkowo, a do 1954 roku gminy Wieniec. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1196 mieszkańców[1]. Jest największą miejscowością gminy Brześć Kujawski.
Położenie
Wieś położona jest bardzo blisko Włocławka i Brzezia. Odległość między Wieńcem a zachodnimi granicami administracyjnymi Włocławka wynosi około 7 km, aby dojechać z Wieńca do włocławskiego Śródmieścia trzeba pokonać około 10 km.
Historia
Średniowiecze
Przez wieki Wieniec znajdował się w posiadaniu biskupów włocławskich. W 1252 r. wzmianka o Wieńcu pojawia się w przywileju Kazimierza I kujawskiego. Co najmniej od II połowy XIII w. we wsi znajdował się młyn na rzece Zgłowiączce. W 1380 istniała już wieniecka parafia.
Do połowy XX wieku
W 1796, po konfiskacie dóbr kościelnych przez pruskiego zaborcę Wieniec został przekazany generałowi von Hohenlohe-Ingelfingen. W późniejszym okresie właścicielem majątku był Józef Dąmbski, następnie Miączyńscy. Za Miączyńskich na terenie parku wybudowano neogotycki pałac, obecnie nazywany „starym pałacem”[4], pałacykiem. W 1868 majątek nabył warszawski bankier Leopold Stanisław Kronenberg. Folwarki Winieckie w 1871: Wieniec, Lipiny, Dziadowo, Kąty[5]. W 1873 Leopold Kronenberg utworzył szosę Wieniec - Brzezie, w 1877 zbudował most na Zgłowiączce[4]. Po śmierci Leopolda Kronenberga w 1878 majątkiem zarządzali jego synowie – najpierw Stanisław Leopold Kronenberg (do 1887), następnie Leopold Julian Kronenberg (do 1937). Około 1880 rozebrano drewniany kościół i wybudowano murowany, neogotycki, wg projektu Artura Goebla. Na założonym w 1821 cmentarzu wzniesiono w 1898 neoromańską murowaną kaplicę. Kronenbergowie wybudowali również eklektyczny pałac (po roku 1890), zaprojektował go Artur Goebel. W 1904 Walerian Kronenberg poszerzył i przeprojektował park[4]. Syn Leopolda Juliana Kronenberga – Leopold Jan Kronenberg był ostatnim właścicielem majątku. W czasie wojny zginęła jego żona i dzieci, hitlerowcy rozebrali kościół. Na ulicy Parkowej leży budynek rdzenni mieszkańcy wieńca nazywają go "Piekło"[6], bo za czasów II wojny światowej matki i dzieci zebrały się tam, matki zajrzały jak się dzieje na zewnątrz a zobaczyli tam ogień myśleli że się spalą, ale na drugi dzień przeżyli. Komunistyczny dekret o reformie rolnej z 1944 r. pozbawił Leopolda Jana Kronenberga dorobku pokoleń, a komunistyczny aparat represji zmusił go do wyjazdu z kraju.
W czasie kampanii wrześniowej stacjonowała tu 43 Eskadra Towarzysząca[7].
Współczesność
W latach 1957–1964 zbudowano kościół. XIX-wieczny ołtarz pochodzi z katedry włocławskiej, podobnie jak część XIX-wiecznych rzeźb[4]. W latach 2008–2010, w trakcie archeologicznych badań ratowniczych poprzedzających budowę autostrady A1 odkryto w Wieńcu artefakty datowane na epokę brązu, wytworzone kilkaset lat przed naszą erą, oraz artefakty datowane na epokę żelaza, wytworzone między 350 a 150 rokiem p.n.e.[8]
Pałac w Wieńcu
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1464 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Zenon Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI w., Toruń 1964, s. 55.
- ↑ a b c d Wanda Puget, Marian Paździor, Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki, Włocławek i okolice, [w:] „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, t. XI, z. 18, Warszawa 1988, s. 178-181.
- ↑ Wieniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 372.
- ↑ Google Maps, Google Maps [dostęp 2022-01-23].
- ↑ Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1991, s. 388. ISBN 83-206-0795-7.
- ↑ Michał Wiśniewski, Leszek Kotlewski: Archeologia autostrady – Badania archeologiczne w pasie budowy Autostrady A1 w granicach województwa kujawsko-pomorskiego – Katalog zabytków. strona internetowa Centrum Archeologicznego Fundacji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2013. s. 43[45], 44[46], 77[79], 178[180]. [dostęp 2015-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Włodarka, gmina Pikutkowo, parafia Wieniec, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 711.
- Siedziba gminy: Brześć Kujawski
| Wsie |
|
|---|---|
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Włocławek County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 52.80 N
- S: 52.30 N
- W: 18.65 E
- E: 19.44 E
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Autor:
Mapa gminy Brześć Kujawski, Polska
Autor:
|
Publikacja dozwolona pod warunkiem wskazania autora zdjęcia – np. przez oznaczenie (podpisanie) zdjęcia napisem „fot. Jamzewsizazamcze / Wikipedia”. |
kościół w Wieńcu