Wieprz (rzeka)

Wieprz

Wieprz w pobliżu Trawnik
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Lokalizacja	Województwo lubelskie
Rzeka
Długość	303 km
Spadek	0,55‰
Powierzchnia zlewni	10 415[1] km²
Średni przepływ	35,9[1] m³/s przy ujściu
Źródło
Miejsce	Wieprzów Ordynacki
Wysokość	274 m n.p.m.[2]
Współrzędne	50°30′01″N 23°26′13″E/50,500278 23,436944
Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	na południe od Dęblina
Wysokość	ok. 112 m n.p.m.[3]
Współrzędne	51°32′51″N 21°50′03″E/51,547500 21,834167
Szlak
304 we wsi Wieprzów Tarnawacki Stawy w Tarnawatce Krasnobród Zalew w Krasnobrodzie Jacynka Zalew w Zwierzyńcu Zwierzyniec Świerszcz (dopływ Wieprza) Szczebrzeszyn Zalew Nielisz Łętownia Werbka Łabuńka Wolica Wojsławka Żółkiewka Krasnystaw Siennica Bzdurka Rejka Łopa Kanał Wieprz-Krzna Giełczewka Mogilnica Łęczna Świnka Bystrzyca Lubartów Biłka Tyśmienica Minina Bylina Irenka Dęblin 0 → Dęblin
Położenie na mapie województwa lubelskiego źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście

Wieprz – rzeka, prawy dopływ Wisły^[4], o długości 303 km i powierzchni dorzecza ponad 10 tysięcy km².

Położenie

Źródła rzeki znajdują się na Roztoczu Środkowym, między miejscowościami Wieprzowe Jezioro i Wieprzów Ordynacki^[5] w pobliżu Tomaszowa Lubelskiego. Niedaleko źródła przebiega dział wód II rzędu, oddzielający dorzecze Wieprza od dorzecza Bugu. Źródła Huczwy, położone ok. 4km na południowy wschód oraz Sołokii, położone ok. 4km na południowy zachód od Wieprzowa Tarnawackiego leżą już w dorzeczu Bugu^[6]. Ujście rzeki do Wisły znajduje się na południowy zachód od Dęblina^[7]. Rzeka w całości położona jest na terenie województwa lubelskiego.

Wieprz jest połączony z Krzną przez najdłuższy w Polsce kanał melioracyjny Wieprz-Krzna.

Turystyka i rekreacja

Na Wieprzem zlokalizowane są liczna obszary chronione, w tym parki narodowe i krajobrazowe. Na wielu odcinkach znajdują się liczne wypożyczalnie kajaków. W Krasnobrodzie i Zwierzyńcu zlokalizowane są sztuczne zalewy, na których znajdują się kąpieliska.

Ekologia

Rzeka przepływa przez Roztoczański Park Narodowy oraz parki krajobrazowe Krasnobrodzki Park Krajobrazowy, Szczebrzeszyński, Nadwieprzański, a także miasta: Krasnobród, Zwierzyniec, Szczebrzeszyn, Krasnystaw, Łęczną, Lubartów i Dęblin^[8].

W sieci ECONET Polska dolina Wieprza posiadała status krajowego korytarza ekologicznego (65k)^[9]. Na rzece znajduje się sztuczne jezioro w Nieliszu, zasilane przez rzekę Pór.

Historia

Podczas wojny polsko-bolszewickiej w rejonie Wieprza skoncentrowane były siły 4 Armii gotujące się do Bitwy Warszawskiej. We wrześniu 1939 rozegrała się nad Wieprzem jedna z większych bitew kampanii wrześniowej – kilkudniowe walki pod Tomaszowem (okolice Tarnawatki, Zielonego i Krasnobrodu).

Zobacz też

• rzeki w Polsce

Przypisy

Bibliografia

• Roztocze Środkowe. Mapa turystyczna 1:50.000. Wyd. IV. Lublin: Kartpol, 2013. ISBN 978-83-62664-23-8.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Zwierzyniec. Tekst jednolity (załącznik nr 1 do Uchwały Nr LV/354/10 Rady Miejskiej w Zwierzyńcu z dnia 28 stycznia 2010 r.). Zwierzyniec: Burmistrz Zwierzyńca, 2009.
• Henryka Mól,Gewässernamen im Flußgebiet des Wieprz / Hydronimia dorzecza Wieprza, Stuttgart 1990: Franz Steiner Verlag.

Linki zewnętrzne

• Wieprz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 374 .
• Open Street Map.
• Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. [dostęp 2022-02-07].