Wiersz iloczasowy

Wiersz iloczasowy – system wersyfikacyjny, w którym elementem istotnym metrycznie jest iloczas, czyli czas wypowiadania sylaby. Wiersz iloczasowy opiera się na opozycji sylaba długa – sylaba krótka. W systemie iloczasowym może, choć nie musi, obowiązywać zasada ekwiwalencji sylaba długa = dwie sylaby krótkie. Podstawową jednostką budowy wersu jest wtedy mora[1], czyli abstrakcyjny odpowiednik sylaby krótkiej. Sylaba długa jest w takim wypadku dwumorowa. Wiersz iloczasowy występował w dawnej metryce greckiej, skąd rozszerzył się również na poezję łacińską. Poza tym iloczasowa zasada ekwiwalencji obowiązywała w klasycznej metryce arabskiej[2]. W poezji polskiej, wobec braku iloczasu, który zanikł ostatecznie pod koniec XV wieku, wiersz iloczasowy nie jest możliwy. Dlatego wzorce iloczasowe poezji antycznej są transponowane na akcentowe (sylabotoniczne)[3] lub czysto sylabiczne. Na przykład polska strofa saficka jest sylabiczna 11(5+6)/11(5+6)/11(5+6)/5[4].

Przypisy

  1. ↑ Aleksandra Okopień-Sławińska, Mora, [w:] Michał Głowiński, Teresa Kostkiewiczowa, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.
  2. ↑ Zobacz: Paweł Siwiec, Rytm staroarabskiej kasydy. Kraków 2005; tenże, Zarys poetyki klasycznego wiersza arabskiego, Kraków 2008; tenże, Abū al-‘Atāhiya – poeta, błazen, asceta, Kraków 2012.
  3. ↑ Zobacz: Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 117-122.
  4. ↑ Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, o.c., s. 142-143.