Wieruszyce

Artykuł

49°52′05″N 20°19′27″E

- błąd

39 m

WD

49°53'N, 20°20'E

- błąd

19482 m

Odległość

2195 m

Wieruszyce
wieś
Ilustracja
Dwór w Wieruszycach z XV/XVI wieku
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

bocheński

Gmina

Łapanów

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-740[1]

Tablice rejestracyjne

KBC

SIMC

0823807

Położenie na mapie gminy Łapanów
Mapa konturowa gminy Łapanów, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Wieruszyce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wieruszyce”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Wieruszyce”
Ziemia49°52′05″N 20°19′27″E/49,868056 20,324167
Dwór przed 1930

Wieruszyce – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Łapanów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego. Integralne części miejscowości: Podskale, Pod Wierzchowiną, Rogatka, Za Blichem[2]. Pola i zabudowania Wieruszyc znajdują się na Pogórzu Wiśnickim, na lewych zboczach doliny Stradomki[3].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[4].

  • Dwór obronny, teren wzgórza zamkowego, park tarasowy oraz teren folwarku.

Znajduje się na położonym nad Stradomką wzniesieniu Zamek[5]. Gotycko-renesansowy dwór obronny z przełomu XV i XVI wieku został wybudowany na planie prostokąta z ciosów kamiennych i cegły[6]. Od strony północno-wschodniej przylega do niego okrągła wieża o zbliżonej wysokości. Dwór przykryty jest wysokim, dwudzielnym dachem pokrytym gontem. Wieża jest przykryta osobnym, ostrosłupowym dachem, także pokrytym gontem. Od strony południowej wejście osłania kamienny gotycki portal. Okna są mniejsze na dolnej kondygnacji, większe (renesansowe) na górnej. Dookoła dolnej kondygnacji wieży ciągnie się szereg strzelnic kluczowych. Wewnątrz zachowane są sklepienia kolebkowe w dolnej kondygnacji. W piwnicach pozostało kilka portali; na jednym z nich widnieje data budowy – 1531 rok[7]. Na przełomie XVI i XVII wieku wydarzyła się katastrofa budowlana po której obiekt został rozbudowany m.in. o cylindryczną basztę[8]. Na początku XIX wieku budynek pełnił rolę spichlerza, a potem był w stanie ruiny[9]. Dwór-warownia został kupiony w 1981 przez Marka Skrzyńskiego[6]. Jest jedną z nielicznych dobrze zachowanych szesnastowiecznych obronnych siedzib szlacheckich[10].

Zobacz też

  • Lista zabytków w gminie Łapanów w artykule „Wiki Lubi Zabytki”

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1464 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ GUS. Rejestr TERYT.
  3. ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  4. ↑ Rejestr ↓, poz. 77.
  5. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [dostęp 2022-10-27].
  6. ↑ a b Wieruszyce – szlachecki dwór obronny, portal Zamki Polskie [dostęp 2018-09-08].
  7. ↑ Dwór w Wieruszycach.
  8. ↑ Krasnowolski 2013 ↓, s. 295.
  9. ↑ Libicki 2012 ↓, s. 486.
  10. ↑ Paweł Gzyl, Świętujemy niepodległość Polski i zwiedzamy zabytki, „Dziennik Polski”, LXXII (209), 8 września 2018, B5, ISSN 0137-9089.

Bibliografia

  • Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. wuoz.malopolska. [dostęp 2018-08-19]. (pol.).
  • Bogusław Krasnowolski: Leksykon zabytków architektury Małopolski. Kraków: Arkady, 2013. ISBN 978-83-2134744-8.
  • Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o., 2012. ISBN 978-837510-597-1.

Linki zewnętrzne

Fragment wsi ze wzgórzem Zamek
Gmina Łapanów
Wsie
Osada
Integralne.
części wsi

POL Łapanów COA.svg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Manor house in Wieruszyce 1930.jpg
Adres wydawniczy: Kraków : [s.n.], 1930 (Kraków : Druk. Uniwersytetu Jagiellońskiego)
Opis fizyczny: 60, [2] s. : il. ; 28 cm
POL Łapanów COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]
Zespół dworski, 1531, dwór obronny.jpg
Autor: T.Z., Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
zespół dworski, 1531, XIX/XX w.:
  • dwór obronny
  • park
  • teren folwarku
Wieruszyce, Łapanów
Wieruszyce fragment PWie2 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wieruszyce, fragment wsi ze wzgórzem Zamek