Wierzbięta z Branic

Wierzbięta z Branic (ur. prawdop. w 1370[1], zm. 1424 lub 1425[2]) – stolnik krakowski i starosta sanocki (1412).

Pochodził ze znanego małopolskiego rodu możnowładczego Świebodziców-Gryfitów, prawnuk Klemensa z Ruszczy, syn Wierzbięty (który w 1360 r. przeniósł Branice, a także m.in. Wolę Rusiecką i Stryjów z prawa polskiego na średzkie[3]).

Był właścicielem wsi Ruszcza (obecnie część miasta Krakowa), którą w 1405 r. (wraz z Grabiem i Mikluszowicami) przeniósł na prawo magdeburskie. W Ruszczy około roku 1420 ufundował nowy gotycki kościół św. Grzegorza, w którym został pochowany i gdzie można oglądać jego płytę nagrobną. Ufundował także kościół w Grabiu. Uważa się go za fundatora witraża Madonny z Dzieciątkiem z kościoła Nawiedzenia NMP w Iwkowej.

Poślubił Dorotę z rodu Łabędziów. Z małżeństwa tego pochodzili dwaj synowie: Grzegorz (zm. ok. 1458), kasztelan radomski, oraz Piotr (zm. 1472), kasztelan biecki.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Marek Minakowski: Wierzbięta Branicki z Branic i Ruszczy h. Gryf. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-06-08].
  2. ↑ W biogramie Wierzbięty w Polskim Słowniku Biograficznym podano obie daty, w pozostałych opracowaniach wskazywany jest rok 1425.
  3. ↑ W haśle "Branice" w Encyklopedii Krakowa obaj Wierzbiętowie są traktowani jako jedna osoba. Jednak w biogramie Wierzbięty w Polskim Słowniku Biograficznym wspomina się, iż pojawił się w źródłach na początku XV w. W opracowaniu M. Lempart wyraźnie wyszczególnione jest iż Wierzbięta, który lokował Branice, był ojcem Wierzbięty, fundatora kościoła w Ruszczy.

Bibliografia

  • Maria Lempart: Dzieje Ruszczy i Branic. W: Maria Lempart, Jacek Górski: Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty: Ruszcza i Branice. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2009, s. 12–13. ISBN 978-83-7577-001-8.
  • Karol Piotrowicz: Branicki Wierzbięta. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 2: Beyzym Jan – Brownsford Marja. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1936, s. 411–412. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ​ISBN 83-04-03291-0​
  • Branice. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 83–84.
  • Ruszcza. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 858.