Wierzbica Dolna

Wierzbica Dolna

wieś
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Wierzbicy Dolnej
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	kluczborski
Gmina	Wołczyn
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	46-255
Tablice rejestracyjne	OKL
SIMC	0505326
Położenie na mapie gminy Wołczyn Wierzbica Dolna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wierzbica Dolna
Położenie na mapie województwa opolskiego Wierzbica Dolna
Położenie na mapie powiatu kluczborskiego Wierzbica Dolna
51°03′21,856″N 17°59′17,585″E/51,056071 17,988218

Wierzbica Dolna (niem. Deutsch Würbitz, 1936–1945 Niederweiden O.S.)^[1][2]– wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Wołczyn^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Nazwa

Nazwa pochodzi od polskiej nazwy drzewa wierzby.

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Wirbicz oraz Wirzbicze inferiori we fragmencie Wirzbicze superiori et inferiori. Wierzbica Dolna lokowana była na prawie polskim iure polonico o czym świadczy wpis w tej kronice Wirbicz polonicalis^[4][5]

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[6]:

• kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. pw. Podwyższenia Krzyża św. (poewangelicki). Zbudowany w 1688 r. z fundacji Melchiora v. Studnitza. W 1939 zrekonstruowany na wzór poprzedniego z nowego materiału z zachowaniem poprzedniej wieży. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej na podmurowaniu kamiennym, z wieżą konstrukcji słupowej. Prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim od północy zakrystia z lożą kolatorską na piętrze. Szersza nawa zbliżona do kwadratu, z kruchtą od południa i z kwadratową wieżą od zachodu. Wnętrze nakryte stropem płaskim z listwowymi podziałami kasetonowymi. Loża nad zakrystią otwarta do prezbiterium prostokątnym podłużnym wycięciem z balkonem i zwieńczeniem wspartym na kręconych kolumnach. Chór muzyczny połączony z emporami wzdłuż bocznych ścian nawy, wsparty na czterech profilowanych słupach. Otwory wejściowe i okienne zamknięte łukiem spłaszczonym. W drzwiach częściowo zachowane stare okucia. Na zewnątrz nieoszalowany. Dach siodłowy o dwóch kalenicach, kryty gontem. Od północy oszalowane i zadaszone dojście do loży. Wieża o ścianach nieznacznie pochyłych, szalowanych, nakryta ośmiobocznym hełmem gontowym z cebulastą latarnią pobitą blachą. W niektórych oknach kraty z zadziorami. Wewnątrz na ścianie nawy umocowany fragment pierwotnego stropu z malowaną sceną Sądu Ostatecznego ujętą w obramienia o motywach okuciowych i dekoracją roślinną, renesansowo-ludową z XVII w. Ołtarz główny późnobarokowy z 1 połowy XVIII w. z rzeźbami aniołków oraz Chrystusa Zmartwychwstałego w zwieńczeniu; w nim rzeźbiona Grupa Ukrzyżowania. Ambona barokowa z około połowy XVIII w. z malowanymi postaciami czterech ewangelistów Salvatora Mundi na parapecie oraz Mojżesza, Aarona i św. Jana Chrzciciela na parapecie schodów. Organy pochodzą z początku XVIII w. Cztery zydle ludowe pochodzą z XVIII w. Obraz Zmartwychwstania, barokowo-ludowy pochodzi z przełomu XVIII/XIX w. Epitafium renesansowe drewniane z malowanym portretem wotywnym i Ukrzyżowaniem pochodzi z XVII w., odnowione w 1936 Rzeźby: 1. Pieta gotycka z początku XVI w.; 2. krucyfiks gotycki z XVI w.; 3. anioł chrzcielny barokowy, uszkodzony. Kielich cynowy z herbem i literami M V S (zapewne fundacji Melchiora v. Studnitza) z 2 połowy XVII w. Dwie pateny cynowe z cechami miejskimi Wrocławia. Lichtarze cynowe: 1-2 z 1681 z herbem i literami H B G S; 3-4 z 1 połowy XVIII w. Pod wieżą uszkodzone fragmenty ław kolatorskich późnorenesansowe z XVII w. Pod stropem trzy kopie rycerskie; wypisany z księgi rejestru
• park, z XIX w.

Religia

Większość mieszkańców Wierzbicy Dolnej stanowią wyznawcy Kościoła Rzymskokatolickiego. Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi także Kościół Zielonoświątkowy, protestancka wspólnota o charakterze ewangelicznym (Wierzbica Dolna 28B).

Przypisy