Wierzbiec

Wierzbiec

wieś
Wjazd do Wierzbca od strony Szybowic
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Prudnik
Wysokość	275–320 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	219[1]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-200[2]
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0502760
Położenie na mapie gminy Prudnik Wierzbiec
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wierzbiec
Położenie na mapie województwa opolskiego Wierzbiec
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Wierzbiec
50°19′43″N 17°28′36″E/50,328611 17,476667

Wierzbiec (niem. Wackenau, śl. Wiyrbiec) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Prudnik^[3], w dolinie rzeki Prudnik. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Obniżenia Prudnickiego, będącego częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Prudnik.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 219 osób^[4].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 6 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Obniżenia Prudnickiego, tuż przy granicy gminy Prudnik z gminą Głuchołazy. Należy do Euroregionu Pradziad^[5]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)^[6]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Prudnik. Leży na wysokości 275–320 m n.p.m.

Środowisko naturalne

W Wierzbcu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +7,8 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Wierzbca wynoszą 621 mm. Dominują wiatry zachodnie^[7].

Nazwa

Do 1945 miejscowość nosiła niemiecką nazwę Wackenau. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Florianów^[8]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości nazwę Wierzbiec^[9].

Historia

Wierzbiec na mapie z 1930

Pierwsza historyczna wzmianka o Wierzbcu pochodzi z 1670. Wówczas należał do rodziny Mettichów, którzy również byli właścicielami Łąki Prudnickiej. Następną właścicielką wsi została Helena von Smeskal, która przekazała ją zakonowi bożogrobców w Nysie^[10]. Od 1714 Wierzbiec należał do parafii katolickiej w Szybowicach^[11].

Wieś była własnością zakonną do 1810, kiedy to doszło do sekularyzacji majątków klasztornych na terytorium ówczesnego Królestwa Pruskiego. Dwa lata później, w 1812, król Fryderyk Wilhelm III Pruski przekazał Wierzbiec marszałkowi Gebhardowi Leberechtowi von Blücher. W listopadzie tego samego roku, Blücher wydzierżawił Trzebinę, Miłowice, Wierzbiec i Włóczno Jerzemu Hübnerowi^[12]. Blücher urządzał w okolicy Wierzbca polowania na tutejszą zwierzynę^[11]. Swoje posiadłości, wraz z Wierzbcem, sprzedał w 1817 Franzowi Hübnerowi^[12].

Pieczęć Wierzbca

W połowie XIX wieku wieś miała ponad 400 mieszkańców. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała drwala z siekierą nad głową po lewej i wysokie drzewo po prawej^[13]. W 1863 folwark i dwór w Wierzbcu przejął Cornelius Hübner^[11]. We wsi rozpowszechnione było wyplatanie powrozów i drucianych lin^[14]. Wpływ na dynamiczny rozwój Wierzbca miało wybudowanie w 1871 bitej drogi z Prudnika do Głuchołaz^[11] (obecnie biegnie wzdłuż drogi krajowej nr 40^[14]), a także bliskie położenie linii kolejowej z Nysy do Prudnika i dalej do Koźla, oddanej do użytku w 1876^[11]. W tutejszym majątku pracowało wielu robotników mówiących w języku polskim oraz przybyłych z dawnych ziem polskich w zaborze rosyjskim. Rugi pruskie zmusiły Polaków do wyjechania ze wsi, ponieważ jak nieoficjalnie głoszono „istniała obawa, że może stać się polska”. W tym samym okresie w Wierzbcu zaczęła funkcjonować jednooddziałowa szkoła katolicka, do której uczęszczało ponad 60 dzieci. W 1890 wieś zamieszkiwało 470 osób, w tym 441 katolików i 29 protestantów^[11]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 383 mieszkańców Wierzbca 373 posługiwało się językiem niemieckim, a 10 językiem polskim^[15].

W styczniu 1945 przez Wierzbiec przeszły kolumny ewakuowanych więźniów obozów koncentracyjnych. W toku tzw. marszu śmierci wiele osób zmarło lub zostało zamordowanych przez Niemców. W marcu 1945 mieszkańcy wsi zostali zmuszeni do ucieczki przed nacierającą Armią Czerwoną. Ostrzał artyleryjski i trzydniowa bitwa pomiędzy Szybowicami, Charbielinem i Wierzbcem zniszczyły wiele zabudowań Wierzbca^[11]. W rejonie Wierzbca zniszczono 12 radzieckich czołgów.

Po wyparciu oddziałów niemieckich wieś została przejęta przez polską administrację. Wieś pozostała niezamieszkana do czerwca 1945. Osiedlono w niej wówczas część polskich repatriantów, m.in. z Kresów Wschodnich^[16].

W latach 1945–1950 Wierzbiec należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Moszczanka, a w latach 1954–1972 do gromady Szybowice.

W 1947 w dawnym dworze Corneliusa Hübnera utworzono siedzibę Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej. W 1956 gospodarstwo weszło w skład Stadniny Koni w Mosznej, a od 1963 należało do Stadniny Koni w Prudniku. Od początku lat 70. XX wieku w Wierzbcu funkcjonowała czteroklasowa szkoła podstawowa^[16]. W 2010 Wierzbiec przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej^[17].

Folwark Bombreit

Na wschód od centrum miejscowości, nad rzeką Prudnik, przy drodze do Łąki Prudnickiej^[18] (50°19′42″N 17°29′16″E), znajdował się należący do majątku Wierzbiec folwark Bombreit, założony w lub tuż przed 1845^[19]. Jako taki wymieniony został w 1910 w księdze adresowej śląskich właścicieli ziemskich^[20]. W początku XX wieku Bombreit było zamieszkiwane przez 8 osób^[21]. Znajdowało się tam gospodarstwo^[22]. Obecnie miejscowość jest niezamieszkana^[23].

Liczba mieszkańców wsi

• 1885 – 122^[24]
• 1910 – 267^[25]
• 1933 – 400^[26]
• 1939 – 373^[26]
• 1998 – 225^[4]
• 2002 – 240^[4]
• 2009 – 230^[4]
• 2011 – 219^[4]

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[27]:

• park, z poł. XIX w.
• ogrodzenie kamienne parku.

Gospodarka

W Wierzbcu funkcjonuje gospodarstwo rolne stanowiące część Stadniny Koni Prudnik sp. z o.o.^[28] Jest ono największym zakładem pracy we wsi, pracuje w nim większość jej mieszkańców. Wybudowano tu nowoczesne obory, w których prowadzona jest hodowla ponad 400 krów polskich ras. W Wierzbcu produkuje się najwięcej mleka w całym powiecie prudnickim. Indywidualni rolnicy uprawiają głównie pszenicę, owies, jęczmień, buraki cukrowe i rzepak^[29].

Wierzbiec posiada jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszoną w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Prudniku^[30].

Transport

Przez Wierzbiec przebiega droga krajowa

• 40 Głuchołazy – Prudnik – Kędzierzyn-Koźle – Pyskowice

Kultura

We wsi znajduje się Wiejski Dom Kultury, który wchodzi w skład Prudnickiego Ośrodka Kultury^[31] i Świetlica Wiejska^[32]. WDK zajmuje się organizacją wiejskich imprez okolicznościowych (dożynki, festyny itp.). Organizowane są też zabawy taneczne. Działa przy nim koło gospodyń wiejskich^[29].

Religia

Katolicy z Wierzbca należą do parafii św. Michała Archanioła w Szybowicach (dekanat Prudnik)^[33]. W Wierzbcu znajdują się cztery krzyże przydrożne i trzy kapliczki: dwie przy drodze głównej z Głuchołaz do Prudnika i trzecia w głębi wsi. Są to kapliczki w formie postumentu z wnęką, w której znajdują się figurki sakralne^[29].

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.

Linki zewnętrzne

• Wackenau, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 878 .