Wierzbołów

Wierzbołów

Virbalis

Herb
Państwo	Litwa
Okręg	mariampolski
Burmistrz	Zitas Lasevičius
Powierzchnia	4,6 km²
Populacja (2005) • liczba ludności	1 314
Nr kierunkowy	342
Kod pocztowy	LT-70061
Położenie na mapie Litwy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wierzbołów
54°38′N 22°49′E/54,633333 22,816667
Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Wierzbołów (lit. Virbalis, pierwotnie Nowa Wola) – miasto na Litwie, położone w okręgu mariampolskim, 12 km od Wyłkowyszek.

Miasto królewskie lokowane w 1536 roku, położone było w Księstwie Żmudzkim^[1]. Miejsce obrad sejmików ziemskich powiatu starodubowskiego, przeniesionych tu ze Staroduba na czas okupacji rosyjskiej w 1659 roku^[2].

Historia

Położona w pobliżu granicy z Prusami miejscowość początkowo nazywane było Nowawola. Król Zygmunt III Waza w dniu 15 czerwca 1593 roku jej prawo magdeburskie i herb wyobrażający anioła z mieczem i wagami. W 1554 roku królowa Bona Sforza ufundowała w Wierzbołowie drewniany kościół, którego proboszczem został ks. Mikołaj z Oszmiany. Kościół został rozebrany w 1855 roku wraz z murowaną wieżą i budynkami probostwa. Oprócz tego w mieście istniał też kościół zakonu dominikanów z klasztorem.

W dniu 23 sierpnia 1655 roku w Wierzbołowie zbuntowane oddziały radziwiłłowskie zawiązały w obronie króla Jana Kazimierza konfederację wojsk litewskich^[3], wymierzoną przeciwko Szwedom i Januszowi Radziwiłłowi.

Rynek przed 1912 rokiem

Miasto królewskie w 1782 roku^[4].

W latach 1807-1815 w składzie Księstwa Warszawskiego. Następnie po kongresie wiedeńskim część Królestwa Polskiego, w zaborze rosyjskim. Stanowiło część Suwalszczyzny jako przynależne do guberni suwalskiej. Za Królestwa Polskiego siedziba wiejskiej gminy Kibarty (w której skład nie wchodził).

W 1860 r. wieku w pobliżu miasta przeprowadzono linię kolejową łączącą Królewiec i Kolej Warszawsko-Petersburską, w związku z czym w odległości ok. 4 km od miasta we wsi Kibarty zbudowany reprezentacyjny graniczny dworzec kolejowy „Wierzbołów” z komorą celną, zburzony w 1945 r.

W czasie I wojny światowej w lutym 1915 roku zajęty przez wojska niemieckie. W 1918 roku po zajęciu przez wojska litewskie zmieniono nazwę miejscowości na Virbalis. W latach 1941-1944 pod okupacją niemiecką. Do 1991 roku w ZSRR, a następnie w Republice Litewskiej.

Zabytki

• Cmentarz polski z XIX w.
  • Kaplica grobowa z pocz. XX w., którą ufundował Mikołaj Franciszek Rekosz (zm. 1911)
• były kościół ewangelicko-luterański z 1878 r.

Nieistniejące:

• kościół z klasztorem Dominikanów, potem parafialny - w 1643 roku przebudowany z inicjatywy Jana i Marianny z Tebańskich Wściekliców. Dominikanie opuścili klasztor 29 września 1819 roku, a ich konsekrowany w 1783 roku kościół przeznaczono na parafialny. Kościół został zniszczony w 1944 roku i nieodbudowany.

Galeria

• 

  Kościół św. Michała Archanioła

• 

  Kościół ewangelicko-luterański

• 

  Cmentarz z grobem rodziny Rekoszów

• 

  Starostwo

• 

  Dom kultury

• 

  Poczta

• 

  Szkoła średnia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Virbalis. vilkaviskis.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)]. - na stronie rejonu
• Wierzbołów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 400 .
• Archiwalne widoki miasta w bibliotece Polona