Wierzbownica zwieszona
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | różopodobne | ||
| Rząd | mirtowce | ||
| Rodzina | wiesiołkowate | ||
| Rodzaj | wierzbownica | ||
| Gatunek | wierzbownica zwieszona | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Epilobium nutans F.W.Schmidt[3] Fl. Boëm. 4: 82 1794 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Wierzbownica zwieszona[4] (Epilobium nutans F.W.Schmidt) – gatunek rośliny należący do rodziny wiesiołkowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w górach Europy Środkowej: w Alpach, górach Półwyspu Bałkańskiego, Karpatach, Pirenejach, Masywie Centralnym, Wogezach. W Polsce dość często występuje w Sudetach, rzadziej w Karpatach. W Karpatach spotykany jest w Beskidzie Śląskim na Palenicy i bardzo rzadko w Beskidzie Żywieckim na stokach Pilska, Hali Cebulowej i w rezerwacie przyrody pod Rysianką. W latach 2003-2004 odkryto w Beskidzie Śląskim kilkanaście stanowisk na stokach Baraniej Góry, Magurki Radziechowskiej i w dolinie Olzy w miejscowości Istebna. Pojedyncze stanowiska podano także w Brennej-Podskalu, na Beskidku i na polanach pod Gromniczkiem, Ślepa Dobka i Walaszne[5].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, pojedyncza i zazwyczaj nie rozgałęziająca się. Posiada 2-4 wyraźnie widoczne listewkowate, podłużne linie. Ma wysokość 5-20 cm i w górnej części jest przylegająco owłosiona. Charakterystyczną cechą taksonomiczną jest to, że szczyt łodygi podczas kwitnienia jest zwieszony. Roślina wytwarza nadziemne, wydłużone rozłogi z zielonymi, jajowatymi liśćmi[6].
- Liście
- Łodygowe są jajowate lub jajowato lancetowate, o tępej nasadzie i całobrzegie. Mają krótkie ogonki z uwydatnionym nerwem środkowym. Środkowe liście mają długość 8-16 mm i szerokość 4-5 mm[6].
- Kwiaty
- Różowofioletowe o długości ok. 5 mm. Zalążnia słupka bez przewężenia, znamię pałeczkowate, niepodzielone.
- Owoc
- Zazwyczaj przylegająco owłosiona (rzadko naga) torebka o długości 2,5-3 cm. Nasiona brodawkowane i zwężone na szczytach, z puchem kielichowym wyrastającym z wałeczkowatego rąbka na szczycie nasion[6].
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Zazwyczaj rośnie na odsłoniętych, słonecznych miejscach, najczęściej na polankach, na glebach wilgotnych i lekko kwaśnych[5]. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Bryo-Philonotidetum seriatae i Ass. Caricetum nigrae[7].
Tworzy mieszańce z wierzbownicą błotną (E. palustre), w. mokrzycową, (E. alsinifolium) i w. drobnolistną (E. anagallidifolium)[6].
Zagrożenia i ochrona
Umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[8]. Głównym zagrożeniem dla gatunku jest niszczenie stanowisk oraz zmiana stosunków wodnych w wyniku działalności człowieka. Polany, na których występuje powinny zostać chronione jako użytek ekologiczny. Konieczny jest też monitoring. W Karpatach występuje na następujących obszarach chronionych: Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego, Żywiecki Park Krajobrazowy, rezerwat przyrody Barania Góra, rezerwat przyrody Pod Rysianką i użytek ekologiczny Hala Cebulowa[5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-14] (ang.).
- ↑ The Plant List Epilobium nutans. [dostęp 2013-11-09].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ a b c d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Media użyte na tej stronie
Autor: RobKohl, Licencja: CC BY-SA 3.0
two examplars of Epilóbium nútans, one with opened infructescence (left) and one in blooming status (right)