Wierzchówka (potok)

Wierzchówka
Ilustracja
Wierzchówka pod Skałą Zamkową
KontynentEuropa
Państwo Polska
LokalizacjaWyżyna Krakowsko-Częstochowska
Potok
Długość9,01 km
Źródło
Miejscew miejscowości Wierzchowie
Ujście
RecypientRudawa
Miejscena wschód od Zabierzowa
Wysokość222,1 m n.p.m.[1]
Współrzędne50°06′49″N 19°49′01″E/50,113611 19,816944
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”

Wierzchówka (Kluczwoda[2]) – potok, lewobrzeżny dopływ Rudawy[3] o długości 9,01 km[4].

Potok płynie przez Wyżynę Krakowsko-Częstochowską. Jego krasowe źródła znajdują się w miejscowości Wierzchowie. Potok spływa przez Dolinę Kluczwody. Na dolinie tej tworzy liczne zakręty (kluczy). Od nazwy potoku pochodzi nazwa doliny. Na zboczach potoku istnieją duże wapienne skały z okresu górnej jury[5]. Najwybitniejsze z nich to: Mączne Skały, Zamkowa Skała (zwana też Zamczyskiem) z ruinami zamku, Rogata Turnia, Szeroka Skała, Przecięta Skała, Turnia Potockiego, Przedroślę, Leśna Baszta, Gackowa Baszta i Skała nad Źródłem[6][1]. Potok uchodzi do Rudawy w Zabierzowie[4].

W okresie Polski rozbiorowej przez koryto potoku biegła granica między zaborem austriackim i rosyjskim. W środkowej części doliny Kluczwody poniżej Mącznych Skał potok przekracza szlak turystyczny. Po obu jego stronach na prywatnej posesji odtworzone zostały słupy graniczne obydwu tych zaborów[5]. Naprzeciwko Zamkowej Skały i poniżej niej potok przepływa przez chronione tereny rezerwatu przyrody Dolina Kluczwody.

Przypisy

  1. a b Wierzchówka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-05-25].
  2. Wierzchówka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 14 - 15 marca 2005; Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych - 1 Miasto Kraków i powiat krakowski, Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych [dostęp 2017-05-25].
  3. Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady. Główny Urząd Geodezji i Kartografii. s. 312. [dostęp 2017-05-25].
  4. a b Wierzchówka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-05-25].
  5. a b Józef Partyka, Ojcowski Park Narodowy, Warszawa: Sport i Turystyka, 1979, ISBN 83-217-2274-1
  6. Paweł Haciski: Południowa część Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Warszawa: RING, 2015. ISBN 978-83-937960-0-7.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Dolina Kluczwody a7.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dolina Kluczwody (Zamkowa Skała)