Wierzchuca Nagórna
| Artykuł | 52°28′40″N 22°33′47″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°31'N, 22°34'E |
| - błąd | 20299 m |
| Odległość | 699 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 119 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 85 |
| Kod pocztowy | 17-312[3] |
| Tablice rejestracyjne | BSI |
| SIMC | 0027826[4] |
Położenie na mapie gminy Drohiczyn _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Drohiczyn") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu siemiatyckiego  | |
 52°28′40″N 22°33′47″E/52,477778 22,563056 | |
Wierzchuca Nagórna – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie siemiatyckim, w gminie Drohiczyn[4][5].
W czasach II Rzeczypospolitej wieś należała (do 1934) do gminy Narojki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Śledzianowie[6].
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie wsi pochodzą z epoki mezolitu. W okresie wpływów rzymskich znajdowała się tu osada kultury przeworskiej[7]. W XV w. napływ ludności mazowieckiej[8].
Od XV do XVII w. wieś w posiadaniu rodziny Hińczów[9]. W 1673 roku posesjonatami wsi byli: Stefan Kuszel, Jakub Zaleski, Jakub Karski, Jan Karski oraz Samuel Karski[8]. Na początku XVIII w. przeszła pod władanie Ossolińskich, następnie Szpilewskich. Od końca XIX w. do wybuchu II Wojny Światowej w posiadaniu Stępkowskich oraz Pietrzykowskich[10].
Od 1466[11] lub 1469[9] roku Wierzchuca Nagórna była siedzibą parafii pw. narodzenia NPM oraz śś. Andrzeja, Mikołaja i Magdaleny. Pod koniec XVI w., po przejściu właścicieli wsi na protestantyzm oraz zabójstwie miejscowego księdza, parafia została zlikwidowana przez biskupa łuckiego, a wieś przyłączona do parafii w Śledzianowie. W latach 1886-1917, w wyniku likwidacji parafii śledzianowskiej ukazem carskim, Wierzchuca Nagórna znalazła się w obrębie parafii drohiczyńskiej. Od 1917 roku ponownie w parafii Śledzianów[9][10][11].
W wyniku kampanii wrześniowej Wierzchuca Nagórna znalazła się pod okupacją sowiecką. Plany radzieckie zakładały budowę na terenie wsi punktu oporu w ramach Linii Mołotowa (Brzeski RU, węzeł obronny Minczewo - Wierzchuca Nagórna). W momencie ataku Niemiec na ZSRR w skład punktu oporu wchodziło 5 schronów (3 półkaponiery i 2 schrony jednoizbowe), z których dwa znajdowały się w stanie surowym. Pod trzy kolejne schrony przygotowano wykopy. Ze względu na brak ukończenia prac budowlanych, umocnienia nie zostały obsadzone i nie brały udziału w walkach[12].
Demografia
Przed 1988 rokiem
W 1893 roku wieś zamieszkiwało 140 osób w 28 domach[10].
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 334 osoby, wśród których 315 było wyznania rzymskokatolickiego, 2 prawosławnego a 17 mojżeszowego. Jednocześnie 321 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 1 białoruską a 12 żydowską. Było tu 50 budynków mieszkalnych[13].
Po 1988 roku[14]
| Rok | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| 1988 | 276 |
| 2002 | 255 |
| 2011 | 236 |
- Schrony radzieckie z lat 1940-1941 w Wierzchucy Nagórnej
Dwupoziomowa półkaponiera dla armaty ppanc. oraz dwóch CKM.
Dwupoziomowa półkaponiera dla armaty ppanc. oraz trzech CKM.
Przypisy
- ↑ Wieś Wierzchuca Nagórna w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-12-20] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1452 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Dorota Csáky, Hanna Zaborowska, Michał Bugaj (red.), Informator Archeologiczny 1998, 2009, s. 153 [dostęp 2020-06-07].
- ↑ a b Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny. Struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku., „Prace Białostockiego Towarzystwa Naukowego” (38), Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Historii PAN, 1998 [dostęp 2020-06-07].
- ↑ a b c Marek Kietliński, Krzysztof Sychowicz, Wojciech Śleszyński (red.), Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim. Źródła i stan badań., „Wspólne dziedzictwo ziem północno-wschodnich dawnej Rzeczypospolitej”, IV, Białystok 2005 [dostęp 2020-06-07].
- ↑ a b c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XIII, Warszawa 1893, s. 415 [dostęp 2020-06-07].
- ↑ a b Zbigniew Rostkowski, Śledzianów – Parafia Świętych Apostołów Piotra I Pawła. Rys historyczny., drohiczynska.pl [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Tomasz Wesołowski, Radziecki batalionowy węzeł obrony "Minczewo - Wierzchuca Nagórna", „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska” (8), Białystok: Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, 1994, ISSN 1230-9338 [dostęp 2020-06-07].
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 24.
- ↑ Bank Danych Lokalnych, Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2020-06-07].
Linki zewnętrzne
- Wierzchuca (1) W. Nagórna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 415.
- Siedziba gminy:Drohiczyn
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Drohiczyn, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor:
Mapa powiatu siemiatyckiego, Polska
Autor: Mtwaro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Półkaponiera dwupoziomowa dla armaty przeciwpancernej i dwóch karabinów maszynowych w Wierzchucy Nagórnej. Element Linii Mołotowa. Lata budowy: 1940-1941. Stan surowy.
Autor: Mtwaro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Półkaponiera dwupoziomowa dla armaty przeciwpancernej i trzech karabinów maszynowych w Wierzchucy Nagórnej. Element Linii Mołotowa. Lata budowy: 1940-1941.. Stan surowy.
Wierzchuca Nagórna na rosyjskiej mapie półwiorstowej z 1883r. (kopia z 1940r.)