Wierzchy (województwo opolskie)

	Wierzchy
	Wierzchy
	; Kapliczka Jana Nepomucena
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	kluczborski
Gmina	Wołczyn
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	46-250
Tablice rejestracyjne	OKL
SIMC	0505384
	Położenie na mapie gminy Wołczyn Wierzchy
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wierzchy
	Położenie na mapie województwa opolskiego Wierzchy
	Położenie na mapie powiatu kluczborskiego Wierzchy
	50°58′17″N 18°03′20″E/50,971389 18,055556

Artykuł	50°58′17″N 18°3′20″E
- błąd	39 m
WD	50°58'9"N, 18°3'34"E
- błąd	1981 m
Odległość	213 m

Wierzchy (niem. Stoberbrück^[1]^[2], do 1936 r. Wierschy^[1]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Wołczyn.

Częścią miejscowości jest kolonia Niwy.

Nazwa

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy określającej "wierzch"^[3]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako starszą od niemieckiej wymienia on nazwę w polskiej formie - Wierzchy podając jej znaczenie "Dorf auf der Hohe" czyli po polsku "Wieś na górze, wierzchu"^[3]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Wierschy w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie^[3].

Ze względu na polskie pochodzenie nazistowska administracja III Rzeszy dnia 27 kwietnia 1936 r. w miejsce nazwy Wierschy wprowadziła nową, całkowicie niemiecką nazwę Stoberbrück^[1]. 12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Wierzchy^[2].

Demografia

W 1925 r. w miejscowości mieszkało 577 osób, w 1933 r. 595 osób, a w 1939 r. – 1218^[1].

Historia

Do głosowania podczas plebiscytu uprawnionych było w Wierzchach 425 osób, z czego 309, ok. 72,7%, stanowili mieszkańcy (w tym 296, ok. 69,6% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 421 głosów (ok. 99,1% uprawnionych), w tym 420 (ok. 99,8%) ważnych; za Niemcami głosowały 294 osoby (ok. 69,8%), a za Polską 126 osób (ok. 29,9%)^[4].

1 kwietnia 1939 r. do Wierzchów włączono miejscowość Szum^[1].

Zabytki

Rzeźba Jana Nepomucena w przydrożnej kapliczce

Katalog zabytków sztuki w Polsce z 1960 r. wymienia następujące zabytki w Wierzchach:

kapliczka przydrożna z 1. połowy XIX wieku, murowana, otynkowana, kwadratowa w kształcie słupa o 2 kondygnacjach, z których górna jest węższa, wydzielona uskokiem; w dolnej kondygnacji nisza jest sklepiona kolebkowo, ujęta skromną dekoracją stiukową z festonami i gwiazdami; gzyms kostkowy; w górnej kondygnacji wnęki są zamknięte półkoliście; kapliczka posiada 2-spadowy dach kryty dachówką; wewnątrz znajduje się barokowo-ludowa rzeźba Jana Nepomucena^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Oberschlesien, Kreis Rosenberg (niem.). 2006. [dostęp 2012-08-04].
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ ^a ^b ^c HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 30, OCLC 456751858 (niem.).
↑ Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in Karlsruhe (niem.). [dostęp 2012-08-04].
↑ Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. VII: Województwo opolskie. Cz. zeszyt 4: powiat kluczborski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Dział Inwentaryzacji Zabytków, 1960, s. 49–50. (pol.)

[DVG-1] Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Oberschlesien, Kreis Rosenberg (niem.). 2006. [dostęp 2012-08-04].

[MP-2] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[Adamy-3] HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 30, OCLC 456751858 (niem.).

[4] Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in Karlsruhe (niem.). [dostęp 2012-08-04].

[5] Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. VII: Województwo opolskie. Cz. zeszyt 4: powiat kluczborski. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk – Dział Inwentaryzacji Zabytków, 1960, s. 49–50. (pol.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Miasto	Wołczyn
Wsie	Bruny Brynica Brzezinki Duczów Mały Duczów Wielki Gierałcice Komorzno Krzywiczyny Ligota Wołczyńska Markotów Duży Markotów Mały Rożnów Skałągi Szum Szymonków (Szklarnia) Świniary Małe Świniary Wielkie Wąsice Wierzbica Dolna Wierzbica Górna Wierzchy
Kolonie	Kołoczek Teklusia
Osady	Brynica Cegielnia Markowe Mścisław Stary Folwark
Osada leśna	Krystyna
Integralne. części wsi	Borownia Cegielnia (Szymonków) Chomącko Cygany Dębniak Gierałcice Małe Jedliska Jędrzejowice Krzywiczyny-Kolonia Ligota Mała Lubiatowice Niwy Nowa Wieś Sułaszów Szklarnia Wałda Walsztat Wesoła Wolna Wieś Zajdak Zapłotnik Zielona Góra

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne