Wiesław Adamski

Wiesław Adamski

Data i miejsce urodzenia	26 lipca 1947 Wierzchowo
Data i miejsce śmierci	10 lutego 2017 Wałcz
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	rzeźba, malarstwo, metaloplastyka
Ważne dzieła
Pomnik Józefa Piłsudskiego w Szczecinku Pomnik Ziemniaka w Biesiekierzu Pomnik Głowa Króla w Biesiekierzu Stopnie Białego Domu tryptyk Życie Leona w trzech aktach: 1. Kloaka, 2. Biuro (Urząd), 3. Azyl Życie codzienne w Dachau Idea. Wehikuł Dantego Uskrzydlony
Odznaczenia
Nagrody
„Gryf swoim dzieciom” Szczecin, 2002

Wiesław Adamski (ur. 26 lipca 1947 w Wierzchowie, zm. 10 lutego 2017 w Wałczu) – polski artysta rzeźbiarz^[1]. Mieszkał w Szczecinku^[2].

Życiorys

Ukończył Państwowe Liceum Plastyczne w Szczecinie, a następnie studia na Wydziale Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Uprawiał małe formy rzeźbiarskie, medalierstwo, rzeźbę portretową, monumentalną i architektoniczną, kowalstwo artystyczne^[1]. Nauczyciel malarstwa, karykaturzysta, ilustrator książek i czasopism. Wykonał m.in. monumentalny pomnik ziemniaka (o wysokości 3,95 m a ze stelażem – 9 m) w Biesiekierzu koło Koszalina^[3], serię medali z okazji 700-lecia miasta Szczecinka^[4], Godło państwa – orzeł na pomniku upamiętniającym Zdobywców Wału Pomorskiego^[5], płaskorzeźbę orła na gmachu szczecineckiego sądu oraz nieistniejący już pomnik „Poległym w obronie władzy ludowej na Pomorzu Środkowym latach 1945–1952”^[6]. Prace Wiesława Adamskiego były wystawiane m.in. w Helsinkach, Połtawie, Berlinie, Madrycie, Waszyngtonie, Filadelfii i Paryżu^[1]. Dzieła sztuki artysty znajdują się w galerii Erazma w Rotterdamie, Galerii Sztuki w Rawennie, w Muzeum Regionalnym w Szczecinku, w Heimatmuseum des Kreises Neustettin in Pommern, w Eutin ^[7][8], a także w Muzeum Narodowym w Warszawie^[1].

W 1969 był członkiem Komisji Nagród Ministerstwa Kultury i Sztuki^[9].

Jego prace były wystawione w Muzeum Umiejętności w Rotterdamie, gdzie jego tryptyk w marmurze i brązie „Życie Leona w trzech aktach: 1. Kloaka, 2. Biuro (Urząd), 3. Azyl” wyeksponowany był obok dzieł Rembrandta, Rubensa, Hasiora i Abakanowicz. Dwukrotnie wygrywał, w 1981 i 1985 roku, Ogólnopolskie Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, dwukrotnie był stypendystą Ministra Kultury i Sztuki. W 1979 roku otrzymał nagrodę Konika Morskiego za rzeźbę „Stocznia”, w 2000 roku nagrodę główną w Ogólnopolskim Konkursie na rzecz Ochrony Środowiska Naturalnego, a dwa lata później – ponownie pierwszą nagrodę w tym konkursie. Był wielokrotnie zapraszany do udziału w wystawach w muzeum Centro Dantesco dei Frati Minori Conventuali w Ravennie ^[10], we Włoszech, gdzie zdobywał wielokrotnie nagrody. Wiele z jego dzieł sztuki zostało kupione przez muzea polskie i międzynarodowe, m.in. rzeźba Zbiór- kupiona podczas wystawy Inter Art w Poznaniu, "Pegaz na sprzedaż” – zakupione przez Muzeum Narodowe w Bratysławie. Rzeźba Stopnie Białego Domu zdobi siedzibę Prezydenta Stanów Zjednoczonych, a w madryckim Muzeum Sportu (Museo del Deporte) znajduje się jego "Kibic” ^[11]. Pomnik Ziemniaka w Biesiekierzu widnieje w herbie gminy. Trzykrotnie uzyskał odznakę „Zasłużony dla Kultury”. W 1975 roku został członkiem koszalińskiego Oddziału ZPAP. Należał też do Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Szczecińskiego^[12]. W 2016 roku otrzymał Krzyż Zasług Królewskiego Orderu Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Szczecinie. Jego osiągnięcia zostały docenione podczas wystawy In Memoriam^[13] w pierwszą rocznicę śmierci artysty w Muzeum Regionalnym w Szczecinku w 2018 roku^[14].

Dzieciństwo i młodość

Rodzice artysty, Janina i Tadeusz Adamscy, pochodzili z regionu warszawskiego. W okresie okupacji rodzice Adamskiego udzielili schronienia starej Żydówce, za co matka Adamskiego została postawiona pod drzewem, przed plutonem egzekucyjnym. Przypadek sprawił, że udało się jej uciec z rąk niemieckich żołnierzy. Rodzice artysty przybyli ze zrujnowanej stolicy, na Ziemie Odzyskane na północ Polski, gdzie prowadzili prywatny zakład i sklep masarski.

Wiesław Adamski urodził się już w Wierzchowie. Artysta często powracał w strony rodzinne do dziadka-artysty do Magdalenki pod Warszawą oraz do babci i dziadka ze strony matki do Pieczysk koło Grójca, tam też spędził swoje wczesne dzieciństwo. Do Szczecinka przyjechał w 1951 roku. Uczęszczał do szkoły podstawowej nr 1 przy placu Wazów. Już w bardzo młodym wieku interesował się literaturą, filozofią i mitologią. W wieku 7 lat przeczytał Krzyżaków oraz Trylogię Henryka Sienkiewicza. Zdaniem jego przyjaciela, Henryka Graszewskiego był człowiekiem uczonym o rozległej wiedzy we wszystkich dziedzinach życia^[15]. Do szkoły podstawowej został przyjęty o rok wcześniej. Po podstawówce dostał się do Liceum Plastycznego w Lublinie, które mieściło się na Starym Mieście, niedaleko zamku, w Bramie Grodzkiej. W 1966 roku ukończył Państwowe Liceum Plastyczne w Szczecinie.

W 1968 roku Wiesław Adamski rozpoczął studia na Wydziale Rzeźby w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu u profesora Olgierda Truszczyńskiego oraz Magdaleny Więcek-Wnuk. Dyplom uzyskał z wyróżnieniem w 1973 roku. Był dwukrotnym stypendystą, Ministra Kultury i Sztuki (1982 i 1990 rok). Zaproponowano mu pozostanie na uczelni oraz wykonanie pracy naukowej. W 1977 roku otrzymał zgodę na użytkowanie dotychczasowej pracowni artysty plastyka Piotra Gendzela, który wyjechał do Manchesteru, w domu przy ulicy Wyszyńskiego 59 (wówczas marszałka Żukowa).

Styl pracy

Ta sekcja od 2018-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Lubił pracować korzystając z materiałów naturalnych takich jak: metal, granit, brąz, drewno, marmur. Rozpoczął swoją działalność od malarstwa. Jego pierwszym obrazem był namalowany na początku lat 70. (na początku studiów) krajobraz ogródkowy rodziców na dawnej ul. Szkolnej. Choć jak wszyscy rzeźbiarze uznawał geniusz i doskonałość Michała Anioła, ogromne wrażenie wywarła na nim twórczość angielskiego rzeźbiarza i rysownika Henry’ego Spencera Moore’a. W latach 60. Adamski miał nawet okazję przenosić i ustawiać jego rzeźby na wystawie, która w tamtych latach była artystycznym wydarzeniem w stolicy Pomorza Zachodniego. Figuralne i abstrakcyjne kompozycje Moore’a wywarły wielki wpływ na jego twórczość już podczas nauki w Liceum Plastycznym w Szczecinie. Zafascynowanie Moore’em nadały kierunek jego pracy. Największy wpływ Moore’a widać w rzeźbie artysty Antygona. W rzeźbach interesowała go forma, wprowadzenie metafory w rzeźbę figuralną. Jego rzeźby stanowiły symbol prawdy o człowieku i otoczeniu, które człowiek tworzy. Największą inspiracją artysty był Bóg, który stworzył naturę. Jak sam twierdził podczas wystawy w Galerii "Foyer" Bałtyckiego Teatru Dramatycznego w Koszalinie, w 1999 roku:

Przyroda jako idealne dzieło artysty - Boga jest widoczne w wielu pracach Adamskiego, co widać m.in. w rzeźbach ukazujących mrówkę: Agonia, Koncert, Pragnienie, Poszukiwanie życia, Die Ameisen (Mrówki).

Twórczość (wybór)

Prace Wiesława Adamskiego

Pomnik Józefa Piłsudskiego w Szczecinku

Gryf szczecinecki

Głowa pomnika J.Piłsudskiego

Pomnik ziemniaka w Biesiekierzu

Sprawiedliwość

Wypędzeni ze Szczecinka

700-lecie Szczecinka

Zagubiony wędrowniczek

• Pomnik Józefa Piłsudskiego w Szczecinku^[16][17]
• Schody do Białego Domu (znane też jako: "Schody Kremlowskie")
• Sprawiedliwość
• Narodziny życia
• Obraz Don Kichot
• Obraz hrabiny von Moltke (Pałac Glasenappów, Białowąs)
• Miłość w obliczu Boga: Dante i Beatrycze
• Życie codzienne w Dachau
• Agonia (znana też jako: Mrówka)
• Mówca (znana też jako: "Leonid Breżniew")
• Barany (Zajazd Kasztelański w Budzistowie koło Kołobrzegu)
• Pomnik Ziemniaka w Biesiekierzu
• Koncert
• Tryptyk: Życie Leona w trzech aktach: 1. Kloaka, 2. Biuro (Urząd) 3. Azyl
• Antygona
• Idol Enface
• Gołąbek pokoju
• Idea. Wehikuł Dantego
• Pomnik Głowa Króla (znany też jako: "Król, który zakopał się po szyję”)
• Zdroje uliczne: "Jesiotr” i "Dwa leszcze” ^[18]
• Gryf szczecinecki^[19]
• Obywatel Włapko –^[20][21][22]

Wystawy w Polsce, wystawy prywatne

• 1979 – Szczecin-Młodzi Plastycy Wybrzeża.
• 1979 – Szczecin- "Konik Morski”
• 1981 – Koszalin-Słupsk „Dzieło Roku” (nagroda).
• 1983 – Biennale Małych Form Rzeźbiarskich-Poznań
• 1983 – Tbilisi, Połtawa, Baku-Wystawa Małej Formy
• 1983 – Salon Wiosenny Koszalin
• 1985 – Biennale Małych Form Rzeźbiarskich-Poznań
• 1985 – Nagroda Wojewody Koszalińskiego
• 1986 – Triennale Rzeźby Portretowej-Sopot
• 1986 – Salon Wiosenny-Koszalin
• 1987 – Konfrontacje Plastyczne Polski Północnej-Elbląg
• 1987 – Salon Zimowy-Warszawa
• 1987 – Plener-Międzynarodowy Osieki.
• 1987 – Interart – Poznań (zakup do Muzeum Narodowego w Bratysławie).
• 1988 – „Dzieło Roku” Koszalin-Słupsk
• 1989 – Zachęta-Warszawa Ogólnopolska Wystawa Rzeźby Współczesnej.
• 1989 – Triennale Rzeźby Portretowej-Sopot.
• 1989 – Koszalin – Teatr Bałtycki-wystawa indywidualna..
• 1996 – Tuchomie-Europejskie Laboratorium Sztuki.
• 1997 – Rysunek Rzeźbiarzy-Orońsko.
• 1998 – Bliscy i oddaleni – Szczecinek.
• 1999 – Podsumowanie Rzeźby XX-wieku-Orońsko.
• 1999 – Wystawa indywidualna jednej rzeźby PKO-Szczecin
• 2000 – Salon 2000-Szczecin i Zamek Książąt Pomorskich.
• 2000 – Ogólnopolska Wystawa Rzeźby (Ochrona Środowiska Naturalnego)
• 2000 – Szczecin, pierwsza nagroda Marszałka województwa Zachodniopomorskiego za rzeźbę Agonia
• 2002 – BWA-Szczecin 30-lecie twórczości autora (wystawa indywidualna).
• 2002 – Gdańsk-Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, wystawa indywidualna rzeźby i rysunki.
• 2002 – Galeria Szczecineckiego Ośrodka Kultury ART „Wystawa po latach”^[1]
• 2003 – Podstawy Roku Koszalin-Słupsk (nagroda).
• 2004 – Plener na terenie Szpitala Onkologicznego na Golęcinie Szczecin-2004.
• 2008 – Wystawa Rzeźby Środowiska Szczecińskiego-Włocławek.
• 2002 – Plener Międzynarodowy w Buku.
• 2018 – In Memoriam, wystawa w Muzeum Regionalnym w Szczecinku w pierwszą rocznicę śmierci artysty^[23][24],

Niektóre wystawy zagraniczne

• 1974 – Neubrandenburg, rzeźba plenerowa Jaskółka
• 1978 – Waszyngton, Stopnie Białego Domu
• 1980 – Centro Dantesco, Rawenna Powóz Dantego
• 1982 – Centro Dantesco, Ravenna^[25] Św. Franciszek i Dante
• 1983 – Tbilisi, Baku, Połtawa, udział w wystawach małych form.
• 1987 – Uniwersytet Erazma z Rotterdamu, Rotterdam – Polska Sztuka Most łączący Wschód-Zachód.
• 1988 – Stadsmuseum Woerden ^[26], Tentoonstelling Poolse Kunst – 1988.
• 1988 – “Brug tussen Oost en West”, Hedendaagse Poolse Kunst 1988 r.
• 1988 – Budapest-Galeria Vigado Lengyel Kispla Sztika.
• 1990 – Museum oud – Rijnsburg^[27]
• 1997 – Węgry (Balaton) Akrobaci rzeźba plenerowa.
• 1997 – Udział w Biennale w Ravennie w latach 1973–1996.
• 1997 – Dante w Polsce.
• 1998 – "Bliscy i oddaleni”, Bergen op Zoom, Holandia.
• 2007 – Wystawy Środowiska Szczecińskiego w Swerin, Neubrandenburg, Unde Miinde.

Niektóre nagrody i wyróżnienia

• 1979 – I Nagroda Konika Morskiego za rzeźbę „Stocznia”, Szczecin
• 1981 – III Biennale Małych Form Rzeźbiarskich-Poznań, „Apoteoza władzy” (nagroda).
• 1981 – Dzieło Roku za rzeźbę „Ptak”, Wydział Kultury i Sztuki w Koszalinie (nagroda publiczności)
• 1985 – V Biennale Małych Form Rzeźbiarskich, „Stopnie Białego Domu”, Poznań
• 1985 – „Dzieło Roku” Narodziny Życia, Koszalin-Słupsk, w tym nagroda – wyróżnienie za rysunek.
• 2000 – I nagroda za rzeźbę "Agonia” Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego (Szczecin)
• 2012 – Srebrna Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego (Szczecinek)^[28][29][30]

Wszechstronność pracy twórczej: metaloplastyka, szkice, projekty, ilustracje

Praca twórcza Adamskiego wykraczała poza malarstwo i rzeźbę. W zakres jego pracy twórczej wchodziła: rzeźba monumentalna i drobna forma, w tym statuetki i plakiety (na 44. Ogólnopolski konkurs poetycki: „O laur Czerwonej róży”^[31]., statuetka-nagroda na turniej muzyczny w Bornem Sulinowie z okazji przeglądu zespołów rockowych, statuetka na IV Ogólnopolskie Zawody Strzeleckie Straży Pocztowej), medale ("Rzut Kulą” poświęcony Władysławowi Komarowi), portrety ("Harcerka, Irmina Bartoszewska, czarna trzynastka").

W sztuce użytkowej i metaloplastyce artysta wykonywał: lampy i żyrandole (Urząd Poczty Głównej w Koszalinie i w Szczecinku), gabloty i szyldy (Szczecinecki Ośrodek Kultury), imaki kute na flagi (Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie), płaskorzeźby (orły dla Sądu Okręgowego w Koszalinie i w Szczecinku, płaskorzeźba twarzy na nagrobku malarza Ryszarda Siennickiego), tablice (tablice informacyjne w parku miejskim w Szczecinku, tablica na pomniku „W Hołdzie Bohaterom Wojska Polskiego – Zdobywcom Wału Pomorskiego w Szczecinku”, „Martyrologium Katyńskie” w Kościele Św. Ducha w Koszalinie), balustrady, drzwi, bramy kute oraz okucia do bram (Przemysłowy Spichlerz Zabytkowy w Szczecinku, okucia do drzwi w Kościele Pańskim w Drawsku Pomorskim, portal dla biurowca w Nadleśnictwie w Czarnem). Tematyka religijna: kapliczki przydrożne, ołtarze, znicze, tabernakulum i krzyże dla kościołów (Krzyż, Parafia rzymskokatolicka, p.w. Matki Bożej Królowej Polski w Grzmiącej).

Adamski zajmował się też projektowaniem: wnętrz (klub Petite Palais w miejscowości Breuil-Cervinia), małej formy architektonicznej, tworzył projekty krajobrazu i zagospodarowania terenu (projekt Ogródka Jordanowskiego w Szczecinku na ul. Sadowej), projektowaniem mebli, sztukaterii, kamieniarki, sterczyn dachowych, kiosków i altan, a także kolorystyką elewacji, projektowaniem fontann (poidełka: „Karpie” i „Jesiotry” w Szczecinku), artystycznych nagrobków (dla mamy projektantki mody Evy Minge), oraz kapliczek i ołtarzy (N.M.P. Jazłowieckiej). Z jego rąk wyszły też szkice (Der krötersitz – Ropucha 1995, „"Faun i Eurydyka" oraz "Prélude à l'après-midi d'un faune" ("Popołudnie Fauna”), wg Debussy’ego”, "Das Nest" – gniazdo”), ilustracje do książek i gazet („Srebrnieją myśli i słowa”, Bogdan Urbanek 2015 rok^[32], Szczecinecki Tygodnik Powiatowy „Temat”).

Ostatnie lata życia

Szyld do Pracowni Metaloplastyki i Rzeźby

Adamski tworzył ponad 40 lat. W swojej pracowni wykonał wiele dzieł, także tych, które zdobiły i zdobią jego rodzinne miasto: pomnik Józefa Piłsudskiego, tablicę upamiętniającą zbrodnię katyńską, tablicę z okazji 700-lecia miasta z Warcisławem IV na ścianie ratusza w Szczecinku, poidełka na deptaku miejskim^[33] , Gryfa na budynku przy ul. Koszalińskiej, Halabardy do Urzędu Miasta^[34], Drogowskazy do państw zaprzyjaźnionych^[35], szyld Muzeum Regionalnego, ale też nieistniejący już szyld apteki w centrum miasta z symbolem Eskulapa oraz drzwi do Szczecineckiego Ośrodka Kultury, które Günter Grass nazwał: „Wrotami do Świątyni Sztuki”.

Po ponad 40 latach działalności, Wiesław Adamski zamknął swoją pracownię rzeźby i metaloplastyki w 2016 roku. Po tym poświęcił się swojej twórczości jako rysownik-karykaturzysta. Zaangażował się też w nauczanie rysunku i malarstwa, a spod jego skrzydeł wyszli m.in. Marta Dudź, Dorota Dziekiewicz-Pilich i wielu innych. W tym czasie Wiesław Adamski oddał się również działalności społecznej wspólnie ze swoim przyjacielem Henrykiem Gaszkowskim w celu przeciwdziałania biurokracji, uproszczeniu działalności urzędników, i polepszeniu jakość życia mieszkańców. Jego rzeźba: Obywatel Włapko stanowi do dzisiaj symbol korupcji, którą uznawał za nieunikniony rezultat biurokracji. Marzeniem artysty było dokończenie figurek przedstawiających prawdę na temat człowieka w formie groteski (dobry/zły, piękny/brzydki, zabawny/poważny itp.) Serię rozpoczął od figurki Fraszka z gruszką, którą zaprezentował w latach 80. na wystawie w Tbilisi. Artysta zmarł w szpitalu w Wałczu na udar mózgu. Został pochowany, na swoje życzenie, pomiędzy rodzicami na cmentarzu w Szczecinku. Jego ostatnią, niedokończoną pracą jest prototyp „Bitwy o Kępę Oksywską – Orli Szaniec”.

Opinie o artyście

Malarka Wiesława Markiewicz, podczas audycji w Polskim Radio Koszalin, przyznała, że artysta był znany w środowisku artystycznym jako „znający się na technologii, (...) był podziwiany i traktowany po mistrzowsku”^[36].

Stanisław Biżek określił Adamskiego jako: "talent niepowtarzalny, wielki. Piękna postać.”

Ryszard Kul powiedział, że: „artysta Adamski mając zadanie, ideę, myśl posiada wielką łatwość twórczego widzenia formy, masy materiału”. Wiesław Adamski tworzy swoje rzeźby nie na zasadzie „co mi z tego wyjdzie”, lecz wychodzi to, co twórca założył, co chciał osiągnąć. W płaskorzeźbie, w której jest mistrzem, oddając wielkie podobieństwo, chwyta charakter osoby. Nie są to prace martwe”.

Publikacje o artyście (wybór)

• Ryszard Kul, Andrzej A. Waśkiewicz Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, Galeria Punkt, 2002, s. 27
• Związek Polskich Artystów Plastyków, Wiesław Adamski Rzeźba
• Związek Polskich Plastyków, sekcja rzeźby okręgu Szczecińskiego, Rzeźba plenerowa, 2004
• Związek Polskich Plastyków, Ekologium, Ogólnopolska wystawa rzeźby Ochrona Środowiska Naturalnego, 2000

Przypisy

Bibliografia

• "Historia pewnego ziemniaka", Wiesław Adamski - wywiad, Polskie Radio Koszalin, red. Jolanty Rudnik 1998 r., Koszalin.
• Wiesław Adamski Rzeźba, Związek Polskich Artystów Plastyków, wstęp do katalogu wystawienniczego, Ryszard Kul, Szczecin.
• Bogdan Urbanek, "Zapisani w pamięci i współcześni" (szczecineckie who's who), Wydawnictwo SAPiK, s. 15, (biogram Wiesława Adamskiego), 2010r., Szczecinek.
• Jarosław Przybylak, Groteska w metalu, Goniec Pomorski, 5-6.02.1990, Szczecin.