Wietlica alpejska

Wietlica alpejska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadatelomowe
Gromadanaczyniowe
Klasapaprocie
Podklasapaprotkowe
Rządpaprotkowce
Rodzinawietlicowate
Rodzajwietlica
Gatunekwietlica alpejska
Nazwa systematyczna
Athyrium distentifolium Tausch ex Opiz
Kratos 2(1): 14 (1820)[3]

Wietlica alpejska (Athyrium distentifolium) – gatunek paproci z rodziny wietlicowatych (Athyriaceae). Występuje w Azji, Ameryce Północnej i w Europie[4]. W Polsce, głównie w południowej części kraju w Sudetach i Karpatach.

Morfologia

Bylina z podziemnym, rozgałęzionym kłączem, z którego co roku wyrasta wiele pionowo rozwiniętych liści od 30 do 100 cm wysokości. Pod ziemią występują kłącza.

Liście
Jasnozielone, wyrastają lejkowato zebrane w rozetki na poziomym kłączu. Ogonek liściowy krótki, żółtawy lub czerwonawy, z plewiastymi łuskami. Blaszki podwójnie lub potrójnie pierzaste, krótkoogonkowe, o zarysie długolancetowatym. Odcinki pierwszego rzędu przeważnie skrętoległe, po obu stronach mają do 30 do 60 równowąskich odcinków drugiego rzędu od pierzastodzielnych do piłkowanych. Nasada blaszki często niesymetryczna: najniższy średni odcinek większy i równoległy do osadki. Liście zarodnikowe nie różnią się od liści płonnych.
Zarodniki
Kupki zarodni koliste, pokryte szybko opadającą zawijką szczątkową, ułożone na dolnej stronie odcinków w dwóch rzędach wzdłuż nerwu głównego. Zarodniki dojrzewają w miesiącach: lipiec – wrzesień.
Gatunki podobne
Roślina o urozmaiconych formach, która w stanie dojrzewania jest łatwa do odróżnienia od wietlicy samiczej: różni się tym, że ma kuliste kupki zarodni i szybko opadającą szczątkową zawijkę.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit, geofit. Siedlisko: wilgotne i cieniste lasy. Lubi gleby kwaśne i wilgotne o małej zawartości wapnia. Występuje w piętrze leśnym regla dolnego, szczególnie w kosodrzewinie oraz na niżu w zespole kwaśnej buczyny. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Betulo-Adnostyletea i Ass. Athyrietum alpestris, gatunek wyróżniający dla Ass. Aceri-Fagetum[5].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b Athyrium distentifolium Tausch ex Opiz. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-01-02].
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-10].
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Athyrium distentifolium Grimsel.JPG
Autor: MurielBendel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Athyrium distentifolium (Woodsiaceae); Grimsel, Canton of Valais, Switzerland