Wietnam Południowy

Republika Wietnamu

Việt Nam Cộng hòa

1955−1975
Flaga Herb
Hymn: Tiếng Gọi Công Dân (Odezwa do obywateli)
Język urzędowy	wietnamski
Stolica	Sajgon
Ustrój polityczny	republika
Typ państwa	państwo unitarne
Głowa państwa	prezydent Huỳnh Tấn Phát (ostatni)
Zależne od	Stanów Zjednoczonych
Szef rządu	premier Nguyễn Hữu Thọ (ostatni)
Powierzchnia  • całkowita	173 809 km²
Liczba ludności (1973)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	19 370 000 111,4 osób/km²
Waluta	đồng południowowietnamski (₫)
Niepodległość • ogłoszona • uznana	od Francji 14 czerwca 1955
Zjednoczenie Wietnamu	2 lipca 1976
Strefa czasowa	UTC +7

Wietnam Południowy (oficjalnie Republika Wietnamu) − państwo wietnamskie istniejące w latach 1955−1976.

Historia

Wietnam Południowy został proklamowany 23 kwietnia 1949 roku w Kochinchinie, na podstawie porozumienia zawartego między utworzonym tam antykomunistycznym Centralnym Rządem Tymczasowym i francuskimi władzami kolonialnymi. Głową państwa został były cesarz Wietnamu, Bảo Đại.

Konflikt z rządem proklamowanej na północy Demokratycznej Republiki Wietnamu doprowadził do wybuchu I wojny indochińskiej. Faktyczny podział państwa został utrwalony przez postanowienia konferencji genewskiej, która odbyła się w 1954 roku. Wietnam został podzielony wzdłuż 17 równoleżnika. Porozumienie genewskie nakazywało przeprowadzenie w obu częściach Wietnamu wyborów, po których miało nastąpić zjednoczenie państwa. Władzę w państwie oficjalnie sprawował cesarz Bảo Đại, którego w 1955 roku odsunął od władzy jego premier Ngô Đình Diệm, który stał się tym samym prezydentem z woli Stanów Zjednoczonych^[1]. Ngô Đình Diệm wycofał się z pomysłu przeprowadzenia wyborów, co spowodowało powstanie pod koniec lat 50. lewicowej partyzantki Wietkong. Wietkong zyskał wsparcie rządu komunistycznego na północy. Ngô Đình Diệm nie radził sobie z postępującym rozkładem państwa, a ponadto wszedł w konflikt ze stanowiącymi większość mieszkańców państwa buddystami, czego źródłem był jego fanatyczny katolicyzm^[2]. Represje stosowane wobec buddystów spowodowały utratę przez Ngô Đình Diệma poparcia ze strony władz Stanów Zjednoczonych. W 1963 roku agenci Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) zorganizowali pucz, w wyniku którego rząd Wietnamu Południowego zastąpiono rządem jeszcze bardziej uzależnionym od woli Administracji Stanów Zjednoczonych^[3]. Utworzenie nowego rządu umożliwiło interwencję wojsk amerykańskich w Wietnamie Południowym. Wojska amerykańskie rozpoczęły akcje przeciwko lewicowym partyzantom, co wywołało II wojnę indochińską. Wojska amerykańskie i południowowietnamskie nie były w stanie konkurować z oddziałami Wietkongu, który w 1969 roku powołał Tymczasowy Rząd Rewolucyjny Wyzwolenia Wietnamu Południowego. 30 kwietnia 1975 roku wojna zakończyła się zwycięstwem sił armii północnowietnamskiej i Wietkongu. Przejęcie władzy na południu przez Wietkong umożliwiło w 1976 roku utworzenie zjednoczonej Socjalistycznej Republiki Wietnamu^[4].

Ludność

Wietnamczycy (ok. 80%), Chińczycy, Khmerowie, Tajowie.

Religia

Podział religijny w Wietnamie Południowym w 1963 r. (dane szac.) Wśród 14 mln mieszkańców następujące religie wyznawało:^[5]:

• konfucjanizm: 4 mln wyznawców - 28,57%
• buddyzm: 3,5 mln wyznawców - 25%
• kaodaizm: 1,5 mln wyznawców - 10,71%
• katolicyzm: 1,5 mln wyznawców - 10,71%
• Hòa Hảo: 1 mln wyznawców - 7,14%
• animizm: 1 mln wyznawców - 7,14%
• protestantyzm: 0,5 mln wyznawców - 3,57%
• taoizm, islam i hinduizm: 1 mln wyznawców - 7,14%

Łącznie chrześcijanie stanowili ok. 14,28% populacji.

Zobacz też

• historia Wietnamu
• wojna wietnamska
• Wietkong

Przypisy

Bibliografia

• Wiesław Olszewski: Historia Wietnamu. Ossolineum, 1991. ISBN 83-04-03550-2.
• Stanley Karnow: Vietnam: a History. New York: Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5.