Wiktor Czarkowski-Golejewski

Wiktor Czarkowski-Golejewski

(fot. zbiory Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie)
rotmistrz rezerwy kawalerii
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1888 Wysuczka
Data i miejsce śmierci	1940 USRR, ZSRR
Siły zbrojne	C. K. Armia, Wojsko Polskie
Jednostki	1 Pułk Ułanów, 8 Pułk Ułanów
Odznaczenia

Wiktor Czarkowski-Golejewski^[a] herbu Habdank (ur. 24 sierpnia 1888 w Wysuczce, zm. 1940 w ZSRR) – polski ziemianin, rotmistrz rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Wiktor Czarkowski-Golejewski urodził się 24 sierpnia 1888 jako syn Tadeusza Czarkowskiego-Golejewskiego herbu Habdank (1859–1945, urzędnik, I ordynat na Wysuczce) i Marii z domu Zaleskiej herbu Dołęga (1862-1893, córka Filipa Zaleskiego)^[1][2][3][4]. Imię otrzymał po swojej matce i po Wiktorze Osławskim, przyjacielu przybranej matki swojego ojca Tadeusza (Marii Felicji Czarkowskiej)^[1]. 18 lipca 1889 został ochrzczony ceremonialnie w Salzburgu, a do chrztu trzymali go ww. Czarkowska i W. Osławski^[5]. Był bratem Cyryla (1885–1940) i bratem przyrodnim Kajetana (1897–1977)^[1]. Po przyjęciu przez jego ojca do nazwiska rodowego drugiego nazwiska Golejewski także on nosił dwa nazwiska^[6]. W dzieciństwie, z uwagi na stan zdrowia matki zamieszkiwał z nią i z bratem Cyrylem we włoskim Meran, od maja 1891 przeprowadzili się do objętego i odremontowanego przez ojca zamku w Wysuczce, od listopada 1891 przebywali w tyrolskim Mühlbach, a od 1892 w Zakopanem^[7]. W tym czasie jego ojciec był starostą we Lwowie, a następnie – aby być bliżej synów i chorej żony – od grudnia 1892 był starostą w Nowym Targu^[8]. Wkrótce potem jego matka zmarła 9 stycznia 1893 w Zakopanem^[9][10]. Po odejściu ojca z posady starosty nowotarskiego powrócił z nim i z bratem do Wysuczki^[11]. Od zmarłego w 1893 Wiktora Osławskiego otrzymał w testamencie kwotę 145 tys. złr. (jako krzyżmo)^[12].

W C. K. Armii został mianowany kadetem kawalerii w rezerwie z dniem 1 stycznia 1912^[13]. Od tego czasu był rezerwistą 1 Galicyjskiego pułku ułanów we Lwowie^[14][15]. Podczas I wojny światowej został awansowany na stopień podporucznika w rezerwie kawalerii z dniem 1 listopada 1914^[16], następnie na stopień porucznika z dniem 1 maja 1916^[17]. Do 1918 pozostawał oficerem rezerwowym 1 pułku ułanów^[18][19][17].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień rotmistrza rezerwy kawalerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919^[20][21]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 8 Pułku Ułanów w garnizonie Kraków (podobnie jak jego przyrodni brat por. Kajetan Czarkowski-Golejewski)^[22][23]. W 1934, oficer pospolitego ruszenia kawalerii był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Tarnopol^[24].

Majątkiem rodzinnym była Wysuczka^[25] z zamkiem. Ponadto do rodziny Czarkowskich-Golejewskich należał majątek z pałacem w Zagrobeli na zachodnich przedmieściach Tarnopola, który Wiktor Czarkowski-Golejewski po zakończeniu I wojny światowej przekazał na rzecz szkoły rolniczej^[26]. Był on ziemianinem, posiadał majątek w Janówce (województwo tarnopolskie)^[2], gdzie prowadził uprawę ziemi^[27][28]. Orzeczeniem Wojewody Tarnopolskiego z 7 września 1928 lasy majętności Janówka pod nazwą Janówka i Góry Zagrobelskie (położone w gminie katastralnej Zagrobela z Janówką w powiecie tarnopolskim) o łącznej powierzchni 329,3304 ha, stanowiące własność Wiktora Czarkowskiego-Golejewskiego, zostały uznane za lasy ochronne^[29]. W drugiej połowie lat 30. był członkiem zarządu oddziału Związku Oficerów Rezerwy RP^[30][31]. W marcu 1936 został wybrany przez Tarnopolską Radę Wojewódzką na członka Wydziału Wojewódzkiego w Tarnopolu^[32]. Był prezesem Tarnopolskiego Koła Doświadczalnego z siedzibą w Zagrobeli, działającego w ramach Małopolskiego Towarzystwa Rolniczego we Lwowie^[33].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę w dniu 17 września 1939 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD w swoim majątku w Janówce Zagrobelnej^[2][34]. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku^[35]. W 1940 został zamordowany w ramach zbrodni katyńskiej. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 41/2-20 oznaczony numerem 3187)^[36]. Jego brat Cyryl także został ofiarą zbrodni katyńskiej na terenach ukraińskich. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1928, „za zasługi około rozwoju rolnictwa”)^[37][38]

austro-węgierskie

• Srebrny Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej z mieczami (przed 1918)^[17]
• Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (przed 1916)^[18]
• Krzyż Wojskowy Karola (przed 1918)^[17]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
• Tadeusz Czarkowski-Golejewski: Pamiętnik Tadeusza Czarkowskiego-Golejewskiego pierwszego ordynata na Wysuczce. Poświęcony dzieciom i wnukom oraz najbliższej rodzinie. Borszczów: Drukarnia P. Seidmana, 1905, s. 1–287.
• Wiktor Czarkowski-Golejewski – profil na stronie Comhem. web.comhem.se. [dostęp 2015-06-30].
• Wiktor Czarkowski-Golejewski – profil na stronie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-06-30].