Wiktor Czarnocki

Wiktor Czarnocki

major Sztabu Generalnego
Data i miejsce urodzenia	23 maja 1886 Nacz
Data i miejsce śmierci	25 października 1925 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1914–1925
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	Dowództwo KOP
Stanowiska	szef oddziału
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Wiktor Czarnocki (ur. 23 maja 1886 w majątku Nacz, zm. 25 października 1925 w Warszawie) – major Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, inżynier agronom.

Życiorys

Urodził się 23 maja 1886 w majątku Nacz, w ówczesnym powiecie słuckim guberni mińskiej, w rodzinie Stanisława^[1][2][a].

W 1903 ukończył 2 Gimnazjum w Żytomierzu^[3]. W latach 1903–1910 studiował w Akademii Rolniczej w Wiedniu, a następnie w Akademii Rolniczej w Moskwie^[4]. W latach 1910–1914, jako inżynier agronom prowadził prace melioracyjne na Podolu i Wołyniu^[4]. 30 września 1912 wstąpił do 16 Baterii Artylerii Konnej (ros. 16-я конно-артиллерийская батарея) w Żytomierzu na prawach jako wolontariusza (ros. Вольноопределяющийся)^[3]. 29 marca 1913, po ukończeniu kursu szkolnego, został mianowany bombardierem^[3]. 16 czerwca tego roku awansował na młodszego fajerwerka (ros. младший фейерверкер), a 24 lipca zdał egzamin na chorążego rezerwy artylerii polowej^[3]. 2 sierpnia 1913 został zwolniony do rezerwy^[3], a 28 września tego roku mianowany chorążym rezerwy artylerii konnej^[3]. 2 września 1914 został zmobilizowany do 3 Brygady Artylerii, która wchodziła w skład 3 Dywizji Piechoty^[3].

W latach 1914–1917 walczył w szeregach Armii Imperium Rosyjskiego^[4]. Dwukrotnie ranny^[4]. Awansował na kapitana artylerii.

Po rewolucji lutowej, jako pełnomocnik Polskiej Organizacji Wojskowej na Kaukaz i przedstawiciel Polskiej Centrali Wojskowej w Tyflisie, był jednym z organizatorów polskich oddziałów wojskowych wchodzących w skład Brygady Kaukaskiej^[4]. Powołany przez polskie organizacje społeczne na stanowisko komisarza do spraw polskich przy Ispołkomie (ros. komitet wykonawczy) w Piatigorsku otaczał opieką rodaków oraz organizował i kierował ewakuacją Polaków do kraju^[4].

W grudniu 1918 przybył do Warszawy. W tym samym miesiącu, z rozkazu Józefa Piłsudskiego, udał się do Kijowa, gdzie objął Komendę Naczelną Nr III Polskiej Organizacji Wojskowej^[4]. Przez dziewięć miesięcy prowadził działalność wywiadowczą oraz dywersyjno-powstańczą na tyłach wojsk bolszewickich. W sierpniu 1919 wrócił do Warszawy^[4]. Po kilkudniowym pobycie w stolicy wyjechał do Kamieńca, gdzie pełnił funkcję oficera łącznikowego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego przy rządzie atamana Petlury^[5]. W styczniu 1920 po powrocie do Warszawy przydzielony został do Sztabu Generalnego, w którym objął kierownictwo Referatu Narodowościowego^[5]. Od kwietnia 1920, od wyprawy kijowskiej znajdował się w ścisłym sztabie Naczelnego Wodza^[5].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Oddziale II Naczelnego Dowództwa WP^[6]. Następnie pełnił służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego na stanowisku szefa referatu. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 150. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a jego oddziałem macierzystym był 1 dywizjon artylerii konnej^[7]. Z dniem 2 listopada 1923 przydzielony został do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza jednorocznego Kursu Doszkolenia^[8]. Z dniem 15 października 1924, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, przydzielony został do organizującego się wówczas Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza w Warszawie^[9]. W Dowództwie KOP pełnił obowiązki szefa Oddziału Operacyjnego Sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 10 dywizjonu artylerii konnej w Jarosławiu. W następnym roku urlop wypoczynkowy spędził na Kresach. W czasie urlopu jego organizm został zainfekowany. Zmarł 20 października 1925 w Warszawie^[10]. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie^[11].

Wiktor Czarnocki był dwukrotnie żonaty. Pierwszą żoną była Wanda z Kraśnickich^[3]. Z drugą żoną Wandą (ur. 1897, zm. 24 stycznia 1968), córką Władysława i Marii Pigłowskich, działaczką niepodległościową, z którą miał córkę Marię Bożenę Roczniak ps. „Grażyna” (1923–1995), żołnierza kompanii „Lena”–„Dysk”^[11][12].

Wiktor i Wanda Czarnoccy byli osadnikami wojskowymi. Otrzymali działki w osadzie Hłaskowszczyzna, w powiecie nieświeskim.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5250 – 28 lutego 1922^[13]
• Krzyż Niepodległości z Mieczami – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[14]
• Krzyż Walecznych trzykrotnie
• Order św. Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą – 16 listopada 1915^[3]
• Order św. Anny 4 stopnia – 29 listopada 1915^[3]

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Mieczysław Godlewski. Śp. mjr Szt. Gen. Wiktor Czarnocki. „Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925”, 1925. Warszawa. 
• Памяти героев Великой войны 1914–1918 : Поиск героев войны : Чарноцкий Виктор Станиславович : Послужной список. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej Zarząd ds. utrwalenia pamięci poległych w obronie Ojczyzny. [dostęp 2021-12-07]. (ros.).