Wiktor Dobrzański
 kapitan | |
| Data i miejsce urodzenia | 12 września 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 27 sierpnia 1944 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1926–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 27 pułk piechoty, |
| Stanowiska | dowódca plutonu piechoty |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
 _BAR.svg){kind=small} | |
Wiktor Zenon Antoni Dobrzański ps. „Wład”, „Władek” (ur. 12 września 1906 w Kołomyi, zm. 27 sierpnia[1] 1944 w Warszawie) – kapitan obserwator balonowy Wojska Polskiego, powstaniec warszawski, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Życiorys
Studiował na politechnice po uzyskaniu świadectwa dojrzałości, a następnie postanowił poświęcić się służbie wojskowej. W okresie od września 1925 do sierpnia 1929 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. 15 sierpnia 1929 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1929 i 255. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 27 pułku piechoty w Częstochowie, w którym dowodził plutonem oraz pełnił obowiązki dowódcy kompanii. Od 1 czerwca 1931 był słuchaczem ośmiomiesięcznego kursu aplikacyjnego obserwatorów balonowych przy 1 batalionie balonowym w Toruniu[2]. Z dniem 15 kwietnia 1932 został przeniesiony do korpusu oficerów aeronautycznych z równoczesnym przydziałem do 1 batalionu balonowego w Toruniu[3]. Później pełnił służbę w 1 pułku lotniczym w Warszawie[4], a w 1939 w 2 batalionie balonowym w Legionowie. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych. W 1937, po utworzeniu korpusu oficerów lotnictwa, został zaliczony do grupy liniowej[5]. W marcu 1939 będąc oficerem Kierownictwa Wojskowej Służby Meteorologicznej w Warszawie przebywał na kursie[6].
Podczas kampanii wrześniowej 1939 walczył w obronie Warszawy i został ciężko ranny[7]. Podczas okupacji niemieckiej działał w konspiracji – był kierownikiem referatu meteorologicznego powstałego wiosną 1940 Wydziału Lotnictwa Komendy Głównej Armii Krajowej[4][8]. Jego zasługą stało się zorganizowanie w całym kraju sieci posterunków meteorologicznych[9][4]. Podczas podróży po kraju przebierał się w mundur majora niemieckich wojsk kolejowych oraz używał dokumentów głównego inspektora wojskowego Deutsche Ostbahn. Przewoził również broń ze Lwowa do Warszawy, a podczas jednej z takich wypraw w końcu 1943 został aresztowany we Lwowie, ale wykupiony z więzienia[4].
W powstaniu warszawskim był początkowo zastępcą kpt. Tadeusza Majcherczyka[10], a od 14 sierpnia stał na czele komisji odbioru zrzutów i od 16 sierpnia kierownikiem referatu lotnictwa w dowództwie Grupy „Północ”[4]. Dowodził 15 sierpnia ugaszeniem pożaru budynku przy ul. Miodowej 26. Od 18 sierpnia oficer operacyjny i zastępca Tadeusza Majcherczyka, dowódcy batalionu AK „Chrobry I”[4][11]. Walczył w rejonie Starego Miasta, Arsenału, Pasażu Simonsa. Zginął 27 sierpnia w wieżyczce pasażu Simonsa od kuli niemieckiego snajpera[4]. Pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera B 8 rz. 6 m. 19)[12].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari[13]
- Krzyż Walecznych (18 sierpnia 1944[4])
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Olgierd Cumft i Hubert Kazimierz Kujawa podali, że zginął 25 sierpnia 1944.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 255.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 410.
- ↑ a b c d e f g h Krzysztof Kunert 1987 ↓, s. 46.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 215.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 503.
- ↑ W kampanii wrześniowej nie mógł pełnić funkcji dowódcy oddziału meteorologicznego w 1 Pułku Lotniczym, ponieważ ten oddział, w sierpniu 1939, po zakończeniu mobilizacji, został rozformowany. Pozostała jedynie Baza Lotnicza Nr 1.
- ↑ Na stronie internetowej „Vademecum Powstania Warszawskiego” zamieszczono informację, że referatem meto kierował w Bazie Lotniczej „Łużyce”.
- ↑ Pierwszy utworzono 1941 w Warszawie, a następne w Krakowie, Zakopanem, Poznaniu, Gdyni, Lublinie, Wilnie i Lwowie.
- ↑ Dowódca 1 kompanii batalionu im. Waleriana Łukasińskiego i dowódca reduty Bank Polski przy ul. Bielańskiej.
- ↑ Olgierd Cumft i Hubert Kazimierz Kujawa podają, był to Batalion AK im. Waleriana Łukasińskiego.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Rozkaz dowódcy AK z dnia 9 września 1944 w: Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 4. Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari – Powstanie Warszawskie. Opracował Andrzej Krzysztof Kunert, Dom Wydawniczy „Bellona”, Warszawa 1997. ISBN 83-87224-00-6.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 244, 747
- Olgierd Cumft i Hubert Kazimierz Kujawa, Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1989, wyd. I, ISBN 83-11-07329-5, s. 172
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945 T.2. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1987, s. 46. ISBN 83-211-0758-3.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ordre de bataille Grupy „Północ AK. pw44.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-27)].
- Wiktor Zenon Dobrzański na Wirtualnym Murze Pamięci Muzeum Powstania Warszawskiego
- Baza Lotnicza „Łużyce. pw44.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-05)].
Media użyte na tej stronie
.svg)
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Naramiennik porucznika Sił Powietrznych RP (obecnie).
Naramiennik kapitana polskiego lotnictwa wojskowego (II Wojna Światowa).