Wiktor Grosz

Wiktor Grosz

Izaak Medres

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	24 lipca 1907 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	9 stycznia 1956 Warszawa, Polska
Przebieg służby
Lata służby	1943–1945
Siły zbrojne	Ludowe Wojsko Polskie
Stanowiska	szef Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego
Późniejsza praca	ambasador PRL w Czechosłowacji
Odznaczenia

Wiktor Grosz, właściwie Izaak (Icchak) Medres (ur. 24 lipca 1907, zm. 9 stycznia 1956 w Warszawie) – polski publicysta lewicowy, dyplomata, generał brygady ludowego Wojska Polskiego i działacz komunistyczny pochodzenia żydowskiego, członek Państwowej Komisji Bezpieczeństwa^[1].

Życiorys

Urodzony w rodzinie żydowskiej jako syn inżyniera elektryka Rafała Medresa (zm. 4 marca 1934). Studiował na Politechnice Warszawskiej, był absolwentem Szkoły Dziennikarstwa. Tłumaczył też z angielskiego (Grey Owl, Sejdżio i jej bobry, Historia opuszczonego szałasu, Pielgrzymi puszczy; John Reed, Dziesięć dni, które wstrząsnęły światem, używał pseudonimów Wojciech Bylina i Aleksander Dobrot). Od 1934 należał do Komunistycznej Partii Polski.

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę znalazł się na terenie okupacji sowieckiej we Lwowie. Był sekretarzem redakcji polskojęzycznego „Czerwonego Sztandaru”, organu Lwowskiego Komitetu Obwodowego i Miejskiego Komunistycznej Partii (bolszewików) Ukrainy. Po ataku III Rzeszy na ZSRR ewakuowany do Saratowa. Współorganizator Związku Patriotów Polskich w ZSRR i 1 Polskiej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Służył w LWP w stopniu pułkownika jako politruk współpracujący z NKWD^[2]. W latach 1944–1945 pełnił funkcję szefa Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego.

Był autorem poufnej instrukcji wyznaczającej nową politykę PPR i PKWN w wojsku, w której napisał: Mamy liczne dowody zbieżności haseł głoszonych przez AK i propagandę Goebelsa, mamy liczne dowody współdziałania AK-NSZ z bandami bulbowskimi i gestapo, nie pora więc okazywać im „zrozumienie”, „szacunek” i tolerować „przywiązanie do przeszłości^[3].

Z wojska odszedł w stopniu generała brygady. Po wojnie pracował w MSZ, kierował Departamentem Prasy. W latach 1950–1954 był ambasadorem Polski w Czechosłowacji. Współpracował z Polskim Radiem, gdzie prowadził audycję Naszym zdaniem. W latach 1954–1955 był członkiem Międzynarodowej Komisji Kontroli i Nadzoru w Kambodży. Pobyt w Kambodży opisał w książce Przygoda dyplomatyczna (PIW, 1957).

Zmarł w Warszawie. Został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A25-tuje-16)^[4].

Życie prywatne

Jego pierwszą żoną była Irena Grosz z domu Sznajberg (1907–1979), drugą Hanna Grosz z domu Wyszomirska (1916–1996).

Odznaczenia i ordery

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1951)^[5]
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1945)^[6]

Przypisy

Bibliografia

• Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 2, Warszawa 1987.
• Hanna Jędruszczak, Tadeusz Jędruszczak: Ostatnie lata Drugiej Rzeczypospolitej (1935–1939). Warszawa: Książka i Wiedza, 1970.
• http://monitorpolski.gov.pl/MP/1946/s/26/43