Wiktor Hoszowski
 | |
 podpułkownik żandarmerii gen. insp. Policji Państwowej | |
| Data i miejsce urodzenia | 20 kwietnia 1873 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
| Późniejsza praca | Komendant Główny Policji Państwowej |
| Odznaczenia | |
_3r_BAR.svg){kind=small}          | |
Wiktor Zygmunt Hoszowski[1] herbu Sas (ur. 20 kwietnia 1873 w Łysej Górze, zm. 1940) – podpułkownik żandarmerii Wojska Polskiego i generalny inspektor Policji Państwowej.
Życiorys
Wiktor Zygmunt Hoszowski urodził się 20 kwietnia 1873 roku w Łysej Górze (Łysa Hora), nazywanej także Eleonorówką, w gminie Grzymałów ówczesnego powiatu skałackiego, w rodzinie Stanisława i Michaliny[2]. W 1891 roku ukończył gimnazjum w Tarnopolu[3]. W latach 1891–1893 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Następnie odbył obowiązkową służbę wojskową w austriackim 15 pułku piechoty, jako jednoroczny ochotnik. 22 grudnia 1894 roku został powołany do zawodowej służby wojskowej w Armii Austro-Węgier, przydzielony do 15 pułku piechoty i wyznaczony na stanowisko dowódcy plutonu. 24 grudnia 1895 roku awansował na podporucznika[4]. 14 kwietnia 1900 roku został skierowany na praktykę w Żandarmerii Krajowej. 1 maja 1901 roku został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty do korpusu oficerów żandarmerii. 1 listopada 1904 roku awansował na porucznika (niem. Oberleutnant)[5]. Został awansowany na stopień rotmistrza żandarmerii z dniem 1 listopada 1910 roku[6]. W 1914 roku był komendantem oddziału żandarmerii krajowej nr 13 w Jarosławiu[7]
Podczas I wojny światowej służył na froncie jako oficer nadkompletowy komanda żandarmerii krajowej nr 5 ze Lwowa[8]. Został awansowany na stopień majora żandarmerii z dniem 1 lutego 1917 roku[9]. Służył w sztabie komendy miasta Lwowa, a jesienią 1917 roku został ponownie przydzielony do krajowej komendy żandarmerii nr 5 we Lwowie[10].
U kresu wojny został przyjęty do Wojska Polskiego i w listopadzie 1918 roku brał udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej[11]. Przed 11 listopada został mianowany zastępcą komendanta żandarmerii obrony Lwowa, zaś faktycznie sprawował funkcje komendanta żandarmerii obrony Lwowa, odpowiadając za organizację i egzekutywę tejże (nominalnie stanowisko komendanta Komendy Głównej Żandarmerii Obrony Lwowa sprawował od 11 do 23 listopada 1918 roku ppłk piechoty Adam Hełm-Pirgo, który z uwagi na podeszły wiek ograniczył się do dowództwa)[12][13][14][15][16][17].
30 lipca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu podpułkownika, w Korpusie Żandarmerii, w „grupie oficerów byłej Armii Austro-Węgierskiej”. Był wówczas w Rezerwie Armii[18]. W 1920 roku organizował i był komendantem Policji Państwowej w Małopolsce, w 1921 roku na Śląsku[3]. 10 października 1921 roku został mianowany zastępcą komendanta głównego Policji Państwowej, a 8 kwietnia 1922 roku – komendantem głównym Policji Państwowej. 17 marca 1923 roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska. Z dniem 1 lutego 1924 roku został przeniesiony na emeryturę.
Pełniąc służbę w Policji Państwowej, w dalszym ciągu pozostawał oficerem rezerwy żandarmerii, a następnie oficerem pospolitego ruszenia żandarmerii, i posiadał przydział do 6 Dywizjonu Żandarmerii we Lwowie[19][20]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI i pozostawał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI. Jako podpułkownik ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919 roku, figurował na liście starszeństwa oficerów pospolitego ruszenia żandarmerii[21]. W tym samym roku przeniósł się ze Lwowa do Chodorowa, w powiecie tłumackim, i tam mieszkał do 1939 roku. Należał do Związku Obrońców Lwowa[22]. Po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany i osadzony w Tłumaczu, a następnie w Stanisławowie. 24 grudnia 1939 roku został przewieziony do Chersonia, a następnie do Mikołajowa. Dalsze losy pozostają nieznane. Prawdopodobnie został zamordowany wiosną 1940 roku.
Od 1899 roku był mężem Jadwigi Krauze[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)[3]
- Złoty Krzyż Zasługi (6 marca 1930)[23]
- Medal Niepodległości (9 listopada 1933)[24]
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi[3]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[3]
- Krzyż Obrony Lwowa
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną (Austro-Węgry, przed 1916)[8] z mieczami (przed 1918)[9]
- Srebrny Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry, przed 1918)[9]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry, przed 1916)[8]
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (Austro-Węgry, przed 1914)[7]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (Austro-Węgry, przed 1914)[7]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (Austro-Węgry, przed 1914)[7]
Przypisy
- ↑ W ewidencji wojskowych c. k. armii był określany w języku niemieckim jako „Viktor Ritter von Hoszów Hoszowski”.
- ↑ Fotokopia dowodu osobistego Wiktora Zygmunta Hoszowskiego serii A numer 671082 wydanego 25 czerwca 1932 roku przez Magistrat Królewskiego Stołecznego Miasta Lwowa opublikowana na Portalu o przedwojennej policji „Policja Państwowa” [1]. Eleonorówka (Łysa Hora) figuruje w Skorowidzu miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Województwo tarnopolskie, tom XV, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s. 17.
- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 108. [dostęp 2021-07-27].
- ↑ Urszula Kraśnicka, Wiktor Zygmunt Sas Hoszowski ..., s. 29.
- ↑ U. Kraśnicka, Wiktor Zygmunt ..., op. cit., s. 30.
- ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1914. Wiedeń: 1914, s. 467.
- ↑ a b c d Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1914. Wiedeń: 1914, s. 481.
- ↑ a b c Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916, s. 278.
- ↑ a b c Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918, s. 649.
- ↑ Hoszowski. Żandarmeria ↓, s. 161.
- ↑ Hoszowski. Żandarmeria ↓, s. 164.
- ↑ Hoszowski. Żandarmeria ↓, s. 164, 165-166.
- ↑ Czesław Mączyński: Boje lwowskie. Cz. 1. Oswobodzenie Lwowa (1-24 listopada 1918 roku). T. I. Warszawa: 1921, s. 183-184.
- ↑ Czesław Mączyński: Boje lwowskie. Cz. 2. Oswobodzenie Lwowa (1-24 listopada 1918 roku). T. II. Warszawa: 1921, s. 146, 151.
- ↑ W rocznicę zgonu śp. płk. A. Hełm-Pirgo. „Gazeta Lwowska”. Nr 273, s. 2, 1 grudnia 1937.
- ↑ Leszek Kania: Ochrona porządku prawnego i bezpieczeństwa publicznego podczas Obrony Lwowa (listopad 1918 – marzec 1919). Prace Instytutu Prawa i Administracji PWSZ w Sulechowie. s. 294. [dostęp 2015-10-31].
- ↑ Obrona Lwowa w listopadzie 1918 roku. lwow.com.pl. [dostęp 2015-10-31].
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 30 z 11 sierpnia 1920 roku, poz. 738.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1058, 1066 tu jako podpułkownik ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów rezerwowych żandarmerii.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 962, 968 tu jako podpułkownik ze starszeństwem z 1 lipca 1919 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów pospolitego ruszenia żandarmerii.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 291.
- ↑ Wiktor Zygmunt Sas-Hoszowski – Policja Państwowa, policjapanstwowa.pl [dostęp 2018-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-21] (pol.).
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 60, poz. 89 „za zasługi na polu pracy społecznej i filantropijnej”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Wiktor Hoszowski-Sas: Żandarmeria obrony Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1–22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918–1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 161-168. ISBN 83-85218-56-4.
- Urszula Kraśnicka, Wiktor Zygmunt Sas Hoszowski (20.IV.1873–1940) w: Komendanci główni Policji Państwowej 1919–1939, oprac. zb. pod red. Krzysztofa Filipowa, Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1997, ISBN 83-86232-75-7.
|
Media użyte na tej stronie
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
_as_used_for_Signum_Laudis.gif)
Baretka Signum laudis
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Krzyż Jubileuszowy 1908 (Austro-Węgry)
Austrian mobilitation cross of 1912/1913's ribbon
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Wiktor Hoszowski (1873-1940) - Colonel of the Polish army, chief commander of State Police in Poland 1922-23
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Baretka Signum laudis
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Military Medal for 50 years of reign of Emperor Franz Joseph (=Signum Memoriae)
Naramiennik stopnia "generalny inspektor" (1936-1939); Policja Państwowa – II RP.
Baretka: Wstążka Wojenna (Kriegsbande) z okuciem złotych mieczy dla odznaczeń austro-węgierskich (m.in.: Militär-Verdienstkreuz; Militär-Verdienstmedaille (Signum Laudis); Franz-Joseph-Orden; Tapferkeitsmedaille).