Wiktor Tołkin

Grób na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko

Wiktor Tołkin (ur. 21 lutego 1922 w Tołkaczach, zm. 7 maja 2013^[1] w Gdańsku) – polski rzeźbiarz i architekt.

Życiorys

W czasie II wojny światowej był członkiem Armii Krajowej. Aresztowany przez Gestapo, od 17 listopada 1942 do lutego 1944 przebywał w obozie koncentracyjnym Auschwitz. Został zwolniony dzięki staraniom rodziny, później walczył w powstaniu warszawskim, następnie był więźniem obozu jenieckiego w Sandbostel koło Bremy.

Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej (1946-1952) oraz Wydziału Rzeźby Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku (1947-1954). Od 1952 pracował jako architekt w biurach projektów, po 1963 poświęcił się działalności artystycznej. Do końca lat 90. prowadził pracownię rzeźbiarską na Głównym Mieście w Gdańsku, przy ul. Mariackiej 3.

Jeden z głównych polskich twórców monumentalnej rzeźby pomnikowej; twórca martyrologicznych monumentów na terenach byłych niemieckich obozów Stutthof i Majdanek. Prace te są wielkimi kompozycjami o ekspresyjnych kształtach, wkomponowane w całe założenia architektoniczne.

Zajmował się też medalierstwem, projektowaniem i wystrojem wnętrz.

Artysta został pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku (rejon VI, kwatera III, międzylesie, grób 89)^[2].

Ważniejsze realizacje

• Pomnik Zaślubin Polski z Morzem w Kołobrzegu, odsłonięty 30 listopada 1963^[3]

• Pomnik Walki i męczeństwa na terenie byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Stutthof, odsłonięty 12 maja 1968^[4]

• Pomnik Walki i męczeństwa oraz Mauzoleum-panteon na terenie byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego na Majdanku, odsłonięte w 1969^[5]

• Walki i męczeństwa na Pawiaku w Warszawie

• Pomnik Czynu oręża w Płocku, odsłonięty w 1978

• 

  Pomnik Zaślubin Polski z Morzem, Kołobrzeg

• 

  Pomnik Walki i męczeństwa, Sztutowo

• 

  Brama Pomnika Walki i męczeństwa, Majdanek

• 

  Mauzoleum, Majdanek

Bibliografia

• Biogram w Gedanopedii
• Pomnik Ofiar Majdanka. rilian.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-03)].
• TOŁKIN Wiktor Encyklopedie w INTERIA.PL
• Kto jest kim w Polsce, edycja IV (zespół redakcyjny Beata Cynkier i inni), Warszawa 2001, s. 970–971

Przypisy