Wilżyna rozłogowa

Wilżyna rozłogowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządbobowce
Rodzinabobowate
Podrodzinabobowate właściwe
Rodzajwilżyna
Gatunekwilżyna rozłogowa
Nazwa systematyczna
Ononis repens L.
Sp. pl. 2:717. 1753
Synonimy
  • Ononis procurrens Wallr.
  • Ononis spinosa subsp. procurrens (Wallr.) Briq.
  • Ononis maritima Dumort.
Kwiaty

Wilżyna rozłogowa (Ononis repens L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny bobowatych. Występuje w środkowej i zachodniej Europie. W Polsce objęta ochroną.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w środkowej i zachodniej Europie, na północy sięga do Wielkiej Brytanii i krajów skandynawskich, na wschodzie do Polski i zachodniej Ukrainy, na południu do Bułgarii, krajów byłej Jugosławii, północnych Włoch i Hiszpanii[3]. W Polsce występuje nierzadko w części północno-zachodniej (na zachód od dolnej Wisły, na północ od Noteci oraz na Ziemi Lubuskiej), rzadko na Dolnym Śląsku[4].

Morfologia

Pokrój
Roślina z rozłogami, leżąca lub podnosząca się o długości pędów do 40, rzadko do 60 cm.
Łodyga
Kosmato ogruczolona dookoła, bezbronna lub z nielicznymi i dość miękkimi cierniami. Zakorzenia się u nasady, poza tym leży lub podnosi się.
Liście
Ulistnienie skrętoległe, liście podłużnie eliptyczne, na szczycie zaokrąglone, rzadziej wycięte. W dotyku lepkie, ale nie cuchnące.
Kwiaty
Motylkowe, wyrastające w kątach liści pojedynczo, rzadziej po dwa, zwykle oddalone od siebie, rzadko tworzące luźne i krótkie grona. Kielich ogruczolony o ostrych ząbkach do trzech razy dłuższych od rurki. Korona różowa z żagielkiem dłuższym od skrzydełek.
Owoc
Jajowaty, żółtawobrązowy strąk krótszy od kielicha, w nim ukryty. Nasiona brodawkowate.

Biologia i ekologia

Bylina lub półkrzew. Kwitnie od czerwca do lipca (czasem do września). Rośnie na murawach, przydrożach i na skrajach lasów[5]. Tworzy mieszańce z wilżyną ciernistą[6].

Zagrożenia i ochrona

Nieprzerwanie od 2004 roku roślina podlega w Polsce częściowej ochronie gatunkowej, status ochronny został utrzymany w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin[7][8]. Jest zagrożona poprzez bezpośrednie niszczenie oraz eutrofizację siedlisk[6].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-03] (ang.).
  3. ↑ Taxon: Ononis repens L. (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-03].
  4. ↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
  5. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. ↑ a b Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).
  8. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Ononis repens Sturm.jpg

Ononis spinosa subsp. procurrens (=Syn. Ononis repens)

Original Caption
Kleine Hauhechel, Ononis repens