Wilam Horzyca

Wilam Horzyca

Wilhelm Henryk Hořitza

Data i miejsce urodzenia	28 lutego 1889 Lwów
Data i miejsce śmierci	2 marca 1959 Warszawa
Zawód, zajęcie	reżyser, pisarz, krytyk teatralny
Odznaczenia

Okładka miesięcznika Droga redagowanego przez Wilama Horzycę. Lipiec 1936.

Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu

Grób Wilama Horzycy na cmentarzu Powązkowskim

Wilam Horzyca, właściwie Wilhelm Henryk Hořitza (ur. 28 lutego 1889 we Lwowie, zm. 2 marca 1959 w Warszawie) – polski reżyser i dyrektor teatrów, pisarz, tłumacz, krytyk teatralny, współtwórca tzw. Polskiego Teatru Monumentalnego, poseł na Sejm III kadencji w II RP.

Życie i działalność

Dyrektor warszawskiego Teatru im. W. Bogusławskiego (1924–1926) i Teatrów Miejskich we Lwowie (1932–1937), scen dramatyczno-komediowych: Wielkiej i Rozmaitości Teatru Wielkiego we Lwowie (1930–1936). Redagował miesięcznik „Droga” (1928–1937), „Scena Lwowska” (1932–1937), „Pion” (1937–1939). Członek i teoretyk grupy Skamander.

W latach 1930–1935 poseł na Sejm z ramienia BBWR, zapraszał do współpracy Schillera posądzanego o lewicowe poglądy, w 1936 – udzielił sali teatralnej Zjazdowi Pracowników Kultury, będącemu największą manifestacją lewicy literackiej i artystycznej w Polsce międzywojennej. Dzięki Leonowi Schillerowi oraz Horzycy scena lwowska stanęła w rzędzie pierwszych teatrów Europy.

W 1936 zamieszkał w Warszawie. Podczas okupacji niemieckiej wraz z Ferdynandem Goetlem był redaktorem miesięcznika Nurt. Pismo poświęcone kulturze polskiej. W 1945 organizował teatr w Katowicach (od marca do września 1945 był jego dyrektorem).

Dyrektor teatrów:

• Teatru Ziemi Pomorskiej w Toruniu (1945–1948) – to tu zrealizował swoje prawie wszystkie najwybitniejsze przedstawienia
• teatru w Bydgoszczy (1947–1948)
• Teatru Polskiego w Poznaniu (1948–1951)
• od 1951–1952 zastępca dyrektora i reżyser Teatru Narodowego w Warszawie, a od 1 października 1957 do końca życia – dyrektor.
• od 1952-1953 dyrektor Teatru Dramatycznego we Wrocławiu (1952–1955).^[1]

Reżyser Teatru im. Słowackiego w Krakowie (1955–1957).

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (aleja zasłużonych, grób 95)^[2].

Ważniejsze przedstawienia

• Wyzwolenie (1935; 1958)
• Wesele (1947) S. Wyspiańskiego
• Profesja pani Warren (1937) G.B. Shawa
• Miłość czysta u kąpieli morskich (1939; 1959)
• Za kulisami (prapremiera 1946; 1959) Norwida
• Pugaczow (1948) S. Jesienina
• Mozart i Salieri (1949) A.S. Puszkina
• Hamlet (1950)
• Sen nocy letniej (1946; 1948; 1953) Shakespeare’a

Odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1936, za zasługi na polu pracy dziennikarsko-publicystycznej)^[3]
• Złoty Krzyż Zasługi (15 czerwca 1946, uchwałą Prezydium Krajowej Bady Narodowej na wniosek Ministerstwa Kultury i Sztuki za wybitne zasługi w dziedzinie. Teatru i Sztuki na terenie całego kraju)^[4]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Małgorzata Lisowska – Teatr lwowski w latach 1918-1939
• Wojciech Dzieduszycki – Wspomnienia ze "zorganizowanego obłędu"
• culture.pl