Wilchiwci (obwód lwowski)

Wilchiwci

Państwo	Ukraina
Obwód	lwowski
Rejon	żydaczowski
Populacja (2001) • liczba ludności	442
Kod pocztowy	81733
Położenie na mapie obwodu lwowskiego Wilchiwci
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Wilchiwci
49°21′41″N 24°03′37″E/49,361389 24,060278
Portal Ukraina

Wilchiwci (ukr. Вільхівці; hist. Cucułowce) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie żydaczowskim. W 2001 roku liczyła 442 mieszkańców.

Historia

Za II Rzeczypospolitej do 1934 roku wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie żydaczowskim w woj. stanisławowskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 roku włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej gminy Żydaczów w tymże powiecie i województwie^[1]. Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.

Pałac w Cucułowcach

W miejscowości znajdował się pałac wybudowany między latami 1706-1710 przez koniuszego wielkiego koronnego Jerzego Stanisława Dzieduszyckiego^[2]. Pałac został wzniesiony, wg projektu autora założenia Filipa Pertiego, z drewna sosnowego i w założeniu miał nie przetrwać fundatora, który zniechęcony niepowodzeniami nie uczestniczył w życiu politycznym. Małżeństwo Dzieduszyckich nie doczekało się potomka, a pałac powstał nie w rodzinnym, przekazywanym z pokolenia na pokolenie niedalekim Sokołowie, lecz w Cucułowcach będących jedynie królewszczyzną. Przesądziło to o nietrwałości całego założenia. Parterowy pałac z mezzaninem miał fasadę ozdobioną dekoracjami snycerskimi i stiukowymi. Wśród pokrytych boazeriami wnętrz wyróżniała się sala ozdobiona siedmioma biustami antenatów (na wysokich postumentach) i umieszczonymi na ścianach medalionami. W niektórych pomieszczeniach (gabinety) znajdowały się festony oraz zwierciadła, a pilastry podziałów  wewnętrznych zdobiły złocone konchy z maszkaronami. Dekorację sztukatorską i malarską uzupełniał wyrażony poprzez inskrypcje umieszczane  w poszczególnych pomieszczeniach program literacki, gloryfikujący zarówno postawy heroiczne, jak i w przeważającym stopniu stoickie, głównie z Listów Horacego. Założenie tworzył zespół budynków zgrupowanych wokół głównego pałacu, w skład którego wchodziły bardzo rozbudowane założenia ogrodowe.

Centrum ideowym założenia była kaplica św. Benedykta usytuowana „na bramie”. Kaplica rzymskiego męczennika była dostępna dla wiernych -  w 1714 r. abp lwowski Jan Skarbek wydał dokument pozwalający na publiczny kult relikwii). Kaplica św. Benedykta miała cztery okna, małą ambonę, dwa klęczniki oraz niewielki pozytyw organowy; oświetlenie zapewniały dwa żyrandole oraz cztery mniejsze lampy. Ściany ozdabiało blisko dwadzieścia obrazów. Pozostałe kaplice nosiły wezwania Krzyża Świętego („Krucyfiksu”), Najświętszej Marii Panny i Najświętszego Salwatora. Być może również znajdowały się w podobnych miejscach (basztach bramnych?).

W rezydencji znajdowała się biblioteka licząca ponad 3565 tomów. Księgozbiór został podzielony na działy w językach łacińskim, polskim, francuskim, włoskim, dodatkowo znalazły się tam druki hiszpańskie i niemieckie.

Ogród cucułowiecki był kompozycją osiową, złożoną z dwóch wnętrz ogrodowych z fontannami w centrum; przynajmniej jedną z nich otaczało zakomponowane (zapewne na sztucznych tarasach) amfiteatralne obejście.

Po pałacu nie było już śladu w połowie XIX wieku^[3].

Urodzeni

• Aleksander Mniszek-Tchorznicki

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Cucułowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 713 .
• Cucułowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 343 .