Wilczak falklandzki

Wilczak falklandzki
Dusicyon australis[1]
(Kerr, 1792)
Ilustracja
Ilustracja - John Gerrard Keulemans (1842-1912)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Rodzina

psowate

Rodzaj

wilczak

Gatunek

wilczak falklandzki

Synonimy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 EX pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Wilczak falklandzki[5], wilk falklandzki (Dusicyon australis) – wymarły gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych (Canidae). Został odkryty w 1690. Na początku XIX w. był jeszcze liczny. Przypuszcza się, że ostatni osobnik został zabity w 1876[4].

Zasięg występowania

Wilczak falklandzki występował wyłącznie na Falklandach[6].

Taksonomia

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1792 roku brytyjski teriolog Robert Kerr nadając mu nazwę Vulpes australis[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Kerr wskazał Falklandy w Ameryce (ang. America and Falkland islands)[2].

Etymologia

  • Dusicyon: gr. δυσις dusis „zachód słońca” (tj. zachód); κυων kuōn, κυνος kunos „pies”[7].
  • australis: łac. australis „południowy”, od auster, austri „południe”[8].
  • antarcticus: łac. antarcticus „południowy, antarktyczny”, od gr. ανταρκτικος antarktikos „antarktyczny”, od αντι anti „naprzeciwko”; αρκτος arktos „północ”[9].

Charakterystyka

Długość ciała około 90 cm, długość ogona około 30 cm. Wielkością przypominał kojota, ale był bardziej krępy, miał krótki pysk i szczęki przystosowane do chwytania dużych ofiar, takich jak foki i pingwiny. Sierść koloru brązoworudego z czarnymi znakami. Zamieszkiwał piaszczyste wybrzeża. Żywił się ptakami (pingwiny, magelanki zmienne).

Status zagrożenia

Wytępiony jako szkodnik przez europejskich kolonistów ok. 1876, poza kilkoma osobnikami, które bezskutecznie hodowano w Ogrodzie Zoologicznym w Londynie z nadzieją na przychówek[10]. Do dziś zachowało się około 10 okazów muzealnych.

Przez ponad 150 lat naukowcom nie udało się ustalić pochodzenia gatunku oraz sposobu jakim zasiedlił wyspy oddalone od kontynentu o prawie 500 km. Dopiero niedawno opracowano jego drzewo genealogiczne, porównując próbki DNA pięciu okazów z materiałem genetycznym innych psowatych, a wyniki analiz opublikowano na łamach Current Biology w listopadzie 2009 roku[11]. Okazało się, iż wilk falklandzki wyodrębnił się przynajmniej 70 tys. lat temu, czyli ponad 50 tys. lat wcześniej niż na Falklandach pojawili się pierwsi ludzie. W ten sposób obalono powszechnie przyjętą tezę głoszącą, iż zwierzęta zostały udomowione na kontynencie i przywiezione na wyspy przez osadników[12].

Przypisy

  1. Dusicyon australis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b c R. Kerr: The animal kingdom, or zoological system, of the celebrated Sir Charles Linnæus. containing a complete systematic description, arrangement, and nomenclature, of all the known species and varieties of the mammalia, or animals which give suck to their young. Class I, Mammalia. Edinburgh: W. Creech, 1792, s. 144. (ang.).
  3. J.M. Bechstein: Allgemeine Uebersicht der vierfüßigen Thiere: Mit Kupfertafeln. T. 1. Weimar: Verlag des Industrie-Comptoirs, 1799, s. 271. (niem.).
  4. a b C. Sillero-Zubiri, Dusicyon australis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2017-3 [dostęp 2015-07-12] (ang.).
  5. W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 149. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  6. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dusicyon australis. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2018-05-30]
  7. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 247, 1904. (ang.). 
  8. The Key to Scientific Names, Australe [dostęp 2018-05-30].
  9. The Key to Scientific Names, Antarctica [dostęp 2018-05-30].
  10. Falkland Island Wolf. Lioncrusher’s Domain. [dostęp 2008-11-24]. (ang.).
  11. G.J. Slater, O. Thalmann, J.A. Leonard, R.M. Schweizer, K.-P. Koepfli, J.P. Pollinger, N.J. Rawlence, J.J. Austin, A. Cooper & R.K. Wayne. Evolutionary history of the Falklands wolf. „Current Biology”. 19 (20), s. R937-R938, 2009. DOI: 10.1016/j.cub.2009.09.018. (ang.). 
  12. Basior w lisiej skórze, Świat Nauki 1/2010 (221).

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Status iucn3.1 EX pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
FalklandIslandFox2.jpg
Falkland Island fox or "Antarctic Wolf" by John Gerrard Keulemans, from St. George Mivart's Dogs, Jackals, Wolves, and Foxes: A Monograph of the Canidae, published by R. H. Porter, London, 1890. Lithography by Mintern Brothers. Source [1] (item KEUL-C4), via wiki.en