Wilfryd z Yorku
| biskup | |
 (c) Mike Quinn, CC BY-SA 2.0 Od lewej: św. Aidan, św. Kutbert i św. Wilfryd na witrażu w kościele w Acomb w Nortumbrii. | |
| Data i miejsce urodzenia | 634 Nortumbria |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 709 Oundle[1] |
| Czczony przez | Kościół katolicki wspólnotę anglikańską |
| Wspomnienie | 24 kwietnia 12 października (w UK) |
| Patron | diecezji Middlesbrough, Ripon |
Wilfryd z Yorku, Wilfryd z Ripon, Wilfrith (ur. 634 w Nortumbrii, zm. 709 w Oundle) – angielski duchowny, opat klasztoru w Ripon, biskup Yorku i Hexham, święty Kościoła katolickiego oraz anglikańskiego.
Żywot świętego
Odegrał istotną rolę na synodzie w Whitby i w nawróceniu Sussexu. Życie Wilfryda znane jest z napisanego wkrótce po jego śmierci żywota autorstwa Eddiusa Stephanusa i z relacji Bedy Czcigodnego.
Urodził się w 634 roku jako syn jednego z nortumbryjskich możnych. W wieku czternastu lat dzięki protekcji królowej Eanfledy znalazł się na dworze króla Oswiu, a następnie wstąpił do iroszkockiego klasztoru na Lindisfarne. Po pewnym czasie ogarnęło go jednak zwątpienie w ideały Kościoła iroszkockiego i na polecenie św. Finana[2] wraz z Benedyktem Biscopem[3] wybrał się w podróż do Rzymu, by poznać panujące tam zwyczaje kościelne. Udał się drogą przez Kent i Francję, zatrzymując się na rok w Lyonie, gdzie zaprzyjaźnił się z miejscowym biskupem. Do Rzymu dotarł w 652 roku. Swój kilkumiesięczny pobyt w tym mieście poświęcił na studiowanie Biblii. W drodze powrotnej ponownie zatrzymał się w Lyonie, gdzie spędził trzy lata i zdobył niższe święcenia kapłańskie.
Po powrocie do Anglii założył klasztor w Ripon w Deirze. Uzyskał poparcie sprzyjających Kościołowi rzymskiemu króla Aldfryda i biskupa Agilberta. Podległym sobie mnichom nakazywał przyjąć obserwancję rzymską, a gdy odmawiali, usuwał ich z klasztoru. Wkrótce otrzymał z rąk Agilberta właściwe święcenia kapłańskie.
Gdy w 664 roku opróżnił się tron biskupi w Yorku, nowym biskupem został mianowany Wilfryd. Odmówił jednak przyjęcia sakry biskupiej z rąk heretyków (czyli Iroszkotów), przez co biskupstwo dzięki poparciu króla Oswiu objął Chad. Dopiero po rezygnacji Chada w 669 roku Wilfryd mógł objąć biskupstwo.
Podczas synodu w Whitby Wilfryd był de facto głównym przedstawicielem Kościoła rzymskiego, gdyż to on, a nie nieznający języka anglosaskiego Agilbert zabierał głos.
W 678 Wilfryd stracił swój urząd, gdy arcybiskup Canterbury, Teodor, podzielił jego diecezję na trzy mniejsze. Niezadowolony Wilfryd udał się na skargę do Rzymu. W czasie podróży zboczył z trasy z powodu sztormu i wylądował na wybrzeżu pogańskiej Fryzji. Spędził wśród Fryzów zimę, rozwijając tam akcję misyjną. Dotarłszy do Rzymu uzyskał poparcie papieża Agatona, lecz gdy powrócił w 680 roku do Anglii, został z rozkazu króla Egfryda wtrącony do lochu.
Po wyjściu z więzienia po dziewięciu miesiącach udał się w tułaczkę po Mercji i Wessexie, jednak z obu tych krajów został wypędzony. Ostatecznie dotarł do Sussexu, ostatniego pogańskiego państwa w Brytanii. Spędził tam pięć lat (681-686), przekonał władcę i jego otoczenie do przyjęcia chrztu i założył klasztor w Selsey.
W 685 roku Sussex został podbity przez Caedwallę z Wessexu. Caedwalla, mimo że był poganinem, po podboju Sussexu przekazał Wilfrydowi liczne nadania ziemskie. Ostatecznie Caedwalla przyjął chrzest trzy lata później. Wilfryd tymczasem pogodził się z arcybiskupem Teodorem i ponownie objął biskupstwo Yorku, tym razem już jednak znacznie okrojone. Jednak w 691 roku znów wybuchł spór związany z okrojeniem biskupstwa, zaś Wilfryd ponownie został wygnany i udał się ze skargą do Rzymu.
Ostatecznie w 706 roku Wilfryd otrzymał biskupstwo w Hexham i opactwo Ripon. Jako opat i biskup zmarł w 709 roku.
Dzień obchodów
Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 24 kwietnia[3].
Kościół anglikański wspomina świętego 12 października[4].
Patronat
Św. Wilfryd jest patronem diecezji Middlesbrough[5] i Ripon[6].
Zobacz też
- kult świętych
- modlitwa za wstawiennictwem świętego
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- Święty Dionizy
- Święty Wojciech
Przypisy
- ↑ Święci na każdy dzień. T. II: Kwiecień. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2009, s. 46. ISBN 978-83-7558-294-9.
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 321/322. ISBN 83-7097-374-4.
- ↑ a b Wilfryd, biskup Yorku i Hexham. [dostęp 2010-08-13].
- ↑ Wilfrid (Wilfrith) von York (von Ripon) – Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.)
- ↑ The Roman Catholic Diocese of Middlesbrough (ang.). [dostęp 2009-07-05].
- ↑ Saint Wilfrid of York (ang.). CatholicSaints.Info. [dostęp 2015-12-20].
Bibliografia
- Jerzy Strzelczyk: Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2008. ISBN 978-83-7177-532-1.
Media użyte na tej stronie
Autor: Scanned by Michael Jones from a print by T.King, Licencja: CC BY 2.5
Lambert Barnard (1485 - 1567), created Chichester Cathedral's Tudor paintings by command of Robert Sherborne Bishop of Chichester in 1519. They are believed to be the largest surviving paintings of their kind, the two huge painted panels (14ft x 32ft) are on display in the transepts of the Cathedral, from which this copy, an engraving by T.King Drawing Master Chichester October 1807, was taken. It shows Wifrid receiving a charter from King Caedwella
(c) Mike Quinn, CC BY-SA 2.0
St. John Lee, stained glass window depicting saints (from left to right) Aidan, Cuthbert and Wilfrid