Wilhelm (książę Jülich i Bergu)

Wilhelm
książę Jülich (jako Wilhelm IV)
Okres	od 1475 do 1511
Poprzednik	Gerard
Następca	Jan
książę Bergu (jako Wilhelm II)
Okres	od 1475 do 1511
Poprzednik	Gerard
Następca	Jan
hrabia Ravensbergu
Okres	od 1475 do 1511
Poprzednik	Gerard
Następca	Jan
Dane biograficzne
Data urodzenia	9 stycznia 1455
Data i miejsce śmierci	6 września 1511 Düsseldorf
Miejsce spoczynku	opactwo Altenberg
Ojciec	Gerard
Matka	Zofia z Saksonii-Lauenburga
Żona	Elżbieta z Nassau-Saarbrücken od 1472 do 1479
Żona	Sybilla z Brandenburgii od 1481
Dzieci	Maria
Odznaczenia

Wilhelm (ur. 9 stycznia 1455, zm. 6 września 1511 w Düsseldorfie) – książę Jülich i Bergu oraz hrabia Ravensbergu od 1475.

Życiorys

Wilhelm był najstarszym synem księcia Jülich, Bergu i hrabiego Ravensbergu Gerarda oraz Zofii, córki księcia Saksonii-Lauenburga Bernarda II^[1][2]. Ponieważ jego młodszy brat Adolf zmarł wcześniej, po śmierci ojca w 1475 samodzielnie objął rządy w odziedziczonych krajach. Faktyczne rządy sprawował już zapewne wcześniej, wobec choroby psychicznej ojca i śmierci matki podczas epidemii^[1].

Swoje rządy Wilhelm objął w okresie zaangażowania księcia Burgundii Karola Zuchwałego w wojnę o obsadę stanowiska arcybiskupa Kolonii. W 1474 zawarł sojusz z dominującym w tym okresie w tej okolicy Karolem, ale gdy do Kolonii przybył cesarz Fryderyk III Habsburg, Wilhelm zdołał się z nimi porozumieć i podejmował wysiłki mediacyjne. Po śmierci Karola Zuchwałego Wilhelm rozpoczęły się zmagania pomiędzy królem Francji Ludwikiem XI a synem Fryderyka III Maksymilianem Habsburgiem o burgundzkie dziedzictwo. Wilhelm poparł aktywnie Maksymiliana. Co prawda władcy Francji kusili Wilhelma planem jego ożenku z Filipą, córką księcia Geldrii Adolfa, co pozwoliłoby podnieść przez Wilhelma roszczenia do tego kraju (książęta Jülich zrzekli się ich wcześniej, w 1473, w zamian za odszkodowanie pieniężne), jednak nie został on zrealizowany. Wilhelm walczył po stronie Habsburgów m.in. na Węgrzech przeciwko Maciejowi Korwinowi oraz w Niderlandach przeciwko tamtejszym stanom. Szczególnej aktywności Wilhelma wymagała obrona jego księstwa przeciwko roszczeniom sprzymierzonego z Francją, awanturniczego Karola z Egmond. Zbliżył się z księciem Kleve Janem II (w 1496 zaręczył swą jedyną córkę Marię z synem Jana, także Janem), jednak nie uzyskał oczekiwanego wsparcia od Habsburgów. Z tego powodu Wilhelm skłonił się do propozycji pokojowych króla Francji i zawarł za jego pośrednictwem w 1499 układ pokojowy kończący wyniszczającą wojnę z Karolem z Egmond, a ponadto przymierze z samym królem Francji. Jednocześnie udało mu się podtrzymać bardzo dobre osobiste stosunki z Maksymilianem Habsburgiem. W 1506 Wilhelm dowodził wojskami habsburskimi przeciwko Węgrom, w 1507 mógł zostać namiestnikiem Niderlandów. Nie brał jednak udziału w walkach przeciwko Karolowi z Egmond i królom Francji^[1].

W ostatnich latach życia Wilhelm skoncentrował się na zapewnieniu dziedzictwa swej jedynej córce Marii, zaręczonej z synem księcia Kleve Janem. Starania Francji aby zmienić ten układ (np. poprzez małżeństwo Marii z Karolem z Egmond) pozostały bez skutku. W 1509 Maksymilian Habsburg zatwierdził sukcesję Marii, a w kolejnym roku poślubiła ona Jana z Kleve^[1].

Oprócz uczestnictwa w polityce europejskiej, Wilhelm aktywnie zajmował się też sprawami księstwa. Dużą uwagę przykładał do spraw administracji i wymiaru sprawiedliwości. Zawierał liczne układy dotyczące kwestii bicia monet. Dbał o bezpieczeństwo publiczne. Przykładał wielkich starań, aby unormować sprawy religijnego zwierzchnictwa arcybiskupów Kolonii nad kościołem w swych księstwach – co udało mu się osiągnąć na mocy konkordatu zawartego w 1503. Dbał o powiększenie swych włości, m.in. przejmując wiadomo swej pierwszej, zmarłej bezpotomnie żony^[1].

Zmarł po długiej chorobie w Düsseldorfie i został pochowany w opactwie Altenberg. Jego następcą został zięć Wilhelma, syn księcia Kleve Jan, który po śmierci swego ojca zjednoczył cztery nadreńskie księstwa^[1].

Rodzina

Wilhelm był dwukrotnie żonaty. 19 października 1472 poślubił Elżbietę, córkę Jana II, hrabiego Nassau-Saarbrücken. Małżeństwo było bezdzietne, a Elżbieta zmarła w marcu 1479. 8 lipca 1481 Wilhelm ponownie się ożenił, z Sybillą, córką margrabiego Brandenburgii Albrechta Achillesa (zm. 1524). Z tego małżeństwa pochodziło jedyne prawowite dziecko Wilhelma, córka Maria. Oprócz Marii Wilhelm miał kilkoro nieślubnych dzieci^[2].

Przypisy