Wilhelm Gottlieb Korn

Wilhelm Gottlieb Korn (ur. 26 grudnia 1739 we Wrocławiu, zm. 4 września 1806 tamże), księgarz i wydawca niemiecki.

Wilhelm Gottlieb Korn

Życiorys

Syn Johanna Jacoba, również księgarza i wydawcy, oraz Susanne Margarethe z domu Ihlenfeld. Wilhelm praktykę w firmie ojca podjął bardzo wcześnie, a już w 1757 pojechał do Polski na naukę do Michała Grölla, warszawskiego księgarza. Przebywał tam cztery lata, nawiązując liczne kontakty i poznając potrzeby polskiego rynku wydawniczego. Po powrocie do Wrocławia przejął w 1762 przedsiębiorstwo ojca, kontynuując zapoczątkowane przezeń nastawienie na – prócz lokalnych, niemieckojęzycznych, przeznaczonych dla odbiorcy w Prusach – rynki wschodnie, w tym głównie polskie. W 1763 zmienił nazwę wydawnictwa, które od tej chwili nosiło jego imię: "die Firma Wilhelm Gottlieb Korn"[1] Na potrzeby odbiorców posługujących się językiem polskim Korn używał – także w nazwie firmy – polskiego wariantu swego drugiego imienia – Bogumił[2]. Wilhelm Korn oprócz zapoczątkowanej w 1742 przez ojca "Schlesische Zeitung" oraz dzieł w języku niemieckim (w tym m.in. "Dokładne i kompletne nauczanie języka polskiego..."[3]), wydawał po polsku dzieła m.in. Klemensa Janickiego, Franciszka Siarczyńskiego i Jana Daniela Janockiego. Wydawał też – zazwyczaj tłumaczone na polski z języka francuskiego lub niemieckiego – podręczniki szkolne i książki dla młodzieży.

Korn miał swoje składy księgarskie – u M. Grölla w Warszawie, także we Lwowie i w Poznaniu. W 1790 powierzył administrowanie wydawnictwem synowi Johannowi Gottliebowi, zachowując jednak aż do śmierci pozycję kierowniczą w firmie. W 1793 udało się Kornom przełamać we Wrocławiu monopolistyczną pozycję firmy poligraficznej Grassa i 4 marca uzyskali zezwolenie na uruchomienie tu własnej drukarni; dwa lata później poznański skład przekształcili w filię księgarni wrocławskiej. Od przełomu XVIII i XIX Kornowie współpracowali ściśle z polskim bibliotekarzem i filologiem Jerzym Samuelem Bandtkiem, przebywającym we Wrocławiu od 1798. Doradzał on im w zakresie wydawania poloniców.

Wilhelm Gottlieb Korn ożenił się w 1762 z Karoline Elisabeth z domu Pfitzner, córką wrocławskiego urzędnika. Miał z nią trzech synów, oprócz spadkobiercy przedsiębiorstwa, Johanna Gottlieba, jeszcze dwóch: Friedricha Wilhelma i Juliana Ferdynanda.

Johann Gottlieb w 1806 odziedziczył po Wilhelmie doskonale prosperujące przedsiębiorstwo: dwa lata przed śmiercią Wilhelma zatrudniali oni we Wrocławiu 22 ludzi pracujących na 9 prasach i mieli doskonale rozpoznane rynki, głównie na ziemiach polskich.

Przypisy

  1. ↑ Ostatnim właścicielem firmy Kornów był zmarły w 1945 Richard von Bergmann-Korn, pra-pra-prawnuk Wilhelma Gottlieba, który utworzył wydawnictwo Bergstadtverlag. Po wojnie reaktywowano je w 1950 pod nawiązującą do tradycji nazwą Bergstadtverlag Wilhelm Gottlieb Korn. Wydawnictwo to działa w Niemczech do dziś.
  2. ↑ Wydany w 1806 katalog poloniców nosił tytuł "Nowy katalog książek polskich, które drukowane znajdują się u Wilhelma Bogumiła Korna księgarza we Wrocławiu". Kolejne aktualizacje tego katalogu pod takim tytułem wydawane były w późniejszych latach wielokrotnie.
  3. ↑ George Schlag: Gründliche und vollständige polnische Sprachlehre, die nicht aus andern ausgeschrieben nach den Grammatiken andrer Sprachen eingerichtet, sondern durch vieles Nachsinnen allein aus die eigentliche Beschaffenheit der Polnischen Sprache gegründet und auf Deutsch in diese Forme zusammen gebracht.. Wrocław: Wilhelm Gottlieb Korn, 1768.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wilhelm Gottlieb Korn.jpg
Porträt von Wilhelm Gottlieb Korn