Wilhelm Wilk-Wyrwiński

Wilhelm Wyrwiński

„Wilk”

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	30 grudnia 1882 Kęty
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 1918 Persenkówka
Przebieg służby
Lata służby	1914–1918
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	3 Pułk Piechoty 5 Pułk Piechoty Legionów Pociąg Pancerny „Piłsudczyk”
Stanowiska	dowódca pociągu pancernego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska
Odznaczenia

Wilhelm Wyrwiński ps. „Wilk” (ur. 30 grudnia 1882 w Kętach, zm. 28 grudnia 1918 pod Persenkówką) – malarz, grafik, projektant zabawek, major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Wilhelm Wyrwiński urodził się 30 grudnia 1882 roku w Kętach, w rodzinie Stanisława, oficjała sądowego, i Albertyny z Volkmannów^[1]. Był starszym bratem Eugeniusza, oficera Legionów Polskich posługującego się ps. „Kogut”. Miał także siostrę Marię^[2].

Uczył się w seminarium nauczycielskim w Krakowie, a po jego ukończeniu od 1903 studiował malarstwo w Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Józefa Unierzyskieg, Józefa Pankiewicza i Józefa Mehoffera. W 1908 roku wstąpił do Związku Walki Czynnej, od 1911 roku był także członkiem Związku Strzeleckiego i instruktorem szkoły podoficerskiej tej organizacji^[2].

Był pierwszym rysownikiem „Ilustrowanego Kuriera Codziennego". Jego rysunki zamieszczało również w latach 1911–1912 krakowskie czasopismo satyryczne „Abdera” ^[3].

W 1914 roku został komendantem plutonu w V batalionie strzeleckim Józefa Piłsudskiego^[2]. 22 października 1915 roku odznaczył się w ataku na wieś Kukle na Wołyniu. 1 stycznia 1916 roku został komendantem 4 kompanii VI batalionu 3 pułku piechoty. 29 września 1914 awansował na chorążego, 2 lipca 1915 roku na podporucznika, a 1 listopada 1916 roku na kapitana^[4]. Przeszedł cały szlak bojowy I Brygady Legionów Polskich. Pełni służbę wywiadowczą na Wołyniu. Po rozformowaniu jednostki na krótko znalazł się na froncie włoskim. W listopadzie 1918 roku jako kapitan 5 pułku piechoty Legionów objął komendę nad pociągiem pancernym „Piłsudczyk” (nr 1) i wziął udział w obronie Gródka Jagiellońskiego oraz mostu nad Wereszycą. W nocy z 28 na 29 grudnia 1918 pod Persenkówką został zabity przez Ukraińców bagnetami i kolbami karabinów^[5][6]. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

15 lipca 1920 został pośmiertnie zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich^[7]. Później został pośmiertnie awansowany na stopień podpułkownika.

Malował akwarele. Wraz z Henrykiem Uziembło, Włodzimierzem Koniecznym, Zygmuntem Rozwadowskim i Leonem Wyczółkowskim został kronikarzem Legionów. Pierwsza wystawa jego prac odbyła się w 1916 roku. Druga w 1919 roku już po śmierci, wspólnie z pracami Włodzimierza Koniecznego.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3200 (pośmiertnie)
• Krzyż Niepodległości (pośmiertnie, 19 grudnia 1930)^[8]

Upamiętnienie

Nazwisko Wilhelma Wilka-Wyrwińskiego zostało wymienione na tablicy umieszczonej na Pomniku Obrońców Lwowa na Persenkówce^[9].

W 1991 ustanowiono w Krakowie ulicę jego imienia^[10].

Przypisy

Bibliografia

• Grażyna i Przemysław Witekowie, Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej, „Oleandy” Biuletyn Związku Piłsudczyków Oddział Świętokrzyski nr 16, maj 2005.
• Grażyna i Przemysław Witekowie, Wilhelm Wilk Wyrwiński - artysta i legionista szefem pociągu pancernego „Piłsudczyk”, „Oleandy” Biuletyn Związku Piłsudczyków Oddział Świętokrzyski nr 37, Kielce maj 2011.
• Marek Gałęzowski, Wilhelm Wyrwiński „Wilk”, Zygmunt Wiktor Bobrowski „Zdzisław”, Wydawnictwo: Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2020, ISBN 978-83-8098-898-9, wersja zdigitalizowana.

Linki zewnętrzne

• Żołnierze Niepodległości. Wyrwiński Wilhelm „Wilk”
• Fotografia Wilhelma Wilka - Wyrwińskiego