Wilhelm Zaisser

Wilhelm Zaisser
Ilustracja
(c) Bundesarchiv, B 285 Bild-04246 / NieznanyUnknown / CC-BY-SA 3.0

Wilhelm Zaisser
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1893
Rotthausen koło Gelsenkirchen

Data i miejsce śmierci

3 marca 1958
Berlin

Minister Bezpieczeństwa Państwowego NRD
Okres

od 1950
do 1953

Przynależność polityczna

SED

Następca

Ernst Wollweber

Wilhelm Zaisser, ps. „General Gómez” (ur. 20 czerwca 1893 w Rotthausen koło Gelsenkirchen, zm. 3 marca 1958 w Berlinie Wschodnim) – niemiecki polityk, członek KPD, minister bezpieczeństwa państwowego NRD.

Życiorys

W czasie I wojny światowej służył w armii cesarskiej. Po zakończeniu wojny pracował jako nauczyciel. W 1925 roku został agentem radzieckiego wywiadu wojskowego GRU i dostarczał informacje wywiadowcze dotyczące Republiki Weimarskiej[1]. Przebywając w Chinach jako były oficer armii cesarskiej założył w Szanghaju organizację kombatancką Stahlhelm, dzięki czemu zdobywał zaufanie niemieckich oficerów i dyplomatów. Uczestnicząc w wojnie domowej w Hiszpanii (1936–1939), jako oficer radziecki pod ps. „General Gómez”, wysyłał do Moskwy informacje o sytuacji w Hiszpanii[2]. Po powrocie do ZSRR nie był represjonowany. Od 1941 działał jako oficer polityczny i szkoleniowy wśród niemieckich jeńców wojennych. W 1945 osiadł na terenie Niemiec w radzieckiej strefie okupacyjnej, z zadaniem utworzenia Korpusu Ochrony Państwa (który stał się zaczątkiem Stasi)[3]. W latach 1950–1953 mianowany pierwszym szefem Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego (MGB) NRD[2]. Stopniowo stał się coraz bardziej krytyczny wobec stalinizmu.

W lipcu 1953 po próbie obalenia I sekretarza Waltera Ulbrichta razem z Rudolfem Herrnstadtem został zdymisjonowany, co można wiązać z wydarzeniami tzw. powstania czerwcowego w NRD z 17 czerwca tegoż roku. Na nim też skupił się gniew I sekretarza Waltera Ulbrichta, który, poparty przez Nikitę Chruszczowa, oskarżył go o działalność rozłamową w łonie Biura Politycznego KC SED i w styczniu 1954 wykluczył z szeregów SED[4][5]. Z racji sprawowanych funkcji był „skoszarowany” w partyjno-rządowym osiedlu kierownictwa NRD wokół Majakowskiring w Berlinie-Pankow.

Przypisy

  1. Grünberg 1998 ↓, s. 47, 49.
  2. a b Grünberg 1998 ↓, s. 49.
  3. Grünberg 1998 ↓, s. 181.
  4. Wolfgang Benz; Hermman Graml (1986); Siglo XX. II. Europa después de la Segunda Guerra Mundial 1945-1982, s. 372.
  5. Peter Grieder (1999). The East German leadership 1946-73. s. 53–85.

Bibliografia

  • Karol Grünberg: Szpiedzy Stalina. Z dziejów wywiadu radzieckiego. Wyd. 2. Warszawa: Książka i Wiedza, 1998. ISBN 83-05-12959-4.

Media użyte na tej stronie

Bundesarchiv B 285 Bild-04246, Berlin, 12. Volkskammersitzung, Wilhelm Zaisser.jpg
(c) Bundesarchiv, B 285 Bild-04246 / NieznanyUnknown / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
An der 12. Sitzung der Volkskammer nahmen auch Ministerpräsident Grotewohl und der neuernannte Minister für Staatssicherheit Zaisser teil.

Unser Bild zeigt: Minister für Staatssicherheit Wilhelm Zaisser, 22.2.50

Abgebildete Personen: