Wilhelm von Leeb

Wilhelm Ritter von Leeb

(c) Bundesarchiv, Bild 183-L08126 / CC-BY-SA 3.0 Feldmarszałek Wilhelm Ritter von Leeb
feldmarszałek
Data i miejsce urodzenia	5 września 1876 Landsberg am Lech
Data i miejsce śmierci	29 kwietnia 1956 Füssen
Przebieg służby
Lata służby	1895–1942
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Reichswehra Wehrmacht
Stanowiska	dowódca: Grupy Armii C Grupy Armii Północ
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa II wojna światowa Kampania wrześniowa Kampania francuska Operacja Barbarossa
Odznaczenia

(c) Bundesarchiv, Bild 183-H25438 / CC-BY-SA 3.0

Wilhelm von Leeb podczas procesu wyższego dowództwa.

Wilhelm Joseph Franz Freiherr Ritter von Leeb (ur. 5 września 1876 w Landsbergu, zm. 29 kwietnia 1956 w Hohenschwangau) – feldmarszałek III Rzeszy.

Do wybuchu II wojny światowej

Od 1895 r. był oficerem bawarskiej armii, służąc w 4 pułku artylerii w Augsburgu, a następnie służył w Reichswehrze. W 1900 r. wyjechał do Chin jako członek korpusu ekspedycyjnego. Po powrocie wstąpił do Akademii Wojskowej w Monachium.

Był uczestnikiem I wojny światowej; walczył w 1915 r. w Serbii, zaś w 1916 z Brusiłowem (tereny Rumunii). Później został przeniesiony do Chemin de Dames. W roku 1915 został nobilitowany, z jednoczesnym nadaniem tytułu „Ritter”. W 1925 r. otrzymał stopień pułkownika i został mianowany dowódcą 7 pułku artylerii. Od 1927 r. był dowódcą artylerii V OW w Stuttgarcie, zaś w 1929 r. już dowódcą artylerii VII OW w Monachium. W latach 1930–1938 był dowódcą 7 dywizji piechoty (bawarskiej) i 2 Grupy armijnej (z siedzibą w Kassel). Od 1 października 1933 r. był odpowiedzialnym za Gruppenkomando 2, zaś od 1 stycznia 1934 r. był już w stopniu generała artylerii. Napisał wówczas kilka książek z zakresu strategii defensywnej. W październiku 1938 r. został mianowany dowódcą 12 Armii. W tym też roku jego wojska okupowały Kraj Sudetów. 1 listopada otrzymał awans na generała pułkownika.

Lata 1939–1942

Od 26 sierpnia 1938 r. do maja 1941 r. był dowódcą Grupy Armii „C” na froncie zachodnim. 14 czerwca 1940 r. wojska Leeba przełamały linię Maginota w pobliżu miasta Colmar w Alzacji. 19 lipca 1940 r. został mianowany feldmarszałkiem. Od 1941 r. był dowódcą Grupy Armii „Nord”.

30 lipca Hitler wydał operacyjną dyrektywę nr 34, która nakazywała zdobycie Leningradu, oraz połączenie się wojsk niemieckich z wojskami fińskimi. Do natarcia na miasto Leeb utworzył trzy zgrupowania uderzeniowe: północne, składające się z pięciu dywizji, południowe w składzie siedmiu dywizji, oraz zgrupowanie 5 dywizji 18 Armii, w Estonii, które uderzeniami z trzech kierunków miały zdobyć miasto Leningrad. Zatem następnego dnia jego wojsko ruszyło do ataku. Równocześnie od północy atak na kierunku leningradzkim przeprowadziła Armia Fińska, przedostając się przez Przesmyk Karelski. Odcinek ten był broniony przez 23 Armię. 6 sierpnia Wehrmacht zajął Starą Russę, 7 sierpnia wojska niemieckie przełamały opór 8 Armii i doszły do Zatoki Fińskiej. 15 sierpnia padł Nowogród, a XLII Korpus Armii Czerwonej został okrążony w rejonie Ługi. Po przecięciu magistrali kolejowej Leningrad – Moskwa oddziały von Leeba 25 sierpnia natarły na Tosno, Budogoszcz, Tichwin (na południowy wschód od Leningradu), 29 sierpnia podeszły, pod miasto Kolpino, 30 – zdobyły stację kolejową Mga, a także w okolicach miejscowości Odradnoje dotarli do Newy i zaczęły przygotowywać się do forsowania rzeki. 5 września z rozkazu Hitlera Grupa Armii „Nord” przypuściła kolejny atak mający na celu połączenie się oddziałów niemieckich z fińskimi. 8 września wojska niemieckie zajęły Szlisselburg i wyszły nad jezioro Ładoga. W tym też dniu rozpoczęła się blokada Leningradu, trwająca 900 dni. Generalny szturm na miasto przypuszczono 17 września, a brało w nim udział 16 dywizji wspieranych bronią pancerną i lotnictwem. 7 października 1941 r. Leeb otrzymał tajną dyrektywę od Sztabu Generalnego, mówiącą o nieprzyjmowaniu kapitulacji. Spodziewano się bowiem, że Rosjanie pozostawią w mieście miny. Ostatnim sukcesem Wehrmachtu było zajęcie Aleksandrówki, końcowego przystanku leningradzkiej linii trolejbusowej. Niemiecka Grupa Armii „Nord” po dotarciu do Leningradu, rozciągnęła swój front na długości 600 km. wzdłuż łuku biegnącego od Zatoki Koporskiej do Wielkich Łuków, rzeki Wołchow i skrawka południowego brzegu Ładogi. 8 listopada wojsko Leeba zdobyło Tichwin, dzięki czemu niemieckie oddziały mogły kontrolować linie zaopatrzeniowe, którymi dowożono zapasy do miasta. 5 grudnia Armia Czerwona odbiło miasto. Działania bojowe na bezpośrednich przedpolach Leningradu zimą 1941/42 roku przybrały typowe formy wojny pozycyjnej i miały znaczenie lokalne.

Lata 1942–1945

Po niepowodzeniach i wysokich stratach pod Leningradem 16 stycznia 1942 roku Leeb został zwolniony ze służby. 2 maja 1945 r. został aresztowany w swojej rodzinnej posiadłości Hohenschwangau przez amerykańską żandarmerię.

Lata powojenne

28 listopada 1948 r. był sądzony przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w procesie wyższego dowództwa i został skazany na 3 lata więzienia, ale zwolniony zaraz po ogłoszeniu wyroku. Zmarł w zamku Hohenschwangau w 1956 r.

Odznaczenia

• Krzyż Rycerski (24 czerwca 1940)
• Krzyż Żelazny I Klasy (12 marca 1915)
• Krzyż Żelazny II Klasy (16 października 1914)
• Krzyż Honorowy
• Medal Pamiątkowy 1 października 1938 z okuciem Zamek Praga
• Odznaka za 25-letnią Służbę w Heer
• Order Domowy Hohenzollernów
• Order Zasługi Wojskowej (Bawaria)
• Order Maksymiliana Józefa (Bawaria)
• Krzyż Hanzeatycki Hamburski
• Medal Wojenny (Turcja)

Publikacje von Leeba

1. Die Abwehr, Berlin 1938
2. Die Technik in der Organisation des Heeres „Wehrwissenschaftliche Rundschau”, 1955

Linki zewnętrzne

• Odznaczenia Wilhelma von Leeba (ang.).
• Biografia Wilhelma von Leeba (ang.).