Wilhelmina Żagańska

Wilhelmina Żagańska

Katharina Friederike Wilhelmine Benigna von Kurland
księżna
Data i miejsce urodzenia	8 lutego 1781 Mitawa
Data i miejsce śmierci	29 listopada 1839 Wiedeń

Wilhelmina Żagańska, niem. Katharina Friederike Wilhelmine Benigna von Kurland (ur. 8 lutego 1781 w Mitawie, zm. 29 listopada 1839 w Wiedniu) – księżna żagańska, właścicielka dóbr nachodzkich.

Wilhelmina była córką księcia Kurlandii Piotra Birona i jego żony Doroty von Medem. Jej młodszymi siostrami były Paulina Hohenzollern-Hechingen, Joanna Acarenza oraz Dorota de Talleyrand-Périgord. Po śmierci ojca w 1800 Wilhelmina odziedziczyła księstwo żagańskie i dobra nachodzkie. W latach 1800–1839 zadbała o pałac żagański, który wchodził w skład jej księstwa, natomiast pałac w Ratibořicach w latach 1810–1812 poleciła przebudować w stylu empire. Dzięki temu w 1813 mogła odbyć się w nim narada koalicji antynapoleońskiej.

Wilhelmina Żagańska była młodą, inteligentną, elokwentną księżniczką. Zakochała się w swoim nauczycielu i kochanku matki, starszym o ponad dwadzieścia lat dyplomacie szwedzkim, baronie Gustawie Armfelcie (1757–1814), późniejszym gubernatorze Finlandii w służbie carskiej. Ten tajemny związek zaowocował ciążą, jednak poród przyjmowany skrycie przez niekompetentną położną był traumatycznym przeżyciem, w następstwie którego Wilhelmina straciła możliwość posiadania dalszego potomstwa. Nieślubna córka Gustava (1801–1881) została przekazana pod opiekę krewnych Armfelta, a księżniczka już jej nigdy nie zobaczyła. Po czasie bardzo tego żałowała.

(c) Karpac z czeskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0

Pałac w Ratibořicach

Aby zatuszować sprawę, Armfelt zaaranżował małżeństwo (1800–1805) Wilhelminy z francuskim arystokratą-emigrantem księciem Jules'em Armandem Louisem Rohan-Guémenée (1768–1836). Małżeństwo zakończyło się rozwodem, gdy wyszedł na jaw romans pomiędzy jej mężem a siostrą Pauliną. Kolejne dwa małżeństwa Wilhelminy również zakończyły się rozwodami – jej drugim mężem był w latach 1805–1806 książę Wasilij Trubecki (1776–1841), a trzecim w latach 1819–1828 hrabia Karl Rudolf von der Schulenburg (1778–1856). Wszystkie małżeństwa były bezdzietne.

Grób księżnej w Mauzoleum Książąt Żagańskich

Wilhelmina Żagańska spędzała życie w podróżach pomiędzy Wiedniem, Pragą, Ratibořicami i Żaganiem. Kilkakrotnie także przebywała we Włoszech, Anglii i Francji. W Wiedniu prowadziła salon. Jego bywalcem był austriacki kanclerz książę Klemens Lothar von Metternich, z którym Wilhelmina nawiązała romans.

Pałac Książęcy w Żaganiu

Wilhelmina Żagańska została przedstawiona w powieści Babunia czeskiej pisarki Boženy Němcovej jako pani księżna.

Literatura

• Adamek, Katarzyna, Świątek, Marian Ryszard Żagań znany i nieznany. Przewodnik historyczny po mieście i okolicy, Żagań 2002
• Bein, Werner, Szczegóła, Hieronim [red.] Żagań w historii Śląska Urząd Miejski w Żaganiu, Żagań 1997
• Sobková, Helena Kateřina Zaháňská, Praha 1995