Willa „Pod Jedlami”

Willa „Pod Jedlami”
Symbol zabytku nr rej. 136(I-3/18/46) z 17.05.1947 oraz 88 z 25.10.1967[1]
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo małopolskie
MiejscowośćZakopane
Adresul. Koziniec 1
Typ budynkuwilla
Styl architektonicznystyl zakopiański
ArchitektStanisław Witkiewicz
InwestorJan Gwalbert Pawlikowski
Ukończenie budowy1897
Położenie na mapie Zakopanego
Mapa konturowa Zakopanego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Willa „Pod Jedlami””
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Willa „Pod Jedlami””
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Willa „Pod Jedlami””
Ziemia49°17′15″N 19°58′39″E/49,287500 19,977500
Strona internetowa

Willa „Pod Jedlami”, in. dom „Pod Jedlami” – willa w stylu zakopiańskim w Zakopanem (ul. Koziniec 1) według projektu Stanisława Witkiewicza. Rok budowy 1897, inwestor Jan Gwalbert Pawlikowski, budorze: Zapotoczny i Obrochta[2].

Makieta willi "Pod Jedlami"
Willa pod Jedlami w lutym 2009
Willa pod Jedlami, strona północna
Willa pod Jedlami, strona południowa

Nazwa Pod Jedlami pochodzi od jodeł rosnących kiedyś w ogrodzie.

Willa zbudowana została dla rodziny Pawlikowskich i nadal pozostaje w rękach tejże rodziny. Powstała w 1897 roku na wzgórzu Koziniec niedaleko dzielnicy Bystre. Miejsce pod budowę wybrał sam architekt. Budynek uchodzi za najpełniejszą realizację stylu Witkiewicza. Uwagę zwracają: solidna kamienna podmurówka sięgająca w najwyższym miejscu 4 metrów, rzeźbione elementy konstrukcji (np. rysie, balustrady), skrywająca schody (północna strona) weranda czy przyłap od strony południowej. W środku zachowane zabytkowe wnętrza ozdobione góralską ornamentyką, oryginalne meble w stylu zakopiańskim, malowidła i dzieła sztuki.

W Willi mieszkała i tworzyła poetka Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (wówczas żona Jana Gwalberta Henryka Pawlikowskiego). Bywała tu także jej siostra – Magdalena Samozwaniec.

Willa otoczona wiekowymi limbami, cisami, modrzewiami. Rośnie tu także okazała lipa. W zachodniej części ogrodu stoi zabytkowa studnia, także projektu Witkiewicza. Znajduje się tu również dawny budynek gospodarczy zwany Domkiem pod Jasieniami. Od 1972 roku mieszkali w nim Zofia i Witold Paryscy, wybitni znawcy Tatr. Tu też mieściła się ich słynna biblioteka i archiwum (po śmierci przekazane TPN).

Zwiedzanie możliwe jest tylko z zewnątrz.

Przypisy

  1. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie. 2021-09-30. [dostęp 2020-12-06].
  2. Stanisława Witkiewicza styl zakopiański Teresa Jabłońska, wydawnictwo BOSZ, 2008, ISBN 978-83-7576-029-3.

Bibliografia

  • Maciej Pinkwart, Lidia Długołęcka-Pinkwart: ZAKOPANE Przewodnik Historyczny. Pascal, 2003.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Zakopane location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Location map of Zakopane, Poland
Ta mapa of Zakopane została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Model of Villa pod Jedlami.jpeg
Model of Villa pod Jedlami in Zakopane
Willa pod Jedlami w Zakopanem.jpg
Autor: Aneta Pawska, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zakopane, Willa Pod Jedlami
Willa pod Jedlami 2.JPG
Autor: Deszcze, Licencja: CC BY-SA 4.0
Willa pod Jedlami, strona południowa
Willa pod Jedlami.JPG
Autor: Deszcze, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zakopane, Droga na Koziniec 1, róg Drogi na Antałówkę - Willa Pod Jedlami (strona północna)
Villa pod Jedlami.jpg
Autor: Margoz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zakopane, Droga na Koziniec 1, róg Drogi na Antałówkę - Willa Pod Jedlami