Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy

Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy
Widok od ul. Nakielskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Adres	ul. Nakielska 53
Styl architektoniczny	eklektyzm, neobarok
Architekt	Carl Stampehl
Kondygnacje	3
Rozpoczęcie budowy	1850
Ważniejsze przebudowy	1879, 1893, 1900
Pierwszy właściciel	Carl Blumwe
Kolejni właściciele	Wilhelm Blumwe, Fabryka Obrabiarek do Drewna
Położenie na mapie Bydgoszczy Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy
53°07′34″N 17°58′26″E/53,126111 17,973889

Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy

Wystrój fasady

Wieża

Zwieńczenie wieży

Widok od ul. Nakielskiej

Willa Carla Blumwe w Bydgoszczy – zabytkowy budynek poprzemysłowy, willa bogatych fabrykantów Carla i Wilhelma Blumwe w Bydgoszczy.

Położenie

Budynek jest zlokalizowany przy głównej bramie wjazdowej na teren Fabryki Obrabiarek do Drewna przy ul. Nakielskiej 53 w Bydgoszczy. Stanowi dominantę architektoniczną kompleksu fabrycznego na podobieństwo założeń przemysłowych II połowy XIX wieku znanych np. z Łodzi i Warszawy.

Historia

Budynek powstał w kilku etapach, co wiązało się z rozwojem Fabryki Obrabiarek do Drewna i ze wzrostem zamożności jej właścicieli Carla i jego syna Wilhelma Blumwe. Najstarsza część obiektu, o konstrukcji szkieletowej została wybudowana w latach 50. XIX wieku. Do jej elewacji północnej dobudowano w 1879 roku murowany, jednokondygnacyjny budynek z niezależnym wejściem.

12 grudnia 1892 roku Wilhelm Blumwe wystąpił z wnioskiem o przebudowę oraz rozbudowę domu mieszkalnego. Projektantem był Carl Stampehl, mistrz murarski i ciesielski. W wyniku podjętych prac, realizowanych w 1893 roku, dokonano przebudowy wnętrz starego domu o konstrukcji szkieletowej, natomiast w dobudówce z 1879 roku elewacje podwyższono o attykę oraz wzniesiono kolumnowy ganek.

Do istniejącego budynku w części zachodniej dobudowano partię mieszkalną z dwukondygnacyjną wieżą w narożniku oraz parterowe skrzydło, przeznaczone na biura. Ujednolicono też detale architektoniczne elewacji na całym budynku. Dodatkowo w 1900 r. część parterową budynku z 1879 roku nadbudowano o jedną kondygnację.

W wyniku prowadzonych po 1945 roku prac remontowych i przebudowy wnętrz, pierwotny układ w znacznym stopniu uległ zatarciu, zachowała się natomiast kompozycja i wystrój elewacji budynku.

Przez cały czas istnienia, willa była częścią Fabryki Obrabiarek do Drewna^[1].

Architektura

Budynek posiada formę willi o bogatym neobarokowym wystroju elewacji. Składa się on z dwóch części o zróżnicowanych elewacjach i nierównych wysokościach kondygnacji, lecz integralnie połączonych wnętrzach. Najstarsza, wschodnia część obiektu posiada niesymetryczną fasadę, gdzie parter od piętra oddziela drewniany gzyms, wsparty na konsolach. W drugiej kondygnacji ściana jest konstrukcji szkieletowej drewnianej, wypełnionej cegłą ceramiczną.

Część murowana budynku biurowego ma zdecydowanie bardziej reprezentacyjny wygląd, a swą formą zewnętrzną nawiązuje do architektury rezydencjonalnej przemysłowców końca XIX wieku. Elewacja frontowa wschodnia jest trzyosiowa, niesymetryczna, posadowiona na cokole, boniowana, podzielona gzymsami międzykondygnacyjnymi i zwieńczona pełną attyką zdobioną płycinami.

W osi południowej znajduje się wejście główne poprzedzone gankiem, nawiązującym formą do dwukolumnowego portyku. Nad drzwiami znajduje się profilowany gzyms, na którym centralnie osadzono kartusz podtrzymywany z obu stron przez dwa półleżące putta. Na elewacji pod gzymsami zastosowano kartusze z motywem kobiecej głowy.

Elewacja wieży o zaokrąglonych narożnikach, jest boniowana, zwieńczona fryzem. Na szczycie znajduje się mansarda, a nad nią baniasty hełm wieży z żelazną, kutą iglicą o dekoracyjnej formie. W wystroju sztukatorskim części wieżowej powtarza się motyw kartusza z parą skrzyżowanych młotów.

Budynek reprezentuje styl architektury „rodzimej” w części o konstrukcji szkieletowej i eklektycznej w partiach murowanych, z wyraźną przewagą elementów neobarokowych. Styl i bogaty wystrój elewacji eksponowanych od strony ul. Nakielskiej, identyfikuje pozycję społeczną rodziny fabrykantów, która była właścicielem willi^[1].

Zobacz też

• Fabryka Obrabiarek do Drewna
• Willa Wilhelma Blumwe w Bydgoszczy

Przypisy

Bibliografia

• Brzozowska Iwona, Derkowska-Kostkowska Bogna: Fabryka Carla i Wilhelma Blumwe na bydgoskim Wilczaku. [w.] Materiały do dziejów kultury i sztuki Bydgoszczy i regionu. Zeszyt 2. Pracownia Dokumentacji i Popularyzacji Zabytków Wojewódzkiego Ośrodka Kultury w Bydgoszczy. Bydgoszcz 1997