Willa Grundmanna

Willa Grundmanna
	; Willa Grundmanna
Państwo	Polska
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. Warszawska 20
Styl architektoniczny	klasycyzm
Architekt	C. Hauser
Inwestor	Herman Rosse
Rozpoczęcie budowy	1868
Ukończenie budowy	1869
Ważniejsze przebudowy	1872-1873
Zniszczono	1973
Pierwszy właściciel	Herman Rosse
Kolejni właściciele	Friedrich Grundmann, Salomon Königsberger, Feigeiowie, Józef Rymer, diecezja katowicka
	Położenie na mapie Katowic Willa Grundmanna
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Willa Grundmanna
	Położenie na mapie województwa śląskiego Willa Grundmanna
	50°15′30,9600″N 19°01′42,6000″E/50,258600 19,028500

Gmach NBP w miejscu dawnej willi

Tabliczka na gmachu NBP

Willa Grundmanna – willa w stylu klasycystycznym, należąca do Friedricha W. Grundmanna, zlokalizowana przy ul. Warszawskiej 20^[2] w Katowicach. Wyburzona w 1973 roku^[3].

Dwukondygnacyjna willa została wzniesiona w latach 1868–1869 według projektu C. Hauslera^[4]^[5], w stylu klasycystycznym^[6], dla dyrektora huty Hermana Rosse. Otrzymała portyk podtrzymywany przez cztery posągi kariatyd, wieżę, pergolę i ogród zimowy^[6]. Obiekt zlokalizowano przy ówczesnej Friedrichstraße (obecnie ul. Warszawska), na rogu z dzisiejszą ulicą Bankową^[7].

W latach 1872–1873 willę przebudowano w stylu italianizującym^[8] na polecenie Friedricha W. Grundmanna, który kupił ją w 1872^[4]. Przebudowy również dokonał Hauser – dobudowano neorenesansowy budynek gospodarczy, willę nadbudowano wieżyczką^[4]. Po śmierci Grundmanna, jego żona sprzedała budynek Salomonowi Königsbergerowi. W czasie I wojny światowej obiekt należał do rodziny Fajgei^[4]. W 1922 mieszkał w niej pierwszy wojewoda śląski Józef Rymer (jeszcze przed przyłączeniem części Górnego Śląska do Polski w willi dokonano na niego nieudanego zamachu); zatrzymał się w niej także, przebywający w Katowicach, Józef Piłsudski.

W latach 1925–1968 należała do diecezji katowickiej – m.in. mieszkał w niej August Hlond^[9]. W dwudziestoleciu międzywojennym w budynku mieściła się siedziba Kurii Biskupiej i Kapituły Katedralnej^[10]. Willa była rozbudowywana^[11]; w czasie II wojny światowej obiekt przejęła SA^[12]; po drugiej wojnie światowej mieścił się tu Urząd Stanu Cywilnego^[13]. W 1973 willę zburzono decyzją wojewódzkich władz partyjnych z 1972^[14].

W miejscu dawnej willi wybudowano gmach Narodowego Banku Polskiego. Na jego fasadzie umieszczono pamiątkową tabliczkę informacyjną o dawnej willi^[15].

Zobacz też

Architektura Katowic

Przypisy

↑ MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 134, ISBN 978-83-7729-502-1 .
↑ Katarzyna Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice: Muzeum Śląskie, 2011. ISBN 978-83-62593-06-4.
↑ Naród Ślónski cz. II Autonomia Śląska. www.slonsk.de. [dostęp 2011-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-03)]. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Willa Grundmanna. www.wyburzone.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).
↑ Red. Ewa Chojecka: Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku. Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 186, 187. ISBN 83-87455-77-6.
↑ ^a ^b Red. S. Adamczyk: Katowice − Informator. Katowice: Urząd Miasta w Katowicach, 1993, s. 14.
↑ Jerzy Moskal: ...Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 140, 141. ISBN 83-85831-35-5.
↑ Katarzyna Łakomy: Pergola w ogrodach willi miejskich Katowic przełomu XIX i XX wieku. www.bc.biblos.pk.edu.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).
↑ Wmurowanie kamienia węgielnego pod nową siedzibę NBP. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).
↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922–1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 27. ISBN 978-83-7729-021-7.
↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 22. ISBN 83-905115-0-9.
↑ Historia willi Grundmanna. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).
↑ Co powstanie w miejscu willi Grundmanna w Katowicach?. www.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).
↑ Red. Antoni Barciak: Katowice. W 139. rocznicę uzyskania praw miejskich. Katowice: Instytut Górnośląski, Urząd Miasta Katowice, Muzeum Historii Katowic, 2005, s. 197. ISBN 83-86053-57-7.
↑ Nowa siedziba NBP prawie gotowa. www.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[1] MichałM. Bulsa MichałM., BarbaraB. Szmatloch BarbaraB., Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 134, ISBN 978-83-7729-502-1 .

[sklepmuzśl-2] Katarzyna Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice: Muzeum Śląskie, 2011. ISBN 978-83-62593-06-4.

[3] Naród Ślónski cz. II Autonomia Śląska. www.slonsk.de. [dostęp 2011-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-03)]. (pol.).

[wyb-4] Willa Grundmanna. www.wyburzone.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[5] Red. Ewa Chojecka: Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku. Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 186, 187. ISBN 83-87455-77-6.

[info-6] Red. S. Adamczyk: Katowice − Informator. Katowice: Urząd Miasta w Katowicach, 1993, s. 14.

[7] Jerzy Moskal: ...Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 140, 141. ISBN 83-85831-35-5.

[8] Katarzyna Łakomy: Pergola w ogrodach willi miejskich Katowic przełomu XIX i XX wieku. www.bc.biblos.pk.edu.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[9] Wmurowanie kamienia węgielnego pod nową siedzibę NBP. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[10] Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922–1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 27. ISBN 978-83-7729-021-7.

[11] Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 22. ISBN 83-905115-0-9.

[12] Historia willi Grundmanna. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[13] Co powstanie w miejscu willi Grundmanna w Katowicach?. www.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[14] Red. Antoni Barciak: Katowice. W 139. rocznicę uzyskania praw miejskich. Katowice: Instytut Górnośląski, Urząd Miasta Katowice, Muzeum Historii Katowic, 2005, s. 197. ISBN 83-86053-57-7.

[15] Nowa siedziba NBP prawie gotowa. www.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-14]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Willa Grundmanna

Zobacz też

Przypisy

Media użyte na tej stronie