Willa Jasny Dom w Warszawie

Willa „Jasny Dom” w Warszawie
Symbol zabytku nr rej. A-874 z 19.06.2009 (piwnice budynku)[1]
Ilustracja
Willa w 2019
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Świerszcza 2

Styl architektoniczny

modernizm

Ukończenie budowy

1934

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Willa „Jasny Dom” w Warszawie”
Ziemia52°12′24,91″N 20°54′55,40″E/52,206919 20,915389
Strona internetowa

Willa „Jasny Dom” – modernistyczna willa z 1934 roku znajdująca się przy ul. Świerszcza 2 w warszawskiej dzielnicy Włochy.

Historia

Budynek został wzniesiony na początku lat 30. XX wieku. na zamówienie burmistrza Włoch Franciszka Kosteckiego[2]. W 1936 roku został zakupiony przez Józefa Kasperkiewicza, notariusza z Pabianic[2].

Willa nie ucierpiała w czasie II wojny światowej[3]. W styczniu 1945 z rozkazu Wojennego Komendanta miasta Włochy rodzina Kasperkiewiczów zmuszona została do opuszczenia budynku[2], który stał się stalinowskim aresztem i siedzibą zagranicznej komórki organizacyjnej NKWD i NKGB/MGB wykorzystywanym przez sowiecki kontrwywiad wojskowy Smiersz (wspólny strukturalnie z ww. urzędami) i kontrwywiad wojskowy Polski ludowej (Główny Zarząd Informacji WP). Zbiorowe cele ulokowano wówczas w pomieszczeniach piwnicznych willi. Zachowały się w nich wykonane przez więźniów inskrypcje wskazujące, iż byli wśród nich m.in. Bolesław Piasecki i Witold Pilecki. Osoby tam przesłuchiwane trafiały m.in. do obozu NKWD w Rembertowie[4].

W późniejszym okresie w willi ulokowano Rejonową Komendę Uzupełnień. W 1992 roku budynek odzyskali spadkobiercy przedwojennych właścicieli[5].

W marcu 2006 roku na ścianie „Jasnego Domu” odsłonięto tablice pamiątkową upamiętniającą ofiary sowieckich represji przetrzymywane w tym budynku. W 2009 piwnice budynku zostały wpisane do rejestru zabytków[1]. W 2013 powstała Fundacja „Willa Jasny Dom“, która opiekuje się zabytkowymi piwnicami[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 30 czerwca 2020 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 62. [dostęp 2020-08-19].
  2. ↑ a b c Świerszcza 2 – „Jasny Dom” o mrocznej przeszłości. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. 3 stycznia 2022. [dostęp 2022-01-05].
  3. ↑ Joanna Borowska. Willa „Jasny Dom“. „Skarpa Warszawska”, s. 8, sierpień 2020. 
  4. ↑ Edward Żmijewski, Wiesław Bożejewicz, Jan Pasternak, Zofia Szmyd, Mirosław Frankowski: Miejsca pamięci gminy Rembertów. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek, 1995, s. 131. ISBN 83-85013-96-2.
  5. ↑ Areszt NKWD w rejestrze zabytków. warszawa.gazeta.pl. [dostęp 2013-02-11]. (pol.).
  6. ↑ Joanna Borowska. Willa „Jasny Dom“. „Skarpa Warszawska”, s. 9, sierpień 2020. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Willa Jasny Dom w Warszawie 2029d.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Willa Jasny Dom przy ul. Świerszcza 2 w Warszawie