Willa Konstantego Wolnego

Willa Konstantego Wolnego

Widok z zachodu (2019)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. Zacisze 3
Typ budynku	dom jednorodzinny
Styl architektoniczny	neogotyk
Architekt	Albert Weiss
Ukończenie budowy	1898
Położenie na mapie Katowic Willa Konstantego Wolnego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Willa Konstantego Wolnego
Położenie na mapie województwa śląskiego Willa Konstantego Wolnego
50°15′17,8878″N 19°01′47,2082″E/50,254969 19,029780

Willa Konstantego Wolnego – willa miejska z 1898 roku w Katowicach przy ulicy Zacisze 3.

Historia

Willa została wybudowana jako mieszkanie dla dyrektora ówczesnej Königliche Baugewerksschule (Królewskiej Szkoły Budowlanej) w 1898 roku równocześnie z gmachem szkoły (obecnie siedzibą Akademii Muzycznej im Karola Szymanowskiego w Katowicach). Autor projektu długo pozostawał nieznany^[1]. Przypisywano go architektowi T. Ranikowi, a także dyrektorowi szkoły Meyerowi oraz nauczycielom Dresmannowi i Mildemu. W 2007 ustalono, że był nim miejski radca budowlany Albert Weiss. Prace budowlane prowadziła firma Grünfelda i Weissa^[2].

W willi mieszkał prof. dr Heinrisch Seipp. Po przyłączeniu Katowic do Polski w 1922 roku budynek szkoły przeznaczono na siedzibę główną Urzędu Województwa Śląskiego i Sejmu Śląskiego, a willę dyrektora przekazano marszałkowi Sejmu Śląskiego Konstantemu Wolnemu, który mieszkał tu z rodziną do 1939 roku. Dom odwiedzali wybitni działacze narodowi, m.in. Wojciech Korfanty, Józef Rymer, ksiądz Emil Szramek, gen. Józef Haller, a także przedstawiciele górnośląskiej palestry.

W 2002 roku w 80. rocznicę pierwszej sesji Sejmu Śląskiego przy wejściu do obiektu umieszczono tablicę upamiętniającą Konstantego Wolnego.

W 1931 roku dom stał się własnością Państwowego Konserwatorium Muzycznego. Obecnie mieści się tu rektorat Akademii Muzycznej w Katowicach^[1][2].

Budynek objęty jest ochroną konserwatorską^[3].

Architektura

Willa o niesymetrycznym rzucie, zbliżonym do prostokąta w stylu neogotyckim, nawiązująca do twórczości „szkoły hanowerskiej”.

Fasada trójosiowa z wejściem poprzedzonym schodkami umieszczonym od zachodu. Wysuniętą bryłę główną wieńczy szczyt nawiązujący do formy krenelażu. Okna z nadprożem w kształcie łuku, na piętrze ramowane są kolumnami. W części centralnej fasady biforium. W narożniku południowo-zachodnim zaprojektowano parterowy wykusz, a nad nim taras. Niesymetryczne elewacje ozdabiają elementy dekoracji szachulcowej.

Za sienią znajduje się dwukondygnacyjny hall ze schodami zabiegowymi, doświetlony oknami umieszczonymi na elewacji północnej. Pokoje zlokalizowane od frontu i południa pełniły funkcję reprezentacyjno-mieszkalną, pomieszczenia usytuowane od wschodu – gospodarczą. Dodatkowe wejście od strony szkoły sugeruje, że gabinet pana domu również mieścił się w tej części domu. Na piętrze zaprojektowano pokoje prywatne, sypialnię i łazienkę. Z oryginalnego wyposażenia zachowały się drewniane schody zabiegowe, kasetonowy sufit w hallu, stolarka okienna i drzwi zewnętrzne. W sieni znajduje się dekoracja malarska sufitu z motywami kwiatowymi. Okna w wykuszu posiadają obramowanie w formie dwóch ceglanych spiralnie skręconych kolumienek.

Willa wraz z budynkiem szkoły tworzyła układ obwiedziony wspólnym ogrodzeniem. Po południowej stronie domu zlokalizowany był niewielki ogród. Obecnie, w wyniku rozbudowy teren pomiędzy willą a budynkiem Akademii Muzycznej zajął gmach Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej Symfonia wzniesiony w latach 2005-2007.^[4] W miejscu dawnego ogrodu znajduje się parking. W 2008 roku wykonano przeszkloną przewiązkę łączącą willę z resztą zabudowań Akademii, w tym czasie rozpoczęto też prace renowacyjne domu^[1].

Galeria

Bibliografia

• Katarzyna Łakomy: Wille miejskie Katowic. Katowice: Muzeum Śląskie, 2011, s. 257-259.
• Ulice i place Katowic. Red. Grzegorz Grzegorek; wstęp Henryk Waniek. Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek, 2012, s.76-78.
• Alojzy Lysko, Konstanty Wolny: Marszałek Sejmu Śląskiego : życie i dzieło Konstantego Wolnego (1877-1940). Katowice, Częstochowa: Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli "WOM" 2004.

Przypisy