Willa Ludwika Grohmana
 nr rej. A/99 z 20 stycznia 1971 r.[1] | |
 Pałac (widok współczesny) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | Tylna 9/11 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | renesans włoski |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy | 1881 |
| Ukończenie budowy | 1894 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°45′11,28″N 19°28′26,02″E/51,753133 19,473894 | |
Willa Ludwika Grohmana – willa znajdująca się przy ulicy Tylnej 9/11 w Łodzi.
Historia
Willa wkomponowana została w fabryczny zespół zbudowany nieco wcześniej i usytuowana w południowo-zachodniej części kwartału zamkniętego ulicą Tylną. Początkowo ogniwem tego założenia były budynki wzniesione w latach 40. XIX wieku, parterowy dom mieszkalny Traugotta Grohmana – ojca Ludwika i pierwsza przędzalnia z tkalnią przy ulicy Targowej, w miejscu styku z ulicą Tylną. W sąsiedztwie przędzalni, w 1881, w kilka lat po śmierci ojca, Ludwik Grohman wzniósł okazałą rezydencję z dziedzińcem zamkniętym oficyną gospodarczo-mieszkalną i przyległą oranżerią, w otoczeniu ogrodu.
Willa utrzymana w stylu renesansu włoskiego wybudowana została według projektu Hilarego Majewskiego. Do siedziby prowadziła od ulicy Tylnej okazała brama i furta z kutej kraty, oflankowana podwójnymi filarami, z przylegającą kordegardą. W 1894, po ślubie syna – Leona Grohmana, willa została rozbudowana, oraz podzielona na dwie części, pomiędzy rodziców i dzieci. Wówczas to od strony wschodniej dobudowano nową część z paradną klatką schodową i ogród zimowy. Natomiast w 1913 została rozbudowana część południowo-wschodnia, dobudowano piętrowy aneks z osobnym wejściem. Główne wejście z portykiem filarowym prowadziło do reprezentacyjnego holu i klatki schodowej, która integrowała całość układu wnętrz, należących do licznych członków rodziny.
Parter w przeciwieństwie do większości willi miał nieregularny układ wnętrz, ponieważ były to pomieszczenia zarówno reprezentacyjne, jak i mieszkalne. Program użytkowy wnętrz był w zasadzie tradycyjny, znajdowały się tu jadalnia, kredensownia, biblioteka, salon, gabinety, sala balowa itp. Szczególnie interesujący pod względem architektonicznym jest gabinet z kominkiem, sala koncertowa i sala balowa z zachowanymi w niej oryginalnymi żyrandolami. Komunikację wewnętrzną uzupełniały windy – osobowa oraz trzy dźwigi gospodarcze, firmy berlińskiej[2].
Wnętrza urządzone były z dużym przepychem i luksusem, z bogatymi sztukateriami, z dekoracja o alegorycznych przedstawieniach malarskich i rzeźbiarskich. Zastosowano materiały szlachetne, marmury, boazerie z różnych gatunków drewna oraz różnego rodzaju polichromie i marmoryzowania, imitujące szlachetne gatunki kamienia i drewna. Całość wystroju utrzymana była również w wystroju renesansu włoskiego. Willę otaczał ogród założony równolegle z jej budową. Obecne tereny ogrodu to park im. J. Kilińskiego.
W willi kręcono m.in. film Wojciecha Marczewskiego Ucieczka z kina „Wolność” (scenę upadku głównej postaci po wejściu na dach)[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 47 [dostęp 2011-08-30].
- ↑ Niemieckimi śladami po „Ziemi Obiecanej”. praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Radziszewskiej, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Literatura, 1997, s. 33, ISBN 83-87080-43-8.
- ↑ Wyborcza.pl, lodz.wyborcza.pl [dostęp 2021-06-19].
Bibliografia
- Informacje. turystyka.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-27)]. udostępnione na licencji GNU FDL z serwisu turystyka.lodz.pl
Linki zewnętrzne
- Willa Ludwika Grohmana. bojanowski2005.strefa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-28)].
- Zespół willi Ludwika Grohmana
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 52.45 N
- S: 50.78 N
- W: 17.95 E
- E: 20.75 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Fotografia przedstawia willę Ludwika Grohmana znajdująca się przy ulicy Tylnej 9/11. Wybudowana w latach 80. XIX wieku według projektu Hilarego Majewskiego, stylem nawiązuje do renesansu włoskiego. W latach 1894-1896 została dobudowana od strony wschodniej nowa część z paradną klatką schodową oraz zimowy ogród. W 1913 roku rozbudowano część południowo-wschodnią, dobudowując piętrowy aneks z osobnym wejściem. Główne wejście z portykiem filarowym prowadziło do reprezentacyjnego hallu i klatki schodowej. Na parterze znajdowały się pomieszczenia zarówno reprezentacyjne jak i mieszkalne. W pałacu umieszczono cztery windy - jedną osobową i trzy gospodarcze. W 1945 roku budynek zajęło NKWD, które rozkradło praktycznie całe wyposażenie. Następnie willa przeszła na własność Zakładów Przemysłu Bawełnianego "Uniontex", które umieściły tu zakładowe przedszkole. Na początku lat 90. XX wieku budynek przejęła gmina, która w 1998 roku sprzedała go w ręce prywatne.
Fotografia pochodzi z wydanego w 1896 roku albumu Bronisława Wilkoszewskiego „Widoki m. Łodzi”. Saryusz Bronisław Paweł Wilkoszewski (1847-1901), zwany "łódzkim Canaletto" był mistrzem fotografii ilustracyjnej. Udokumentował zabudowę Łodzi z końca XIX wieku przede wszystkim wille, fabryki, budynki użyteczności publicznej, obiekty sakralne, ulicę Piotrkowską. Jego zakład fotograficzny znajdował się w willi "Trianon" w Pasażu Meyera 5 (obecnie ulica Moniuszki).Autor: