Willem Barents

Willem Barents

Christiaan Portman Śmierć Willema Barentsa (1836)

Willem Barents (hol. Willem Barentsz, ur. ok. 1550, zm. 20 czerwca 1597) – holenderski żeglarz i podróżnik^[1]. Od jego nazwiska pochodzi nazwa Morza Barentsa i Wyspy Barentsa^[1][2].

W 1594 wyruszył z Amsterdamu na dwóch statkach^[1]. Popłynął na północny wschód, licząc, że odnajdzie morskie przejście prowadzące do Azji. Dotarł do Nowej Ziemi^[1], lecz z powodu złych warunków atmosferycznych musiał zawrócić.

Rok później, w 1595, wyruszył z kolejną ekspedycją, w skład której wchodziło tym razem siedem statków. Drogę zagrodziły mu lody.

W czasie trzeciej ekspedycji (1596) znów miał do dyspozycji zaledwie dwa statki, pod dowództwem Jacoba van Heemskerka i Jana Corneliusa Rijpa^[3]. Barents był głównym nawigatorem. Ekspedycja wyruszyła z Amsterdamu 10 maja 1596 i zatrzymała się na Półwyspie Kolskim, po czym skierowała się na północny zachód. 9 czerwca 1596 odkryto Wyspę Niedźwiedzią na morzu, nazwanym później Morzem Barentsa, po czym dalej na północ odkryto Spitsbergen. Wkrótce potem statki rozdzieliły się, Rijp miał zbadać wybrzeża lądu, a Heemskerck z Barentsem skierowali się na wschód. Dotarli do Nowej Ziemi, próbując obejść ją od północy. 26 sierpnia zawinęli do Portu Lodowego na północy Nowej Ziemi, gdzie ich statek zamarzł wśród lodów^[2]. Członkowie wyprawy zbudowali prowizoryczny dom z wyrzucanego na brzeg drewna, w którym zdołali w trudnych warunkach przezimować, polując na niedźwiedzie (było to pierwsze zimowanie europejskiej wyprawy arktycznej). 13 czerwca 1597 (inne źródła – 5 maja) członkowie wyprawy wyruszyli w drogę powrotną na dwóch łodziach, gdyż statek był nadal uwięziony w lodzie zatoki. Barents jednak zmarł w drodze 20 czerwca 1597, natomiast pozostali członkowie z van Heemskerkiem dotarli na Półwysep Kolski, skąd zostali zabrani do Holandii. Prowizoryczną chatkę, którą wybudowali członkowie wyprawy, odnaleziono dopiero w 1871 roku^[1]. Cztery lata później odkryto jego pamiętnik^[1]. Losy tej wyprawy stały się podstawą filmu Nova Zemla z 2011 roku.

Przypisy