William Byrd

William Byrd

Data i miejsce urodzenia	ok. 1543 Lincolnshire
Pochodzenie	angielskie
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1623 Stondon Massey
Instrumenty	organy
Gatunki	muzyka poważna muzyka renesansowa
Zawód	kompozytor, organista

William Byrd (ur. w 1543 (1540?) w Lincolnshire, zm. 4 lipca 1623 w Stondon Massey) – angielski kompozytor i organista. Jeden z najważniejszych twórców muzyki angielskiego renesansu.

Życiorys

Karierę muzyczną rozpoczął w młodym wieku. Bardzo prawdopodobne jest, że w okresie panowania Marii Tudor (1553-1558) był członkiem kapeli królewskiej prowadzonej przez Thomasa Tallisa, innego słynnego kompozytora angielskiego tej epoki. Później młody Byrd poznawał tajniki sztuki kompozycji pod opieką Tallisa, a gdy osiągnął mistrzostwo w swym rzemiośle, stał się bliskim przyjacielem swego nauczyciela. W 1572 został organistą londyńskiej Chapel Royal (piastował to stanowisko wspólnie z Thomasem Tallisem). Obaj artyści otrzymali także od królowej przywilej monopolu na druk nut. William Byrd był również nauczycielem innego ważnego kompozytora epoki elżbietańskiej, Thomasa Morleya.

Twórczość

Utwory Byrda kontynuują tradycję angielską, ale też kontynentalną, jak msze i motety. Przez swe mistrzostwo w muzyce chóralnej zwany był niekiedy „angielskim Palestriną”. Przeszczepiał na grunt angielski niektóre znane już na kontynencie, a nowe w muzyce angielskiej, formy muzyczne (np. madrygał). Mimo iż dożył sędziwego wieku, żyjąc i tworząc już także w XVII stuleciu, pozostał kompozytorem raczej konserwatywnym i trudno go uznać za twórcę epoki baroku. Głównym osiągnięciem Byrda jest istotny wkład w tworzenie angielskiej muzyki sakralnej. Pisał także do tekstów łacińskich – do końca życia pozostał katolikiem. Skomponował wiele pieśni na głos z towarzyszeniem zespołu viol, bardzo różnych w stylu od pieśni np. Dowlanda, u którego słychać silny wpływ szkoły włoskiej. Byrd znany jest też jako kompozytor muzyki instrumentalnej, głównie wirginałowej (zapoczątkował szkołę wirginalistów angielskich) i organowej.

Bibliografia

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 132. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
• The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. B. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.)

Linki zewnętrzne

• William Byrd – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• William Byrd – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
• Zestaw dzieł Byrda (pdf)