William Reid

Sir William Reid
FRS, Governor of Bermuda, Barbados and Malta
Ilustracja
William Reid
(litografia Richarda Jamesa Lana z 1859 roku)
Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1791
Kinglassie,
Fife, Szkocja

Data i miejsce śmierci

31 października 1858
Londyn

Zawód, zajęcie

inżynier, oficer British Army, administrator (brytyjskie terytoria zamorskie), meteorolog

Narodowość

szkocka

Alma Mater

Edinburgh Academy(ang.),
f1851

Rodzice

James i Alexandrina Reid

Małżeństwo

Sarah (m. 5 listopada 1818)

Odznaczenia
Order św. Michała i św. Jerzego
Order Łaźni (kawaler)

William Reid (ur. 25 kwietnia 1791 w Kinglassie, Fife, Szkocja, zm. 31 października 1858 w Londynie)[1] – inżynier wojskowy (RE(ang.), ICE(ang.))[2], uczestnik walk na Półwyspie Iberyjskim pod dowództwem Arthura Wellesleya (przyszłego księcia Wellingtona) i innych bitew, gubernator brytyjski na Bermudach (1839–1846), Brytyjskich Wyspach Zawietrznych (1846–1848) i na Malcie (1851–1858)[1][3], znany jako „The Good Governor”[4][5][6]), meteorolog zajmujący się teorią sztormów (współpracownik Williama Redfielda)[7], wybrany do Royal Society w 1839 roku, pełniący funkcję wiceprezesa RS w 1849 roku[1][3][8].

Dzieciństwo i młodość

William Reid urodził się 25 kwietnia 1791 roku w Kinglassie[a]. Był piątym dzieckiem (najstarszym synem) Jamesa Reida, pastora kościoła Szkocji w hrabstwie Fifeshire. Jego matka, Alexandrina, była jedną z pięciu córek Thomasa Fyersa (1715–1784), nadzorcy robót królewskich w Szkocji (Overseer of the King's Works in Scotland)[9].

Uczył się w prywatnej Musselburgh Grammar School(ang.) w Musselburgh, utworzonej w 1626 roku (czwarta najstarsza szkoła w Szkocji)[10], a w kolejnych latach w Edinburgh Academy(ang.), położonej w pobliżu Królewskiego Ogrodu Botanicznego (zob. Robert Sibbald i Royal College of Physicians of Edinburgh) oraz w Royal Military Academy, Woolwich(ang.).

Naukę praktycznej geodezji odbył pod kierunkiem pułkownika Williama Mudge'a(ang.). W lutym 1809 roku otrzymał stopień podporucznika wojsk inżynieryjnych (second lieutenant RE(ang.)).

Wellington w Lizbonie

W kwietniu 1810 roku został w wieku 19 lat awansowany na porucznika. Wstąpił do armii brytyjskiej i rozpoczął czteroletni okres służby w Portugalii[1][4].

Służba w jednostkach inżynierii wojskowej (1810–1837)

Wojna na Półwyspie Iberyjskim (1810–1814)

Lines of Torres Vedras(ang.)
Fort Olheiros(ang.)
San Sebastian przed atakiem (mal. Denis Dighton)
San Sebastian (wrzesień 1813)
Bitwa pod Bajonną
(14 kwietnia 1814)
„Most łodzi”[b] przez Adour

W latach 1810–1814 William Reid uczestniczył w wojnie na Półwyspie Iberyjskim („The Peninsular War”, w dużym stopniu pozycyjnej, w której bardzo istotna była siła fortyfikacji obronnych oblężonych miast, twierdz lub regionów – ważną rolę odgrywały wojska inżynieryjne (Royal Engineers(ang.)). Służył pod dowództwem Arthura Wellesley’a (przyszłego 1. księcia Wellington), który od lipca 1808 roku (Bitwa pod Roliçą) dowodził w walkach prowadzonych przez trójprzymierze Wielkiej Brytanii z Hiszpanią i Portugalią przeciw I Cesarstwu Francuskiemu (wojny napoleońskie).

Po wylądowaniu w Portugalii W. Reid został skierowany do budowy fortyfikacji w  pobliżu miejscowości Torres Vedras, na wąskim półwyspie między Atlantykiem a Tagiem. Celem prac, którymi dowodził Sir Richard Fletcher(ang.), było stworzenie trzech linii obrony Lizbony oraz zabezpieczenie ewentualnego odwrotu Brytyjczyków do ich statków (zob. lista Fortów Torres Vedras(ang.)).

W następnych latach na szlaku wojennym były m.in.[1]:

William Reid był wymieniany w raportach z bitew, sporządzanych np. przez generała-majora Sir Henry'ego Clintona(ang.) i w depeszy Wellingtona. Waleczne czyny Reida w czasie oblężenia San Sebastián opisał też Charles, Count Alten(ang.) (dowódca Lekkiej Dywizji(ang.) walczącej w niemal wszystkich bitwach wojen napoleońskich) w liście adresowanym do Sir Richarda Fletchera. List nie dotarł do adresata, który zginął w akcji przed jego nadejściem (31 sierpnia 1813)[1]. Reid był ranny w nogę pod Badajos (maj 1811) i pod Ciudad Rodrigo (styczeń 1812) oraz w szyję pod San Sebastian (koniec lipca 1813[d]. Mimo niekwestionowanych zasług odmawiano mu awansu w armii brytyjskiej (panowała opinia, że inżynierowie i Szkoci nie są dżentelmenami)[4].

Wojna brytyjsko-amerykańska (1814)

Po wojnie pod Tuluzą Reid wrócił do Anglii. W lipcu 1814 otrzymał rozkaz włączenia się do ekspedycji dowodzonej przez Sir Edwarda Pakenhama(ang.) (szwagier księcia Wellingtona, uczestnik wojny na Półwyspie Iberyjskim). W tymże roku (20 grudnia) został awansowany do stopnia kapitana (second captain)[1].

Nowy Orlean został zaatakowany 4 stycznia 1815 roku (atakujący nie wiedzieli. że 24 grudnia 1814 podpisano traktat gandawski). W czasie tego ataku zginął Philip Wright, przyjaciel Reida, towarzysz walk na Półwyspie Iberyjskim, porucznik wojsk inżynieryjnych (przyjaciele cieszyli się sympatią Wellingtona, który mówił o nich żartobliwie „Read and Write”)[1][4].

W następnych miesiącach Reid wziął udział w kilku kolejnych operacjach wojskowych, w tym w zdobyciu Fortu Bowyer(ang.) w pobliżu Mobile (12 lutego 1815). Do Anglii wrócił w maju tegoż roku[1].

Bitwa o Paryż (1815)

Z pola bitew amerykańsko-brytyjskich William Reid wrócił do Anglii w okresie 100 dni Napoleona – między jego powrotem z Elby (1 marca 1815) a powtórną abdykacją po przegranej bitwie pod Waterloo (22 czerwca 1815). W DNB brakuje wzmianki o udziale Reida w tej bitwie – zamieszczono informację, że do wojsk koalicji antyfrancuskiej przystąpił w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów w czerwcu 1815, po czym brał udział w marszu do Paryża oraz w zdobyciu i okupacji tego miasta[e][13]. Opuścił Paryż w styczniu 1816[1].

Wojna algierska (1816)

Rada wojenna na pokładzie HMS Queen Charlotte(ang.)

Po powrocie do Anglii w styczniu 1816 W. Reid został zakwaterowany w Woolwich, gdzie został zatrudniony w Royal Sappers and Miners(ang.)[14] (kwiecień 1816). Po kilku miesiącach został członkiem załogi HMS Queen Charlotte(ang.), flagowego okrętu ekspedycji admirała Edwarda Pellewa do Algieru. Podczas bombardowania miasta(ang.) (27 sierpnia 1816) wraz ze swoimi saperami pracował przy działach, a po akcji udzielał pomocy w naprawach uszkodzeń okrętu. Został odznaczony „medalem za Algier”[15]. Po powrocie do Anglii wykonywał dawne obowiązki w Woolwich (zob. Royal Artillery Barracks). Awans na brevet–majora (jego podstawą było zdecydowane zalecenie Lorda Exmouth(ang.) i Wellingtona) otrzymał 20 marca 1817 roku. W roku 1819, w związku z powrotem armii okupacyjnej z Francji, nastąpiła redukcja liczebności Korpusu RE (Corps of Royal Engineers) i Reid został umieszczony na liście otrzymujących połowę żołdu. Do pełnego wynagrodzenia został przywrócony 12 marca 1824 roku i zakwaterowany w Irlandii. W grudniu został powołany do przeglądu uzbrojenia Irlandii. Kwaterował w Dublinie do czerwca 1827 roku, kiedy to pozostał bez pracy do czasu awansu do stopnia pułkowego pierwszego kapitana (28 stycznia 1829)[1].

I wojna karlistowska (1835–1836)

Od 7 września 1835 do sierpnia 1836 Reid brał udział w I wojnie karlistowskiej. Został członkiem utworzonego w Anglii dziesięciotysięcznego brytyjskiego legionu, skierowanego do Hiszpanii w celu udzielenia wsparcia rządowej stronie konfliktu i królowej regentce[f]. Generał Sir George De Lacy Evans(ang.) (towarzysz Reida w czasie „The Peninsular War”) powierzył mu dowództwo brygady piechoty[1].

William Reid uczestniczył m.in. w[1]:

  • oblężeniu Bilbao (zob. bitwa pod Mendigorría(ang.), listopad 1835)
  • bitwie pod Arlabán(ang.) (16–17 stycznia 1836, współpraca z gen. Baldomero Espartero)
  • oblężeniu San Sebastian (5 maja 1836)[d]

10 stycznia 1837 roku otrzymał awans na podpułkownika, po czym (17 lutego) został wysłany do Portsmouth, gdzie przebywał przez niemal 2 lata. 19 lipca 1838 roku został kawalerem Orderu Łaźni (C.B.).

Badania naukowe i publikacje

W grudniu 1831 roku W. Reid został skierowany na Barbados. Powierzono mu organizację likwidacji zniszczeń budynków rządowych, zburzonych 10 sierpnia tegoż roku wskutek katastrofalnego huraganu(ang.)[1].

Po przybyciu na wyspę był pod silnym wrażeniem informacji o liczbie ofiar śmiertelnych i skali zniszczeń obserwowanych na całej wyspie. Nie ograniczał się do prac organizacyjnych i inżynierskich przy remontach budynków rządowych. Prowadził rozmowy z mieszkańcami, dotyczące częstotliwości i siły podobnych zdarzeń w przeszłości. Poszukując możliwości ich prognozowania, umożliwiającego właściwe przygotowanie mieszkańców wysp otoczenia Morza Karaibskiego (zob. Antyle, Indie Zachodnie, Karaiby), rozpoczął przeglądy piśmiennictwa meteorologicznego nt. huraganów atlantyckich.

1
Santa María, Pinta i Niña (zob. wyprawy Krzysztofa Kolumba)[16]
2
Dziennik okrętowy i sekstant (Hadley, ok. 1730)
3
Mapa Karaibów (Johann Homann, 1664–1724)
Barbados (zob. Małe Antyle), odkryty na początku XVI wieku przez portugalskich podróżników,
był w latach 1627–1966 jedną z kolonii brytyjskich

Z dużym zainteresowaniem przeczytał opublikowany w American Journal of Science (1831)[17] artykuł Williama Redfielda. Na podstawie obserwacji zniszczeń lasów spowodowanych w latach 20. XIX w. przez huragany na zachodnim wybrzeżu Ameryki Północnej autor artykułu dowodził, że są one trąbami powietrznymi poruszającymi się z dużą prędkością po zakrzywionych torach. William Reid napisał do W. Redfielda list, który zainicjował długą przyjacielską korespondencję na ten temat (kolekcja setek listów jest zachowana w bibliotece Uniwersytetu Yale)[1].

W maju 1834 r. powrócił do Anglii. Nie otrzymując początkowo wezwania do służby wojskowej przez półtora roku kontynuował swoje badania meteorologiczne[1]. Udział w I wojnie karlistowskiej spowodował ich zahamowanie. W kolejnych latach powrócił do analiz zestawień danych rejestrowanych w dziennikach okrętowych brytyjskich statków – jednostek wojennych i handlowych, znajdujących się na półkuli północnej i południowej. W dziennikach regularnie opisywano położenie jednostki i zmienną sytuację meteorologiczną, co umożliwiały doskonalone urządzenia do nawigacji morskiej (busola magnetyczna, sekstant, astrolabium itp.). Analiza zestawień tych danych, przypominająca korzystanie ze współczesnych sieci stacji meteorologicznych (zob. historia prognoz pogody), pozwoliła potwierdzić koncepcję Redfielda dot. wirujących sztormów oraz własną hipotezę dot. przeciwnych kierunków wirowania powietrza w cyklonach tropikalnych na obu półkulach (np. cyklon Idai i huragan Rita, zob. efekt Coriolisa na Ziemi).

Text-Book of Seamanship, 1891[18] („Northern Hemisphere Storm Card”, tablica 117, strona 468)

W czasie badań huraganów z lat 1830–1831 (1831 Barbados–Louisiana hurricane(ang.)) W. Reid analizował przebieg rejsów brytyjskiej fregaty HMS Blanche, francuskiego okrętu Martial, brytyjskiego szkunera Duke of York i in. Korzystał z naukowych opracowań W. Redfielda, z treści zapisanych wspomnień mieszkańców Barbadosu, tekstów artykułów zamieszczanych w lokalnej prasie itp.[4]

Prawo burz (wyd. 1838)

W 1838 roku opublikowano w Londynie ilustrowaną wykresami i drzeworytami książkę zatytułowaną: An Attempt to Develop the Law of Storms by Means of Facts Arranged According to Place and Time and Hence to Point Out a Cause for the Variable Winds, with the View to Practical Use in Navigation[g][19] (drugie, rozszerzone wydanie ukazało się w 1841 roku, a trzecie w 1850 roku[20][19]. Łącznie w 151 bibliotekach świata znajduje się 25 wydań z lat 1838–2016, w tym teksty opublikowane w językach obcych, np. włoskim[21][22] i chińskim[1]. Z książki Reida korzystał m.in. Henry Piddington(ang.), autor The Horn-Book for the Law of Storms for the Indian and China Seas (1844)[23], który wprowadził pojęcie „cyklon”.

Inne publikacje[1][24]

Poza tekstami dotyczącymi zagadnień z dziedziny meteorologii William Reid opracowywał i publikował opracowania mieszczące się w obszarze techniki wojskowej lub nawigacji w warunkach sztormowych, m.in.[1][25], np.

  1. Instructions issued by the French Imperial Minister at War for the defence of fortresses, in 1813. Translated from the French by Brevet Major Reid Unknown Binding – 1 Jan. 1823[26]
  2. ‘Defence of Fortresses,’ pamphlet, 8vo, 1823
  3. ‘Defence of Towns and Villages,’ pamphlet, 8vo, 1823
  4. ‘The Progress of the Development of the Law of Storms and of the Variable Winds, with the Practical Application of the Subject to Navigation,’ London 1849[27]
  5. ‘Narrative, written by Sea-Commanders, illustrative of the Law of Storms and of its Practical Application to Navigation, ed. Sir W. Reid, No. 1, London, 1851[28]

W styczniu 1839 roku William Reid został członkiem Royal Society. Jest wymieniany wśród pionierów meteorologii, np. w The Pioneers who Sought to see the Future (2015)[7].

Działalność w administracji publicznej Imperium Brytyjskiego

Stulecie 1815–1914, które nastąpiło po zakończeniu wojen napoleońskich, bywa nazywane „stuleciem Wielkiej Brytanii”. Pokonanie Francji zapewniło Wielkiej Brytanii hegemonię w świecie, stworzenie imperium kolonialnego, dysponującego terytoriami zależnymi, np. licznymi koloniami, dostarczającymi zasobów umożliwiających przemiany technologiczne, gospodarcze i społeczne składające się na rewolucję przemysłową (zob. imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce). Rozwijano politykę splendid isolation (z ang. „wspaniała izolacja”), m.in. uzależniając formy zarządzania koloniami i innymi terytoriami zamorskimi od ich gubernatorów.

Szlaki huraganów atlantyckich w latach 1851–2012 i (zob. też lista huraganów bermudzkich w latach 1543–1799(ang.) i inne sztormy przed 1900 rokiem[29])

Sir William Reid był kierowany do kolonii położonych w tzw. „alei huraganów”(ang.)[30][h]: Bermudy (1839–1846)[5][31] i Barbados (1846–1848)[32]. W latach 1851–1858 (ostatnie lata życia) był gubernatorem Malty[3]. Pełnił funkcję gubernatora i naczelnego dowódcy wojskowego przez 16 lat. Został zapamiętany jako energiczny i innowacyjny administrator, przekonany, że podstawowym składnikiem polityki imperialnej jest upowszechnianie w koloniach wiedzy oraz nowoczesnych technik i technologii zgodnie z duchem rewolucji przemysłowej. Czerpiąc z własnego technicznego doświadczenia i dorobku naukowego angażował się w działania w zakresie rolnictwa, robót publicznych, edukacji i in.[1][3]

Bermudy (1839–1846)

Archipelag składa się z ok. 300 nizinnych wysp i wysepek kenozoicznych, zbudowanych z wapieni rafowych, na których powstają czerwonoziemy i gleby czerwonobrunatne (zob. geografia Bermudów). Brak wód powierzchniowych, zasolenie przybrzeżnych wód gruntowych oraz częste gwałtowne huragany atlantyckie utrudniają rozwój złożonych biocenoz oraz rolnictwa. O kierunkach rozwoju kolonii decydowało węzłowe położenie w sieci globalnych wojennych i handlowych połączeń żeglugowych – były nazywane „atlantyckim Gibraltarem”[5]. W XIX wieku były też określane jako „a Colony, a Fortress, and a Prison” (fragment tytułu wydanej w 1857 roku książki Ferdinanda Whittinghama[33]).

Mapa topograficzna archipelagu Bermudy;
nazwy historyczne:
Bermudas – od nazwiska odkrywcy hiszpańskiego (rok 1505), Juan de Bermúdez(ang.),
Somers Isles(ang.) – od nazwiska brytyjskiego admirała, Georga Somersa(ang.)[34][35], dowódcy okrętu Sea Venture(ang.), przedstawionego w herbie Bermudów (katastrofalny sztorm 2 czerwca 1609[29]), zob. też historia Smith's Parish[36]
Ireland Island Woodcut.jpg
Północna część wschodniego wybrzeża Ireland Island(ang.) (Royal Naval Dockyard Bermuda(ang.)),
góra: drzeworyt opublikowany w 1848 roku[i], dół: zdjęcie wykonane w roku 2009

W 1815 roku, gdy stolicę Bermudów przeniesiono z St. George’s do Hamilton[5], siedzibą gubernatorów został Government House Mount Langton, zlokalizowany na wybrzeżu wzgórza w Pembroke Parish(ang.), z którego rozciąga się widok m.in. na Royal Naval Dockyard na Ireland Island. W latach 1839–1846 był domem gubernatora Williama Reida i domem rządowym[j].

1
Government House „Mount Langton” w 1836 roku (nazwa pochodząca od szkockiej posiadłości Jamesa Cockburna(ang.))[j][k]
2
Parlament Bermudów, budynek w pobliżu Reid Street w Hamilton[37]

Sir William Reid, siedemdziesiąty dziewiąty gubernator Bermudów (lata 1839–1846), bywa opisywany najczęściej jako wybitny meteorolog i inżynier wojskowy, jednak niektórzy biografowie używają określeń polihistor, polimat, człowiek renesansu[5][4]. Za swoje najpilniejsze zadanie uznał popularyzację wiedzy na temat sztormów, ułatwiającej przeciwdziałanie zniszczeniom. W tym celu już w 1839 roku założył w dzisiejszym budynku gabinetowym wspieraną przez Hamilton Club bibliotekę publiczną (obecnie Bermuda National Library(ang.)). Zbiór książek udostępnionych mieszkańcom archipelagu zawierał początkowo 276 egzemplarzy podarowanych przez gubernatora (w tym dwa wydania Prawa burz) i jego sekretarza (por. R.A. Papillon). Pierwszym bibliotekarzem był pan John Stephens[38].

Już po upływie pięciu miesięcy od daty przybycia na Bermudy w wyspy uderzył jeden z najsilniejszych huraganów bermudzkich (lista najsilniejszych huraganów bermudzkich(ang.), 1–12 września 1839) nazwany wkrótce Reid's hurricane[39]. Pomimo jego wielkiej niszczycielskiej siły nie było ofiar śmiertelnych. Komentatorzy wskazują prawdopodobną przyczynę – dzięki publikacjom Reida po raz pierwszy było możliwe przewidywanie siły i kierunków natarcia huraganu, umożliwiające zaplanowanie skutecznej ochrony[4][31]. Jest prawdopodobne, że istotną rolę mogła odegrać wiedza udostępniana w Bibliotece Narodowej[4][31][40].

William Reid jest też wspominany z wdzięcznością za wytrwałe starania o wzrost wewnętrznego i zewnętrznego bezpieczeństwa Bermudczyków, w tym o rozbudowę fortów, unowocześnienie organizacji i uzbrojenia armii oraz rozwój rolnictwa Bermudów.

Rozwój rolnictwa Reid traktował jako gwarancję rozwoju handlu w czasach pokoju oraz możliwość wyżywienia ludności w czasie wojen (np. w czasie prawdopodobnej wówczas „Pork and Beans War” – wojny na tle sporu o granicę między stanem Maine a prowincją Nowy Brunszwik)[5]. W czasie starań o rozwój rolnictwa pokonywał liczne trudności spowodowane m.in. specyficzną strukturą społeczną ludności kolonii (zob. demografia Bermudów(ang.)). Podejmował próby likwidacji podziałów rasowych, które były wciąż silne – od zniesienia niewolnictwa na Bermudach minęło zaledwie pięć lat (28 sierpnia 1833 – Akt Zniesienia Niewolnictwa, sierpień 1834 – całkowite uwolnienie niewolników). Ustawodawca nie poświęcał uwagi losowi byłych niewolników. Nabycie przez nich własnej nieruchomości i skrawka ziemi uprawnej było niemal niemożliwe[l], z czym był związany brak możliwości starań o miejsca w parlamencie. W raporcie poprzednika W. Reida na stanowisku gubernatora (S.R. Chapman(ang.)) znajduje się informacja, że do głosowania było uprawnionych tylko 34. byłych czarnoskórych niewolników, a tylko trzech miało czynne prawo wyborcze[41][4][5].

Poszukując informacji nt. przyrodniczych możliwości rozwoju bermudzkiego rolnictwa W. Reid prenumerował czasopisma rolnicze i skłaniał miejscową Royal Gazette do przedruków niektórych artykułów. Kontynuował korespondencję z Williamem Redfieldem (badaczem m.in. środowiska przyrodniczego Adirondack). Importował z Ameryki nasiona i sadzonki.

1
A
2
B
3
(c) David Lally, CC BY-SA 2.0
C
4
D
5
E
A, B – Od początku XIX w. głównym towarem eksportowym Bermudów były wczesne warzywa oraz kwiaty i cebule (zob. Carl Forsstrand(szw.)[42]), C – Tamaryszek stosowany do tworzenia pasów wiatrochronnych wokół wysp (ograniczanie abrazji wybrzeża), D – W popularnym przewodniku William Jackson Hooker zamieścił informację (cyt. "otrzymaną dzięki uprzejmości Gubernatora W. Reida") nt. kawowca znalezionego przez W. Reida w jednej ze szczelin nagiej skały tufowej Bermudów (kawa arabska, Coffea Arabica, kawa, uprawiana na Bermudach do użytku domowego od około 1750 roku[43]). E – O problemach właściwego doboru gatunków roślin, sprowadzanych na Bermudy, gubernator Reid nie zapominał po wielu latach, o czym świadczy przesłanie nasion loquatów z Malty w 1850 roku[44]. We wspomnieniu "Dobrego Gubernatora" opublikowanym w The Bermudian magazine w 2018 roku znalazło się stwierdzenie, że ta przesyłka zapewniłaby mu miejsce w wiecznej pamięci Bermudów nawet gdyby nie miał innych zasług[5][43][m].

Nawiązał kontakty z twórcami Kew Gardens (Królewskie Ogrody Botaniczne w Kew), m.in. z botanikiem Williamem J. Hookerem, autorem książki „Kew Gardens: Or, A Popular Guide to the Royal Botanic Gardens of Kew” i wielu innych publikacji[45][46][47].

William Jackson Hooker (1850)
Jedna z pierwszych latarni morskich na świecie[48] żeliwna Gibbs Hill Lighthouse(ang.)[4][49] (zob. Cottam i Hallen w historii Institution of Civil Engineers(ang.)

W trosce o edukację Bermudczyków w dziedzinie agrotechniki przekształcił ogrody Government House w miejsce wystaw ogrodniczych i szkoleń, importował z Anglii pługi (produkcję żeliwnych narzędzi rolniczych rozwijała wówczas londyńska firma Cottam i Hallen[50][51]) i organizował zawody orki między ich pierwszymi właścicielami (był właścicielem jednego z pięciu pierwszych). Wspierał inicjatywy członków Towarzystwa Rolniczego w Paget Parish. Organizował również Annual Agricultural Exhibition' w Hamilton, popularne do czasów współczesnych[52].

Kierując się m.in. opinią W. Redfielda zainicjował tworzenie pasów tamaryszku, chroniących uprawy przed silnymi wiatrami (zob. tamaryszek w Ameryce Północnej(ang.)). Starania były owocne - na Bermudach skokowo rósł areał upraw oraz eksport owoców i warzyw (powodzeniem cieszyła się też uprawa loquatów, Eriobotrya japonica jako rośliny ozdobnej i użytkowej)[31][43]

Pierwszy na Bermudach kauczukowiec brazylijski (Hevea brasiliensis[53], nazywany "drzewem, które zmieniło świat" (zob. boom kauczukowy) gubernator William Reid posadził w 1840 roku w ogrodzie przy Government House[53], w którym tradycyjnie jest upamiętniany pobyt w rezydencji wielu oficjalnych gości[k]. Stał się jednym z licznych Bermudzkich Ogrodów Botanicznych(ang.)[31][54] (zob. np. Gru-Gru Palms w Mount Langton Gardens)[55][4].

Działania W. Reida na rzecz Bermudczyków zostały upamiętnione obeliskiem ustawionym przez mieszkańców Bermudów obok budynku parlamentu. Został on wykonany ze sprowadzonego z zewnątrz granitu (skała magmowa niedostępna na Bermudach)[n]. Autor artykułu zamieszczonego w The Bermudian magazine w kwietniu 2018 roku pod tytułem The Good Governor pyta: „ilu innym gubernatorom mieszkańcy Bermudów zbudowali pomniki?”[5].

Gdy nadeszła wiadomość, że ma opuścić Bermudy, aby zostać nowym gubernatorem Barbadosu, w Bermuda Gazette wyrażano wielki żal oraz nadzieję, że nie dojdzie do realizacji tego planu[5].

Barbados i Brytyjskie Wyspy Zawietrzne (1846–1848)

William Reid[1] został mianowany gubernatorem Barbados(ang.) i Wysp Zawietrznych (zob. Saint Lucia, Trinidad, Tobago, St Vincent), gdy zajmującego to stanowisko Sir Charlesa Edwarda Grey'a(ang.) skierowano na Jamajkę.

W. Reid wyjechał z Bermudów bez zwłoki. Tymczasowym zastępcą gubernatora Bermudów – do czasu przyjazdu mianowanego na to stanowisko Charlsea Elliota – został William Nelson Hutchinson(ang.). W grudniu objął w Barbados stanowiko gubernatora Barbadosu i Wysp Zawietrznych(ang.). Zaangażował się w próby likwidacji nierówności rasowych. Starając się o podniesienie poziomu wiedzy technicznej zasugerował znanemu wydawcy (John Weale(ang.)) publikowanie tanich serii wydawnictw edukacyjnych, dotyczących różnych zagadnień techniki, np. popularna Rudimentary Series[56].

Ze stanowiska gubernatora zrezygnował w 1848 roku (wrócił do Anglii we wrześniu tegoż roku). Przyczyną rezygnacji było postępowanie urzędu kolonialnego (colonial office(ang.)) w sprawie dotyczącej naczelnego sędziego Saint Lucia (próby przywrócenia na stanowisko po zawieszeniu przez Reida za zgodą sekretarza stanu)[1].

Malta (1851–1858)

Poprzednikiem Williama Reida jako gubernatora Malty był Richard More O'Ferrall(ang.) (1847-1851) – pierwszy cywil na tym stanowisku, który znacząco przyczynił się do przekształcenia Malty w ważną strategiczną bazę morską Wielkiej Brytanii oraz do uchwalenia nowej konstytucji Malty (rok 1849). We wrześniu 1851 roku odmówił dalszej służby pod rządami lorda Johna Russella, wyrażając swój stosunek do Ecclesiastical Titles Act 1851(ang.)).

Sir William Reid był gubernatorem i naczelnym dowódcą sił zbrojnych od 27 października 1851 roku. W latach trwania wojny krymskiej (16 października 1853 – 30 marca 1856) ściśle współdziałał z admirałem brytyjskiej floty, Sir Houstonem Stewartem(ang.), zapewniając niezbędne zaopatrzenie armii brytyjskiej. Otrzymywał kolejne stopnie wojskowe: listopad 1851 – brevet-colonel, luty 1854 – regimental colonel, maj 1856 – major-general)[1].

Podobnie jak na Bermudach i Barbados wytrwale działał na rzecz lokalnych społeczności – założył szkołę rolniczą, importował ulepszone narzędzia rolnicze, nowe gatunki roślin dostosowanych do klimatu (np. bawełny). Zdecydował o zainstalowaniu w miejscach publicznych sieci barometrów, co miało na celu ostrzeganie żeglarzy i rybaków przed zbliżającymi się sztormami. Przejął bibliotekę dawnych Rycerzy Maltańskich, przekształcając ją w ogólnodostępną bibliotekę publiczną, wyposażoną w nowoczesne książki[1][57].

11 stycznia 1856 roku został odznaczony przez królową Viktorię Orderem św. Michała i św. Jerzego (zob. List of Knights and Dames Grand Cross of the Order of St Michael and St George(ang.).

Wrócił do Anglii w lecie 1858 roku[1]. Jego następcą na stanowisku gubernatora Malty został John Le Marchant (1858–1864)(ang.) (trzeci syn Johna Gasparda Le Marchanta ur. 1766(ang.) i Mary Cary)[58].

Wielka Wystawa Światowa

We wrześniu 1848 roku W. Reid powrócił do Anglii. W styczniu następnego roku wznowił służbę wojskową jako dowódca w Royal Military Academy, Woolwich(ang.). W tymże roku został wybrany na stanowisko wiceprezesa Royal Society.

12 lutego 1850 roku W. Reid objął funkcję przewodniczącego komitetu wykonawczego Wielkiej Wystawy Przemysłu Wszystkich Narodów (oryg. Great Exhibition of the Works of Industry of All Nations), która miała się odbyć w następnym roku w Hyde Parku w Londynie. Był rekomendowany przez przewodniczącego Zarządu Handlu, Henry'ego Labouchere (później Lorda Tauntona)[1]. W sierpniu 1850 sylwetkę „Dobrego Gubernatora” Bermudów scharakteryzował Charles Dickens w swoim tygodniku „Household Words” (w artykule The Good Governor nie zamieścił nazwiska W. Reida)[6][59].

W czasie przygotowań Wystawy William Reid był dyrektorem wykonawczym i członkiem Royal Commission for the Exhibition[60][61][62]. Jego doświadczenie i wysiłek przyczyniły się do sukcesu przedsięwzięcia, co znalazło wyraz w przyznaniu cywilnego krzyża komandorskiego Orderu Łaźni (1851)[1].

W planowaniu Wielkiej Wystawy i ocenie zgłaszanych eksponatów uczestniczyli niektórzy z jej znakomitych gości, wśród których są wymieniani m.in. Prince Albert, Henry Cole, George Wallis(ang.), Sir Charles Dilke (1st Baronet)(ang.) i inni członkowie Royal Society of Arts (Royal Society for the Encouragement of Arts, Manufactures and Commerce)[63] oraz wielu innych sławnych ludzi tamtych czasów, m.in. Charles Darwin, Karl Marx, Michael Faraday[64]

Crystal Palace w Hyde Park (Londyn 1851)
podczas Wielkiej Wystawy Przemysłu Wszystkich Narodów (zob. katalog[64])

Życie rodzinne

William Reid był członkiem dużych, skoligaconych rodzin Reid i Fyers. Jego matką była Alexandrina Fyers (ok.1757–1822)[65], a ojcem Reverend James Reid (1732–1816)[66]. Zawarł związek małżeński 5 listopada 1818 roku w Clapham, Surrey (zob. sytuacja Reida po redukcji liczebności Corps of Royal Engineers, 1819–1829). Jego żoną została Sarah Bolland (ur. 16 października 1795), najmłodsza córka Johna Bollanda (deputowanego do Izby Gmin z okręgu wyborczego Bletchingley) i jego żony, Elizabeth (Gipps) Bolland[67][24].

Sarah[68] i William Reid mieszkali początkowo w koszarach Królewskiej Szkoły Inżynierii Wojskowej(ang.) (Brompton Barracks, Chatham), gdzie W. Reid był adiutantem w Royal Sappers and Miners(ang.), podwładnym wybitnego Charlesa Williama Pasley′a(ang.) (1780–1861), autora m.in. Eseju o polityce wojskowej i instytucjach Imperium Brytyjskiego, Military Instruction, Practical Geometry Method (1822),Course of Elementary Fortification (1822) i in.[69][70].

Pierwsze dziecko Sarah i Williama Reida – córeczka Fanny (Frances) urodzona 5 sierpnia 1819 w Brompton Barracks – zmarło w lutym 1820[71]. W tymże roku urodziła się druga córka, Lucy Alexandrina, najstarsza z sześciu wychowanych córek[72][24][o]:

  1. Lucy Alexandrina, ur. 3 listopada 1820 w Chatham, Kent, England, zm. 1850 w Greenwich, London; niezamężna[73]
  2. Maria, ur. 5 grudnia 1822 w Woolwich, zm. 14 kwietnia 1897 w Westminster London; mąż: kpt Edward George Hore, R.N.; zawarcie związku małżeńskiego: 17 czerwca 1847, St Michael, Colony of Barbados[74]
  3. Sophia, Sophia Lonsdale, ur. 9 stycznia 1824 w Brompton, Chatham, zm. 28 kwietnia 1883 w Bath, Somerset, Anglia; mąż: Colonel E. G. Hallewell; zawarcie związku małżeńskiego: 15 czerwca 1843 w Berrow, Worcestershire, Anglia[75]
  4. Elizabeth, Elizabeth Oakeley, „Libby”, ur. 5 listopada 1827 w Dublinie, zm. 1 grudnia 1892 w Bournemouth, Dorset, Anglia, Irlandia; mąż: Rev. Charles G. Gambier; zawarcie związku małżeńskiego: 16 stycznia 1849 w St Mary, Cheltenham, Gloucestershire, Anglia[76]
  5. Charlotte, Charlotte Cuyler, ur. 2 listopada 1835 w New Steyne, Brighton (urodzona w okresie walki ojca w wojnie karlistowskiej[24]; mąż: Field Marshal Sir Neville Chamberlain(ang.); zawarcie związku małżeńskiego: 26 czerwca 1873 w Paddington, Westminster, Londyn[77]
  6. Grace, ur. ok. 11 czerwca 1838 w Portsea Island, Hampshire, zm. 26 czerwca 1923 w Portsmouth, Hampshire, Anglia; mąż: Basil Sidmouth De Ros Hall[78][79]

William Reid był bardzo zaangażowany w wychowanie i edukację córek, o czym świadczą fragmenty listu wysłanego 10 czerwca 1829 z Exeter do Charlesa Pasley'a(ang.). Obok opinii, dotyczących zbieżnej tematyki pracy zawodowej zawodowej Reida i Pasley'a, znalazły się opisy zajęć w ogrodzie – prób połączenia podstawowej edukacji w dziedzinie botaniki (m.in. nt. systemu klasyfikacyjnego Linneusza) z dobrą wspólną zabawą ojca z dziewczynkami[24].

Wiedza i umiejętności ogrodnicze córek Reida były prawdopodobnie przydatne, gdy rodzina przebywała na Bermudach, gdzie William Reid zabiegał o rozwój rolnictwa i o wzmocnienie międzyludzkich więzi w społecznościach lokalnych. Żona i córki wspomagały działalność "dobrego gubernatora". Rodzina była powszechnie lubiana i szanowana, co znajduje wyraz np. w artykułach, publikowanych w The Bermudian magazine''[5].

Lady Reid zmarła 19 lutego 1858 roku w St. Leonards (Sussex)(ang.). Jej mąż wrócił do Anglii w lecie tegoż roku. Po krótkiej chorobie zmarł 31 października w swojej rezydencji w Londynie. Rodziców przeżyło pięć córek.

Uwagi

  1. ↑ Reid(ang.) („rudowłosy”, zob. etnologia) jest popularnym nazwiskiem szkockim (warianty: Read, Reade, Reed, Red, Readman). Wczesna historia licznej rodziny jest elementem historii walk o niepodległość Szkocji(ang.) (Deklaracja z Arbroath, I wojna o niepodległość, II wojna o niepodległość(ang.)). W herbie rodziny Reid dużą rolę odgrywa kolor biały (pokój i szczerość) i kolor czerwony (męstwo wojskowe, „kolor męczennika”)[80]. W latach 1630–1754 siedzibą Reidów był Barra Castle(ang.), odkupiony od Williama Setona, ostatniego z Setonów(ang.) z Meldrum, przez Jamesa Reida. Został w 1754 przekazany rodzinie Ramsay(ang.)[81][82].
    1
    Mapa klanów szkockich
    2
    Aberdeenshire i Banffshire, Robert Gordon ze Straloch, 1654(ang.))
    3
    Barra Castle(ang.)

    Niektórzy znani członkowie rodziny (wybór spośród wymienionych w Dictionary of National Biography:

    • Thomas Reid (… ? – 1624) – drugi syn Jamesa Reida, łaciński sekretarz Jakuba I Stuarta[83]
    • Alexander Reid (1586?–1641) – anatom i chirurg, lekarz Karola I Stuarta[82]
    • Thomas Reid (1710–1796) – filozof (Scottish common sense realism(ang.))[84]
    • Alexander Reid (1747–1823) – malarz (miniatury, portrety olejne i pejzaże)[85]
    • Hugo Reid (1809–1872) – chemik, mechanik i autor popularnych podręczników edukacyjnych, prezes Hunterian Society of Edinburgh, wykładowca chemii i filozofii przyrody w High School w Liverpoolu[86]
  2. ↑ a b Autorytetem w tej dziedzinie był Howard Douglas (1776–1861)(ang.), absolwent Royal Military Academy, Woolwich, później wykładowca strategii wojskowej w oraz autorytet w dziedzinie inżynierii wojskowej i morskiej. Uczestniczył w wojnie półwyspowej w latach 1808-1809. W roku 1816 opublikowano tekst (ok. 200 stron) pt. Essay on the Principles and Construction of Military Bridges (autor: Col. Sir Howard Douglas, Bt. F.R.S. Inspector-General of the Royal Military College)[11].
  3. ↑ Ze zwycięstwem koalicji antyfrancuskiej w wojnie na Półwyspie Pirenejskim bywa wiązana data bitwy pod Tuluzą (10 kwietnia 1814). Upadek Cesarstwa Francuskiego – abdykację Napoleona (6 kwietnia 1814) i zawarcie pierwszego „pokoju paryskiego” – umożliwiły zwycięstwa odnoszone w wielu innych bitwach, prowadzonych w czasie wojen napoleońskich (zob. też kongres wiedeński, wrzesień 1814–czerwiec 1815).
  4. ↑ a b Reid był dwukrotnie raniony w szyję. Oba wydarzenia miały miejsce w otoczeniu San Sebastian (daty: lipiec 1813 i maj 1836).
  5. ↑ Zaciekłe i desperackie walki w obronie Paryża opisał Paul L. Dawson w książce Battle for Paris 1815: The Untold Story of the Fighting After Waterloo[13].
  6. ↑ Rząd stojący po stronie Izabeli II Hiszpańskiej (córki zmarłego Ferdynanda VII), walczył z „karlistami” – zwolennikami Karola Burbona, brata Ferdynanda.
  7. ↑ W omówieniach książki Williama Reida jej tytuł bywa skracany do „Prawo sztormów”, co może prowadzić do nieporozumień. Autorem książek pt. The law of storms (1862) i Das Gesetz der Stürme (1866) jest Heinrich Wilhelm Dove (1803–1879). Spis treści książki An Attempt to Develop the Law of Storms by Means of Facts... (1838)[19]:
    • An introductory chapter
    • Storms traced by Redfield
    • The Barbadoes hurricane of 1831
    • On the hurricane of 1837
    • On storms in the Southern Hemisphere
    • On typhoons in the China Sea, and on the hurricanes of India
    • The hurricanes of 1780 :
    • On storms in high latitudes
    • On measuring the wind's force
    • On waterspouts and the smaller whirlwinds
    • The apparent connexion of storms with electricity and magnetism
  8. ↑ lista huraganów na Barbados w latach 1950–2010(ang.); Terry Tucker, Beware The Hurricane! [39], The Story Of The Cyclonic Tropical Storms That Have Struck Bermuda And TheDrzeworyt opublikowany 29 lipca 1848 Islanders' Folk-Lore Regarding Them (1609-1982)
  9. ↑ w The Illustrated London News(ang.); od lewej m.in. Szpital Marynarki Wojennej, kamieniołom, rezydencja kapelana stoczniowego, koszary wojskowe, kościół, składy żywnościowe, twierdza, Dom Komisarza; na wodzie m.in. HMS Tenedoe(ang.) (okręt w służbie od 1812 roku, uczestniczący w czasie wojny brytyjsko-amerykańskiej w operacjach wojskowych na wschodnim wybrzeżu Ameryki) i kadłuby innych okrętów (m.in. statki więzienia i pływające doki budowane często z cedru bermudzkiego[90][91][92]).
    „Spirit of Bermuda” (cedr bermudzki)
    Poniżej: Bermuda (fot. 2009): po prawej fort i Dom Komisarza (obecnie National Museum of Bermuda(ang.)), po lewej – różne zabudowania stoczni (na wodzie Spirit of Bermuda(ang.)
  10. ↑ a b Po przeniesieniu w 1815 roku stolicy Bermudów z St. George’s do Hamilton dom Sir Jamesa Cockburna(ang.) (9th Baronet of Langton, Berwickshire, gubernator Bermudów w latach 1811–1812, 1814–1816 i 1817–1819) wybudowano w pobliskim Pembroke Parish(ang.) budynek nazwany „Mount Langton”[31]; zob. też Admiralty House, Bermuda(ang.).
  11. ↑ a b W otoczeniu Mount Langton rosną m.in. dwie palmy Washingtonia filifera (Petticoat Palms) zasadzone przez królową Elżbietę II i księcia Filipa, księcia Edynburga w lutym 1975 roku. Podocarpus macrophyllus (japoński cis), zasadzony przez gubernatora Sir Alexandra Hooda i Lady Hood dla upamiętnienia koronacji królowej Elżbiety II' Juniperus bermudiana(Cedr bermudzki) zasadzony przez Winstona Churchilla w 1942 roku, Dictyosperma (Palma Księżniczki) zasadzona w 1963 roku przez cesarza Haile Selassie I z Etiopii, Roystonea regia (Palma Królewska), para Syagrus romanzoffiana (Palmy Królowej) zasadzone przez królową Elżbietę II i księcia Filipa w 1994 roku i wiele innych (zob. Government House, Bermuda(ang.))
  12. ↑
    James Darrel (dom i rodzina)
    "Pilot Darrell's House" w St. George's
    Rosalie, Helen i Ellesif Darrell (1846)
    Pierwszym byłym niewolnikiem, który uzyskał pozwolenie na zakup ziemi i domu był James „Jemmy” Darrell (1749–1815), wybitny pilot floty królewskiej[87], niewolnik kapitana Francisa Darrella z St. George's[88] (ze względu na żółtawy odcień skóry bywał uznawany za jego syna)[89].
  13. ↑ John Henry Lefroy(ang.), gubernator Bermudów w latach 1871-1877, wymienił w pracy The Botany of Bermuda, Part II (1884) dodatkowo kilka innych roślin, sprowadzonych przez gubernatora Williama Reida[93].
  14. ↑ Budynek parlamentu mieści się przy ulicy Reid Street (zob. fot. obelisku)
  15. ↑ Robert Hamilton Vetch, autor opublikowanych w The Dictionary of National Biography i The Royal Engineers Journal biografii Williama Reida i wspomnień dotyczących jego rodziny, wyjaśnił, że informacje zawdzięcza głównie córce Sir Williama Reida, zmarłej Lady Chamberlain, która uprzejmie przesłała mu dokumenty do Dublina i wyraziła zgodę na ich swobodne wykorzystanie[24]

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab Reid, William (1791-1858). [w:] Dictionary of National Biography, 1885-1900/Reid, William (1791-1858) [on-line]. [dostęp 2021-12-21]. (ang.).
  2. ↑ 1835 Institution of Civil Engineers: New Members. [w:] Grace's Guide To British Industrial History [on-line]. Grace's Guide Ltd. [dostęp 2022-04-19]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Olwyn Mary Blouet. Sir William Reid, F.R.S., 1791-1858: Governor of Bermuda, Barbados and Malta. „Notes and Records of the Royal Society of London”. 40 (2), s. 169-191, May, 1986. Royal Society. (ang.).  (pdf)
  4. ↑ a b c d e f g h i j k red.: Governor Reid and the Law of Storms. [w:] The Bermudian magazine [on-line]. The.Bermudian.com, September 16, 2013. [dostęp 2021-12-01]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j k red.: The Good Governor. [w:] The Bermudian magazine [on-line]. The.Bermudian.com, April 5, 2018. [dostęp 2021-11-30]. (ang.).
  6. ↑ a b red. Charles Dickens: Household Words; Early British periodicals; General series. Uniwersytet Harvarda: Bradbury & Evans, 1850, 1855, 1857, 1859; w formie cyfrowej 26 Mar 2009, seria: Household Words.
  7. ↑ a b Peter Moore (University of Oxford): The Weather Experiment: The Pioneers who Sought to see the Future. Random House (reprint), 2015, s. ss 416; s.224. ISBN 1-4481-5597-5. (wyszukaj np. "and well-earned for him the title of “The Good Governor” applied to him in Dickens' Household Words")
  8. ↑ „Proceedings of the Royal Society”. 9, s. 543, 1859 ; w formie cyfrowej 5 Lut 2018. Royal Society (London). (ang.). 
  9. ↑ Col. Robt. H. Vetch. The Fyers Family. „The Royal Engineers Journal”. X (3), s. 193-208, September 1909. (ang.). 
  10. ↑ Head Teacher Welcome. [w:] Strona internetowa Musselburgh Grammar School [on-line]. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
  11. ↑ a b Sir Howard Douglas: An Essay on the Principles and Construction of Military Bridges, and the Passages of Rivers in Military Operations. Londyn: Thomas Egerton, 1816, s. 204.
  12. ↑ William Francis Patrick Napier Cambridge: History of the War in the Peninsula and in the South of France: From the Year 1807 to the Year 1814. Cambridge: University Press, 2011 - 4174, 1828-1840, s. 4174. ISBN 1-108-02424-6.
  13. ↑ a b Paul L. Dawson: Battle for Paris 1815: The Untold Story of the Fighting After Waterloo. Pen and Sword, 19 gru 2019, s. 296. ISBN 1-5267-4928-9. Paul L. Dawson w books.google.com
  14. ↑ Connolly, T. W. J. (Thomas William John): History of the Royal Sappers and Miners, Volume 1 (of 2); From the Formation of the Corps in March 1712 to the date when its designation was changed to that of Royal Engineers. 19 paź 2017.
  15. ↑ The Bombardment of Algiers, 1816. [w:] Sovereign Rarities > World Coins > Historical Medals [on-line]. VHobbies.com, LLC. [dostęp 2022-01-12]. (ang.).
  16. ↑ James Grant Wilson: Appletons' Cyclopædia of American Biography/Columbus, Christopher. [w:] Appletons' Cyclopædia of American Biography (1900) [on-line]. en.wikisource.org/wiki, 1900. [dostęp 2022-02-01]. (ang.).
  17. ↑ Redfield, William C.. ART. IV.--Remarks on the prevailing Storms of the Atlantic coast, of the North American States. „American Journal of Science and Arts (1820-1879)”. 20 (1), s. 17, Jul 1831. ProQuest LLC. (ang.). 
  18. ↑ Commodore S. B. Luce, U. S. NAVY (Webmaster Richard Pekelney): Text-Book of Seamanship > CHAPTER XXVIII. THE WEATHER.-THE BAROMETER.-LAWS OF STORMS. WIND AND WEATHER. [w:] Strona internetowa San Francisco Maritime National Park Association [on-line]. maritime.org, 1891. [dostęp 2022-01-22]. (ang.).
  19. ↑ a b c W Reid, Sir: An attempt to develop the law of storms by means of facts : arranged according to place and time ; and hence to point out a cause for the variable winds, with the view to practical use in navigation. Illustrated by charts and wood cuts. [w:] 25 edycji, 151 bibliotek na świecie [on-line]. London : J. Weale, 1838. s. 436 (illustrations, maps). [dostęp 2022-01-21]. (ang.).
  20. ↑ Lieut.-Colonel W. Reid, C.B., F.R.S., of the Corps of the Royal Engineers: An Attempt to Develop the Law of Storms by Means of Facts: Arranged According to Place and Time; and Hence to Point Out a Cause for the Variable Winds, with the View to Practical Use in Navigation. Illustrated by Charts and Wood Cuts. London: J. Weale, 1850, s. 530. us.archive.org
  21. ↑ W Reid, Sir: La legge delle tempeste. (wł.).
  22. ↑ Sir William Reid: Sviluppo progressivo della legge delle tempeste e dei venti variabili coll' applicazione pratica alla navigazione, illustrato con carte ed incisioni. P. Cumbo tipografo editore, e presso P. & L. Calleja, 1853, s. 458.
  23. ↑ Henry Piddington: The Horn-book of Storms for the Indian and China Seas. Calcutta: Bishop's College Press, 1844, s. 26.
  24. ↑ a b c d e f Col. Robt. Ii. Vetch, C.B., LATE R.E.. MAJOR-GENERAL, Sir William Reid (continued). „Royal Engineers Journal”. 12 (2), s. 83-96, August 1910. (ang.). 
  25. ↑ Autorzy: Great Britain. Army. Royal Engineers: Professional Papers of the Corps of Royal Engineers. Royal Engineer Institute, 1872.
  26. ↑ Translated from the French by Brevet Major Reid: Instructions issued by the French Imperial Minister at War for the defence of fortresses, in 1813. Translated from the French by Brevet Major Reid Unknown Binding –. 1 Jan. 1823. [dostęp 2022-09-23]. (ang.).
  27. ↑ Reid, William, 1791-1858: The Progress of the Development of the Law of Storms and of the Variable Winds, with the Practical Application of the Subject to Navigation. London : Published by J. Weale (archive), 1849. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  28. ↑ Sea-Commanders, edited by Sir W. Reid: Narratives written by Sea-Commanders, illustrative of the Law of Storms, and of its practical application to Navigation. sty 1851. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  29. ↑ a b Storms before the 1900s. [w:] Hurricanes: Science & Society [on-line]. University of Rhode Island. [dostęp 2022-09-04]. (ang.).
  30. ↑ Keith Archibald Forbes: Bermuda's Climate, Weather & Hurricane conditions. [w:] Bermuda and her North Atlantic Islands [on-line]. Bermuda-online.org. [dostęp 2022-06-15]. (ang.).
  31. ↑ a b c d e f Keith Archibald Forbes: Bermuda's History from 1800 to 1899; 1839. Governor Sir William Reid. [w:] Bermuda and her North Atlantic Islands [on-line]. Bermuda-online.org, 2020. [dostęp 2022-06-15]. (ang.).
  32. ↑ Patrick Jones: Great Barbados Hurricane of 1831. [w:] Frequent Traveler Ancestry [on-line]. Powered by Blogger, July 5, 2012. [dostęp 2022-06-30]. (ang.).
  33. ↑ Ferdinand Whittingham: Bermuda, a Colony, a Fortress, and a Prison; or, Eighteen months in the Somers' Islands with map and illustrations. Creative Media Partners, LLC, 1857, 2015, s. 370. ISBN 978-1-298-02219-6.
  34. ↑ Keith Archibald Forbes: Admiral Sir George Somers colonized Bermuda for Britain. [w:] Bermuda and her North Atlantic Islands [on-line]. Bermuda-online.org. [dostęp 2022-06-15]. (ang.).
  35. ↑ K. A. Forbes: Bermuda's Botanical and Other Flowering Gardens; Somers Gardens. [w:] bermuda-online.org [on-line]. Keith Archibald Forbes. [dostęp 2022-06-26]. (ang.).
  36. ↑ Authored, researched, compiled and website-managed by Keith A. Forbes: Bermuda's Smith's Parish Explore this mid eastern geographical area between Devonshire and Hamilton Parishes. [w:] WELCOME TO BERMUDA; Bermuda Online. Multi-national © 2020 [on-line]. [dostęp 2022-08-25]. (ang.).
  37. ↑ Bermuda’s Parliament (home of the House of Assembly in Hamilton since 1826). [w:] Współczesna strona internetowa: General Information, History of the Legislature, The Sessions House i in.) [on-line]. [dostęp 2022-06-24]. (ang.).
  38. ↑ A Brief History. [w:] WEB Portal Bermuda National Library [on-line]. The Bermuda National Library falls under the Ministry of Education. The Minister is the Hon. Diallo Rabain JP, MP and the Permanent Secretary is Mrs. Valerie Robinson-James. [dostęp 2022-07-13]. (ang.).
  39. ↑ a b Terry Tucker: Beware The Hurricane! : The Story Of The Cyclonic Tropical Storms That Have Struck Bermuda And The Islanders' Folk-Lore Regarding Them (1609-1982). The Island Press, 1982, 1996 i in., s. 173. (hasło „Reid” znaleziono na 9 stronach tej książki)
  40. ↑ A Brief History. [w:] Bermuda National Library, Web Portal [on-line]. Bermuda National Library. [dostęp 2022-01-26]. (ang.).
  41. ↑ James Ernest Smith: Slavery in Bermuda. Vantage Press, January 1, 1976, s. 314. ISBN 0-533-02043-3.
  42. ↑ Carl Wilhelm Forsstrand: Bland Oleandrar och Liljor. Minnen från en sommar på Bermuda eller Somers őar, etc.. Stockholm: Åhlén & Åkerlund (1927), 1895, 1927, s. 174.
  43. ↑ a b c Keith Archibald Forbes: Bermuda's Flora; Flowers, trees, fruits, grasses, herbs, trees, vegetables grow year round. [w:] Portal Bermuda.com [on-line]. bermuda-online.org. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  44. ↑ Field Notes: The Loquat. [w:] Biuletyn informacyjny Home a garden; nature [on-line]. thebermudian.com, February 1, 2022. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
  45. ↑ By: Hooker, William Jackson, SirHooker, William Jackson, Sir, 1785-1865. [w:] BHL. Biodiversity Heritage Library [on-line]. [dostęp 2022-07-17].
  46. ↑ Sir William Jackson Hooker: Kew Gardens; or, a popular guide to the Royal Botanic Gardens of Kew. Longman, 1848, s. 60.
  47. ↑ Sir William Jackson Hooker: Kew Gardens: Or, A Popular Guide to the Royal Botanic Gardens of Kew. Longman, Brown, Green, and Longmans, 1851, s. 60.
  48. ↑ Miles Lewis. Iron Lighthouses. „Construction History”. 27, s. 23-64 (42 pp), 18 Aug. 2022. The Construction History Society. (ang.). 
  49. ↑ Gibb’s Hill Lighthouse History. [dostęp 2022-07-13]. (ang.).
  50. ↑ Cottam and Hallen. [w:] Grace's Guide To British Industrial History [on-line]. Grace's Guide Ltd.. [dostęp 2022-04-11]. (ang.).
  51. ↑ Cottam & Hallen: Cottam & Hallen : Engineers, Ironfounders, Smiths, & Agricultural Implement Makers. [w:] katalog [on-line]. Cottam & Hallen, 1848. [dostęp 2022-08-18]. (ang.).pdf
  52. ↑ Annual Agricultural Exhibition. [w:] Informator turystyczny [on-line]. bermuda-attractions.com, 2022. [dostęp 2022-04-02]. (ang.).
  53. ↑ a b Marcin Święciński: Kauczukowiec – historia drzewa, które zmieniło świat. [w:] Historykon.pl [on-line]. 6 czerwca 2019. [dostęp 2022-08-21].
  54. ↑ Keith Archibald Forbes: Bermuda's Botanical and Other Flowering Gardens. [w:] Bermuda and her North Atlantic Islands [on-line]. Bermuda-online.org, 2020. [dostęp 2022-06-15]. (ang.).
  55. ↑ Bermudy 1880: Mount Langton Gardens: Gru-Gru Palms; Album skompilowany przez wielebnego J N Daltona (1839-1931). The Royal Collection Trust, 1880. [dostęp 2022-07-13]. (ang.).
  56. ↑ John WEALE: Catalogue of Books on Architecture and Engineering; together with an incorporated list of members ... of the several Learned Societies for the promotion of Architecture and Civil and Mechanical Engineering. John WEALE (Bookseller), 1854. s. 111. [dostęp 2022-09-08]. (ang.).
  57. ↑ Giovanni Antonio Vassallo: Storia di Malta. Tip. Francesco Cumbo, 1854 - 843., s. 704: Si vegga il Raporto del comitato della Pubblica Biblioteca, presentato al governatore Sir W. Reid nel dicembre del 1853, e pubblicato per generale informazione.
  58. ↑ P. B. Waite. LE MARCHANT, Sir JOHN GASPARD. „Dictionary of Canadian Biography, vol. 10”, Year of revision: 1972. University of Toronto/Université Laval. (ang.). 
  59. ↑ `The Good Governor' by Samuel Sidney. „Household Words, Volume I, Magazine No. 23,”. 1 (23), s. 547-549, 31 August 1850. (ang.). ; DJO: Dickens Journals Online (http://www.djo.org.uk)
  60. ↑ Advanced Search: William Reid. [w:] Archive of the Royal Commission for the Exhibition of 1851 [on-line]. [dostęp 2022-01-25]. (ang.).
  61. ↑ Reid, Sir William (William Reid, President, Paisley Mechanics' Institution). [w:] RC - Royal Commission for the Exhibition of 1851 Archive 50 - Miscellaneous Correspondence, 1853-1989 [on-line]. [dostęp 2022-01-25]. (ang.).
  62. ↑ Great Britain. Commissioners for the exhibition of 1851: Report of the Commissioners for the Exhibition of 1851, to the Right Hon. Spencer Horatio Walpole, Great Britain. Commissioners for the exhibition of 1851. London: Spicer brothers, 1852 (w formie cyfrowej 13 Maj 2011), s. 212.
  63. ↑ Rodney Castleden (tłum. Bogusław Solecki): Wydarzenia, które zmieniły losy świata. Warszawa: Bellona SA, 2008, s. 338. ISBN 978-83-11-11412-8.
  64. ↑ a b George Virtue: The Art Journal Illustrated Catalogue: The Industry of All Nations, 1851. Uniwersytet w Gandawie, 1951. s. 329. [dostęp 2022-08-15]. (ang.).
  65. ↑ Alexandrina Fyers. [w:] Drzewa genealogiczne MyHeritage [on-line]. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  66. ↑ Reverend James Reid, Minister of the Gospel at Kinglassie. [w:] Drzewa genealogiczne MyHeritage [on-line]. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  67. ↑ Elizabeth (Gipps) Bolland. [w:] WikiTree [on-line]. INTERESTING.COM, INC.. [dostęp 2022-09-22]. (ang.).
  68. ↑ Sarah (Bolland) Reid (1795 - 1858). [w:] The Free Family Tree [on-line]. Interesting.com Inc. [dostęp 2021-12-30]. (ang.).
  69. ↑ Robert Hamilton Vetch. Pasley, Charles William (1780–1861). „Dictionary of National Biography, 1885-1900”. Vol. 43 Owens - Passelewe, 1895. Elder Smith & Co.. (ang.). 
  70. ↑ Pasley, Charles William (1780–1861): Wykaz publikacji w Internet Archive. [w:] Internet Archive [on-line]. [dostęp 2022-09-25]. (ang.).
  71. ↑ Frances Reid, 1819 -1820 (0 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  72. ↑ Col. Robt. Ii. Vetch, C.B., LATE R.E.. THE FYERS FAMILY. „The Royal Engineers Journal”. 10 (3), s. 195-208, September 1909. (ang.). 
  73. ↑ Lucy Alexandrina Reid, 1820-1850 (29 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  74. ↑ Maria Reid, Female 1822-1897 (74 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  75. ↑ Sophia Lonsdale Reid, Female 1824-1883 (59 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  76. ↑ Elizabeth Oakeley "Libby" Reid, Female 1827-1892 (65 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  77. ↑ Charlotte Cuyler Reid, Female 1835-1896 (61 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  78. ↑ Basil Sidmouth De Ros Hall R.N.. [w:] The Victorian Royal Navy; The officers, ships, fleets and campaigns of the Royal Navy between 1840 and 1880 [on-line]. pdavis.nl. [dostęp 2022-09-27]. (ang.).
  79. ↑ Grace Reid, Female 1838-1923 (85 years). [dostęp 2022-09-26]. (ang.).
  80. ↑ Reid Coat of Arms, Family Crest, and Reid Family History. [w:] Ireland Coat of Arms, Family Crest and Irish Family Name History [on-line]. IrishSurnames.com. [dostęp 2021-12-28]. (ang.).
  81. ↑ A History of Barra Castle. [w:] The Seton Family Website; Seton Residences [on-line]. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
  82. ↑ a b D'Arcy Power: Reid, Alexander (1586?-1641). [w:] Dictionary of National Biography, 1885-1900, Volume 47 [on-line]. [dostęp 2021-12-23]. (ang.).
  83. ↑ Peter John Anderson: Reid, Thomas (d.1624). [w:] Dictionary of National Biography, 1885-1900, Volume 47 [on-line]. [dostęp 2021-12-29]. (ang.).
  84. ↑ Leslie Stephen: Reid, Thomas (1710-1796). [w:] Dictionary of National Biography, 1885-1900, Volume 47 [on-line]. [dostęp 2021-12-29]. (ang.).
  85. ↑ Reid, Alexander (1747-1823). [w:] Dictionary of National Biography, 1885-1900 [on-line]. [dostęp 2021-12-29]. (ang.).
  86. ↑ George Simonds Boulger: Reid, Hugo. [w:] Dictionary of National Biography, 1885-1900 [on-line]. [dostęp 2021-12-29]. (ang.).
  87. ↑ Angela Barry. The Black Seafarer: Mariner, Merchant, Enslaved Person. „The.Bermudian.com”, January 16, 2022. (ang.). 
  88. ↑ red. Meredith Ebbin: James 'Jemmy' Darrell 1749-April 12, 1815 Former slave, King's pilot. [w:] Bermuda Biographies [on-line]. [dostęp 2022-02-13]. (ang.).
  89. ↑ Photographed By Judith Elizabeth Pearson, circa 2019: Pilot Darrell's House. [w:] THE HISTORICAL MARKER DATABASE [on-line]. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. [dostęp 2022-08-21]. (ang.).
  90. ↑ Christopher J. Earle: Juniperus bermudiana, Linnaeus 1753, p. 1039, Common names, Bermuda cedar, Bermuda juniper. [w:] The Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2022-06-27]. (ang.).
  91. ↑ Arthur Hodgson. Bermuda cedar and shipbuilding. „The Royal Gazette, 2 Par-la-Ville Road, Hamilton, Bermuda.”, May 02, 2019. The Bermuda Press (Holdings) Ltd.. (ang.). 
  92. ↑ Anonymous: Narrative of the Voyage of H.M. Floating Dock "Bermuda," from England to Bermuda. Written ... by one of those on board. Illustrated, etc.. British Library, Historical Print Editions, 1870; March 25, 2011. s. 112. [dostęp 2022-05-15]. (ang.).
  93. ↑ John Henry Lefroy. The Botany of Bermuda, Part II. „Bull. Nat·. Mus.”, s. 1-141. Bermuda Botanical Society. (ang.). 


Media użyte na tej stronie

Duque de Wellington (c. 1812-1815) - Attributed to Domenico Pellegrini (1759-1840).png
General Wellington, depicted in Lisbon, with the Tower of Belém as a backdrop. Beside him, descriptions of Peninsular War victories: Battle of Talavera, Restoration of Oporto, Restoration of Badajoz, Battle of Vimeiro.
Storm card.jpg
A storm card from a sailing text
FortOlheiros1.jpg
Autor: Roundtheworld, Licencja: CC BY-SA 4.0
View of gun emplacements of the Fort of Olheiros, Torres Vedras, Portugal
Mapa Caribe 1720.jpg
Hand-colored copper engraving. –
Bermudadockyard.JPG
Autor: Ekem, Licencja: CC BY-SA 3.0
On the right is the fortress Keep with the Commissioner's House, now the Bermuda Naval Museum, towards the left other buildings of the dockyard and the schooner "Spirit of Bermuda"
Appletons' Columbus Christopher Santa María - Pinta - Niña.jpg
Drawing of the three ships of the first voyage of Christopher Columbus to the New World – the Santa María, the Pinta, and the Niña
Sessions House, Hamilton, Bermuda.jpg
Autor: JoeyBagODonuts, Licencja: CC BY-SA 3.0
View of front of Sessions House, Hamilton, Bermuda as viewed from Reid Street.
William Jackson Hooker 1850s3.jpg
Sir William Jackson Hooker
Ireland Island Woodcut.jpg
Newspaper showing a woodcut of the dockyard under construction on HMD Ireland Island Bermuda. The hill towards the left was levelled by quarrying.
Sir William Reid (1791-1858) by Richard James Lane.png
Sir William Reid (1791-1858), lithograph by Richard James Lane

22 3/8 in. x 14 7/8 in. (569 mm x 379 mm) paper size
Given by Austin Lane Poole, 1956

Reference Collection NPG D22343
Denis Dighton Storming of San Sebastian.jpg
Denis Dighton (1792-1827) painting "The Storming of San Sebastian" in National Trust for Scotland Collection.
Scottish clan map.png
Map of Scottish highland clans and lowland families.
Lines of Torres Vedras.jpg
Líneas de Torres Vedras
Bermuda topographic map-en.png
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting), Licencja: CC BY-SA 4.0
Topographic map of Bermuda Islands, Great Britain, in the North Atlantic Ocean.
Note: The background map is a raster image embedded in the SVG file.
Grand Turk(35).jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to JoJan (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grand Turk, a replica of a three-masted 6th rate frigate from Nelson's days - sextant and logbook (note: device shown is actually an octant.)
Cast-iron lighthouse ILN 1844-0420-0020.jpg
Engraving depicting a cast iron lighthouse built by Cottam and Hallen, London. Cornwall Road Lambeth. Erected in the yard near Waterloo Bridge before being packed and sent to Bermuda. Illustration for The Illustrated London News, 20 April 1844.


Read the ILN
Cast-iron lighthouse for the West Indies. In passing over Waterloo-bridge a few days since, we were struck with the appearance of a large tower, forming a conspicuous object on the Surrey side of the river. Upon inquiry, we found the new fabric which had sprung up so rapidly in the Cornwall-road, to be a lighthouse in course of erection on the extensive premises of Messrs. Cottam and Hallen, the engineers and iron-founders. The tower is constructed of cast-iron concentric plates, and it is intended, when permanently fixed, for a lighthouse on the sea shore of the island of Bermuda, in the West Indies. The extreme height of the whole, from the base to the ball on the top of the lantern will be, when completed, as seen in the engraving, about 130 feet. The outside diameter at the base is 24 feet, tapering upwards to 14 feet, and then springing out to a diameter of 20 feet; so as to form the platform, round the edge of which is fastened a palisade railing. On this platform will be placed the lamp room, a polygon of 16 sides and about 1 feet diameter, The tower is divided into seven floors, exclusive of the platform or gallery. The communication between the base and the first floor, about twenty feet from the ground, is by a spiral staircase, winding round the column in the centre. The space between the staircase and outer plates forming the tower, will be a solid mass of brickwork and concrete. At this flor the interior brick casing is reduced to a thickness of 18 inches, and is carried up in a perpendicular line, leaving a circular room of 18 feet in diameter. The spiral staircase is then carried round the interior circumference of this floor to the second floor, which has likewise a casing of brick. The spiral staircases then pass from floor to floor in the same manner, until they reach the interior of the lamp-room. The whole structure is to be lighted by 36 port-holes, each fitted with a pane of strong plate glass in the centre, and attached to the shell of the tower by hinges. The tower is formed of 135 plates : the base plates have a surface of about 56 square feet; the plates decrease in proportion to the cone; each plate has a flanch or edge projecting inwards, and is joined together in the manner seen in Fig. 1, a horizontal section of a pair of plates, showing the joint. Fig. 2, a Sectional Elevation: the screws and nuts hold the plates together, and the hollow apace between the flanches is filled with iron cement, and forms a perfectly air and water-tight joint. The three upper floors following those cased with brick, have an interior casing of wrought iron, with an air space between the plates forming the tower, and the casing with mouldings and pilasters of oak. In considering the many useful purposes to which iron is now applied, there is not one that can be more beneficial than its application to the construction of lighthouses. How many of the colonies of Great Britain are surrounded by dangerous reefs and rocks, causing the destruction of numerous vessels yearly. Now these dangerous situations might be made comparatively safe by a lighthouse; and it is not generally known that a commodious and permanent structure of this kind can be made in England, and easily transported, at a comparatively trifling cost; whilst it will require little more foundation than levelling the spot on which it may be placed by a mall number of men, and thus be constructed and set up within a few months.

Volume: 4, page 260 Supplement to Issue: 103, page 20
City of San Sebastian before the British attack.jpg
Donostiako hiria eraso britaniarraren aurretik
Pilot Darrell's house.jpg
Autor: todd.vision, Licencja: CC BY 2.0
Pilot Darrell's house St. George's
Pont de bateaux sur l'Adour en aval de Bayonne Bridge of Boats across the Adour below Bayonne - Fonds Ancely - B315556101 A BATTY 2 165.jpg
25 gravures sur cuivre aquarellées, 1 carte dessinée et gravée par B. R. Baker, imprimée par Rowney et Forster, lettre par J. Netherclift. - Toutes portent la mention : London, published May 1823, by John Murray, Albemarle Street.

Il existe une traduction française, dactylographiée, réalisée par Renée Fourcade et déposée au Musée Basque de Bayonne. Il existe une traduction française, dactylographiée, réalisée par Renée Fourcade et déposée au Musée Basque de Bayonne. Double en couleurs du A-BATTY (1)

Ancely, René (1876 - 1966). Possesseur
Beach and Tamarisk Tree - geograph.org.uk - 828165.jpg
(c) David Lally, CC BY-SA 2.0
Beach and Tamarisk Tree Looking onto the beach at Covean from the path through the wind-break trees.
Atlantic hurricane tracks.jpg
This map shows the tracks of all Atlantic hurricanes which formed between 1851 and 2012. The points show the locations of the storms at six-hourly intervals and use the color scheme shown to the right from Saffir-Simpson Hurricane Scale.
Bermudians Rosalie, Helen & Ellesif Darrell in 1846.jpg
Bermudians Rosalie Catherine Darrell (born on 6 July, 1833; baptised 12 January, 1834, at St. Paul's Church (Church of England), Paget Parish, Bermuda; buried 13 August, 1848, at St. Paul's, Paget), Helen Malvina Darrell (born 28 November, 1828; baptised 8 March, 1829, at Christ Church (Church of England), in Devonshire Parish, Bermuda; married John Harvey Trimingham of Paget on 23 November, 1847 at St. Paul's, Paget) and Ellesif Spencer Darrell (baptised 26th of June, 1831, St. Paul's, Paget; married Nathaniel Augustus Butterfield of Pembroke Parish, Bermuda, at St. Paul's Church, Paget Parish, on the 9th of April, 1853) in 1846. The three were daughters of Thomas Albouy Darrell (resident in Paget at the time of his marriage; baptised 23 October, 1803, in Devonshire Parish; the son of George and Frances Darrell) and Eliza Susan Trott of Smith's Parish, Bermuda, who had married on the 3 January, 1828, at St. Mark's Church (Church of England), in Smith's Parish. The Trott (or Trout) family had been established in Bermuda in the Seventeenth Century, and included Perient Trott (a shareholder of the Somers Isles Company), Sir Nicholas Trott (Governor of the Bahamas 1694-1697), and judge Nicholas Trott (1663-1740), among others prominent in Bermuda's history. Thomas Albouy Darrell was provisionally appointed receiver General of Bermuda in 1859.[1]19TH CENTURY CHURCH REGISTERS OF BERMUDA, Second Edition. Indexed by A.C. Hollis Hallett. A joint publication of JUNIPERHILL PRESS and BERMUDA MARITIME MUSEUM PRESS. 2005 Board of Trustees, Bermuda Maritime Museum Association, The Keep, The Old Royal Naval Dockyard, Bermuda, Ireland Island, Sandys Parish, Bermuda. ISBN 0-921992-23-8</ref>


The Darrell family was established in Bermuda in the Seventeenth Century, and included many people who were prominent in the history of Bermuda, including Joseph John Darrell (1610-1677), Secretary of Army in Bermuda. The Butterfield family is best known for the Bank of N.T. Butterfield, founded in 1858 by Nathaniel T. Butterfield.[2][3] Thomas Butterfield was Chief Justice of Bermuda in 1855. The Trimingham family is best known for the Trimingham Brother's department store, founded about 1842 (and forced out of business by HSBC in 2005 to enable that the site of the Trimingham Bros's store be redeveloped for the new headquarters of HSBC Bermuda (formerly the Bank of Bermuda).[4][5]

References

  1. ↑ EARLY BERMUDA RECORDS, 1619-1826; A Guide to the Parish and Clergy Registers with some Assessment Lists and Petitions. Compiled by A.C. Hollis Hallett. 1991. Juniperhill Press, 4, Juniper Hill Drive, Pembroke HM13, Bermuda
  2. ↑ Family firm marks two centuries in business, by Raymond Hainey. The Royal Gazette, City of Hamilton, Pembroke Parish, Bermuda. Published 3 July 2015
  3. ↑ The Art of Giving Graciously (a biography of Richard Darrell Butterfield), The Bermudian magazine. 16 September, 2013
  4. ↑ https://www.thebermudian.com/heritage/heritage-heritage/50-years-ago-triminghams-125th-anniversary-an-interview-with-kenneth-fenton-trimingham Trimingham’s 125th Anniversary, an Interview with Kenneth Fenton Trimingham. The Bermudian magazine (originally appeared in an April 1969 issue of The Bermudian under the title A Man and His Trust, by William S. Zuill)]
  5. ↑ Ingenuity trumps confidence for meaningful turnaround, by Khalid Wasi. Published 11 February, 2020. The Royal Gazette
The Sortie from Bayonne, at 3 in the Morning, on the 14th April 1814 - Fonds Ancely - B315556101 A HEATH 012.jpg
Fait partie d'un volume de gravures sur cuivre par T. Sutherland et D. Havell réhaussées à l'aquarelle. Titre gravé illustré en n. et b. Chaque gravure est suivie d'un texte explicatif. + in fine : "Contents", and "Names of Subscribers to the Martial Achievements of Great Britain and her allies". Ancely, René (1876 - 1966). Possesseur
The Crystal Palace in Hyde Park for Grand International Exhibition of 1851.jpg
View from the Knightsbridge Road of The Crystal Palace in Hyde Park for Grand International Exhibition of 1851. Dedicated to the Royal Commissioners., London: Read & Co. Engravers & Printers, 1851.