William S. Burroughs

William S. Burroughs

William Lee

Imię i nazwisko	William Seward Burroughs II
Data i miejsce urodzenia	5 lutego 1914 Saint Louis
Data i miejsce śmierci	2 sierpnia 1997 Lawrence
Narodowość	amerykańska
Język	angielski
Dziedzina sztuki	proza, poezja
Ważne dzieła
Nagi lunch
Odznaczenia
Strona internetowa

Burroughs i David Woodard z Dreamachine, 1997^[1]

William S. Burroughs 3 – obraz olejny Christiaana Tonnisny

William Seward Burroughs II (ur. 5 lutego 1914 w Saint Louis, zm. 2 sierpnia 1997 w Lawrence) – amerykański pisarz i poeta, także aktor i scenarzysta filmowy. Wiele fragmentów jego twórczości zawiera elementy autobiograficzne; sam widział swoje dzieła jako jedną wielką księgę. Obok Allena Ginsberga i Jacka Kerouaca główny przedstawiciel ruchu artystycznego Beat Generation, popularny także w środowisku hippisów oraz obyczajowych rebeliantów lat 60. XX wieku. Często tematem jego dzieł były doświadczenia związane z zażywaniem opiatów oraz homoseksualizm.

Życiorys

Syn Mortimera Perry’ego Burroughsa oraz Laury Lee Burroughs. Rodzice prowadzili sklep z antykami, najpierw w St. Louis, a następnie w Palm Beach na Florydzie. Jego dziadek, William Seward Burroughs, był znanym wynalazcą; zasłynął znacznym udoskonaleniem bankowej maszyny liczącej i został głównym udziałowcem doskonale prosperującej firmy Burroughs Adding Machine Company.

W latach 1929–1932 przyszły pisarz uczęszczał do szkół John Burroughs School w St. Louis i The Los Alamos Ranch School w Nowym Meksyku. Prowadził wówczas pamiętniki, w których ujawniała się już jego biseksualna orientacja^[2][3]. Ze szkoły w Los Alamos został wyrzucony za przyjmowanie wodzianu chloralu i wrócił do innej szkoły w St. Louis. W 1932 zdał na Uniwersytet Harvarda, na którym studiował literaturę amerykańską do 1936. W tym okresie zapoznał się z kulturą gejowską Nowego Jorku. Wraz ze swoim bogatym przyjacielem, Richardem Sternem, często odwiedzali razem kluby gejowskie w dzielnicach Harlem i Greenwich Village.

Po zakończeniu studiów, wyjechał do Europy. W Wiedniu i Budapeszcie zobaczył życie Europy weimarskiej. Poznał wtedy Niemkę żydowskiego pochodzenia, Ilsę Herzfeld Klapper, z którą ożenił się w Dubrowniku; przede wszystkim po to, by umożliwić jej ucieczkę do Stanów Zjednoczonych. Po przybyciu do USA Borroughs i Klapper wzięli rozwód, ale pozostali przyjaciółmi przez wiele lat.

W 1938 wznowił studia antropologiczne na Uniwersytecie Cambridge oraz zaczął spotykać się z Kellsem Elvinsem. Razem napisali pierwszą wersję Ostatnich zórz o zmierzchu.

W 1939 roku celowo odciął sobie mały palec lewej ręki. Pisarz ponoć odciął go, aby zwrócić na siebie uwagę jednej z męskich prostytutek. Później napisał opowiadanie, w którym opisał własnoręczną amputację palca. Nosiło tytuł „The Finger”. ^[4].

Do września 1949 mieszkał w USA. W Nowym Jorku poznał Allena Ginsberga (1943) i Jacka Kerouaca (1944), a przez nich – Joan Vollmer, z którą zamieszkał w 1945. W 1947 parze urodził się syn, William Seward Burroughs Jr.

W 1946 Burroughs uzależnił się od heroiny, morfiny i alkoholu, od tego momentu również handlował narkotykami. W 1949 pisarz musiał wyjechać do Meksyku, z powodu podejrzeń o posiadanie marihuany. 6 września 1951 w mieście Meksyk doszło do tragedii: w obecności dwóch przyjaciół William zastrzelił Joan, celując z pistoletu do szklanki z ginem, którą Vollmer na jego prośbę umieściła na swojej głowie. Jednak dzięki manipulacjom, jakich dokonał znajomy adwokat i dzięki fałszywym zeznaniom, Burroughs wyszedł na wolność po trzynastu dniach aresztu. Po kilku miesiącach pisarz opuścił Meksyk i wyjechał do Ameryki Południowej w poszukiwaniu yage – narkotyku, który miał łagodzić skutki uzależnienia od opium.

W Meksyku powstały dwie powieści Ćpun (Junkie, wydana w 1953 pod pseudonimem: „William Lee”) oraz Pedał (Queer, ukazała się dopiero w 1985).

W 1953 Burroughs przebywał głównie w Kolumbii i Peru. W 1959 wydany został Nagi lunch. Książka powstawała głównie w Tangerze, w którym przebywał w latach 1954–1958. W trylogii tej zastosowana została kolażowa metoda cut-up, zainicjowana wraz z Brionem Gysinem (następnie wspólnie napisali książkę o pisarsko-filozoficznym aspekcie reguły cut-up–The Third Mind (1978)).

W 1969 wydana została książka The Job, zawierająca rozmowy przeprowadzone pomiędzy Burroughsem a francuskim dziennikarzem Danielem Odierem.

Burroughs do końca życia podróżował. Przez dłuższy czas mieszkał w Londynie (1966–73), Nowym Jorku (1974–81) i Lawrence (od 1981 – wówczas na marskość wątroby zmarł jego syn).

W latach siedemdziesiątych Burroughs stał się źródłem inspiracji dla wielu twórców. W Nowym Jorku odwiedzili go między innymi Frank Zappa, Andy Warhol, Lou Reed, David Bowie, David Byrne, Patti Smith i Joe Strummer. Przez jakiś czas mieszkał u niego Mike Ratledge. Dzięki tej znajomości pisarz udzielił zezwolenia na wykorzystanie tytułu jego powieści The Soft Machine jako nazwy zespołu Soft Machine.

Praktykował magię. W 1993 został inicjowany do Magicznego Paktu Iluminatów Thanaterosa^[5].

Zmarł na atak serca 2 sierpnia 1997 w Lawrence.

Twórczość

Przypisy

Bibliografia

• Kirsch Hans-Christian, W drodze. Poeci pokolenia beatników: William S. Burroughs, Allen Ginsberg, Jack Kerouac, tł. J. Raczyńska, Iskry, Warszawa 2006, ISBN 83-244-0026-5.

Linki zewnętrzne

• Największy portal poświęcony twórczości Williama S. Burroughsa
• Biografia Williama S. Burroughsa w Magazynie MAGIVANGA