Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski

Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski
Ilustracja
Wincenty Rychling (fot. Juliusz Mien, ok. 1890)
Imię i nazwisko

Václav Richling

Data i miejsce urodzenia

9 stycznia 1841
Bartoszewice

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1896
Kraków

Instrumenty

organy, fortepian

Gatunki

muzyka poważna, muzyka romantyczna

Zawód

organista, kompozytor, pedagog

Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski, też Rychling-Bartoszewski (cz. Václav Richling, ur. 9 stycznia 1841 w Bartoszewicach w Górach Orlickich, zm. 11 stycznia[a] 1896 w Krakowie)[1][2] – organista, kompozytor i pedagog pochodzenia czeskiego działający w Krakowie.

Życiorys

Studiował w szkole organistów w Pradze prawdopodobnie w latach 1854–1856 pod kierunkiem Karla Franza Pitscha[b][1]. Wiadomo, że w 1863 był w Krakowie i uczestniczył w powstaniu styczniowym, prawdopodobnie brał udział w bitwie pod Miechowem. Możliwe, że wtedy dodał do swojego nazwiska przydomek Bartoszewski[1][2].

Od 1869 do śmierci był organistą katedry wawelskiej[1][2].

W 1873 rozpoczął działalność pedagogiczną w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie. Początkowo uczył harmonii w szkole Towarzystwa Muzycznego „Muza” w Krakowie. W 1877 został profesorem klasy organów i fortepianu, a także wykładowcą kontrapunktu i fugi w szkole muzycznej nowo powstałego krakowskiego Towarzystwa Muzycznego, przekształconego w 1888 w konserwatorium[1][2]. Uczył też śpiewu w krakowskich seminariach duchownych. Jego uczniem był m.in. Walenty Dec, następca Rychlinga na stanowiskach w katedrze i konserwatorium[1]. Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera P)[3][4].

Twórczość

Komponował głównie utwory chóralne i organowe, w tym msze na chór a cappella oraz na chór organy i orkiestrę, a także liczne pieśni religijne na głosy solo i organy oraz preludia na organy[1][2][5]. Zasłynął jako improwizator w technice fugowanej i mistrz kontrapunktu[1][6]. Jego utwory organowe, zebrane pod wspólnym tytułem Pastorałki, należą do najlepszych przykładów polskiej użytkowej muzyki organowej drugiej połowy XIX wieku[1].

Nagrania wszystkich utworów organowych Wincentego Richlinga (podwójny album CD) dokonał w 2015 Rościsław Wygranienko, wykorzystując w tym celu 14 organów Szczecina i Polic[7].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

  • ok. 100 utworów na organy pastorałek, preludiów, fughett i fug (wyd. jako Pastorałki, Kraków, ok. 1906)
  • Fuga podwójna na kwartet smyczkowy (wyk. Kraków, 1879)
  • 4-głosowe msze na chór a cappella (jedna z nich wyk. Kraków, 1881)
  • msza na chór, organy i orkiestrę
  • Kantata ku czci X.F. Gołaszewskiego na chór, organy i orkiestrę (1882)
  • Zbiór pieśni ruskich, ukraińskich i kołomyjek ułożonych na fortepian (wyd. Kraków, 1883)
  • Zbiór najużywańszych kolęd tudzież̇ pieśni adwentowych, postnych i wielkanocnych z towarzyszeniem fortepianu lub organu
  • Toccata na fortepian
  • Zbiór krakowiaków ułożonych na fortepian
  • polonezy na fortepian

Uwagi

  1. ↑ Podawana jest też alternatywna dzienna data śmierci: 12 stycznia[1][2].
  2. ↑ Niektóre źródła podają, że studiował od 1858 u Josefa Krejčiego[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Negrey 2004 ↓, s. 562.
  2. ↑ a b c d e f g Chodkowski 1995 ↓, s. 779.
  3. ↑ Lista osób zasłużonych pochowanych na Cmentarzu Rakowickim (1803–1939). W: Karolina Grodziska–Ożóg: Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 135. ISBN 83-08-01428-3.
  4. ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów.. rakowice.eu. [dostęp 2018-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  5. ↑ Uroczystość konsekracji Najprzewielebniejszego ks. Biskupa Dunajewskiego. „Przegląd Lwowski: pismo dwutygodniowe literacko-polityczne”. R. 9, t. 17, z. 12., s. 671, 1879. Wyd. i odpow. red. ks. Edward Podolski (pol.). 
  6. ↑ Reiss 1984 ↓, s. 181.
  7. ↑ Rostislaw Wygranienko: Wincenty Wacław Richling-Bartoszewski (1841–1896) (pol.). W: Ars Polonica [on-line]. [dostęp 2018-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-26)].

Bibliografia

  • Maciej Negrey: Rychling Wincenty Wacław. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 8: Pe–R część biograficzna. Kraków: PWM, 2004. ISBN 83-224-0837-4. (pol.)
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.)
  • Józef Władysław Reiss: Najpiękniejsza ze wszystkich jest muzyka polska: Szkic historycznego rozwoju na tle przeobrażeń społecznych. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 181. ISBN 978-83-224-0243-6.
  • Tadeusz Przybylski: Wincenty Wacław Richling (1841—1896) i jego twórczość. W: Organy i muzyka organowa II: Międzynarodowa Sesja Naukowa pt. „Muzyka Organowa”, Koszalin, 30-31 sierpnia, 1-2 września 1978. Janusz Krassowski, Paweł Podejko (red.). Gdańsk: Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna w Gdańsku, 1978, seria: Prace specjalne, 16.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wincenty Rychling (Mien).jpg
Wincenty Wacław Rychling (1841–1896), fot. Juliusz Mien (1842–1905), ok. 1890.