Windows 2000

Windows 2000
Rodzina systemów operacyjnych Windows NT
Producent

Microsoft

Architektura

IA-32

Pierwsze wydanie

17 lutego 2000; ponad 22 lat temu

Aktualna wersja

Service Pack 4 (5.0.2195)
(13 września 2005; ponad 17 lat temu)

Jądro

hybrydowe (Windows NT)

Środowisko pracy

środowisko graficzne

Licencja

MS-EULA, Zamknięte oprogramowanie

Poprzednik

Windows NT 4.0 (1996)

Następca

Windows XP (2001)
Windows Server 2003 (2003)

Strona internetowa

Windows 2000 – zorientowany na biznes system operacyjny, wyprodukowany przez Microsoft w Stanach Zjednoczonych, wydany jako część rodziny systemów operacyjnych Windows NT. Został zastąpiony przez Windows XP w 2001 roku, wypuszczony do produkcji 15 grudnia 1999 r.[1], i oficjalnie wprowadzony do sprzedaży detalicznej 17 lutego 2000 r.[2] Jest następcą systemu Windows NT 4.0.

Wydano cztery edycje systemu Windows 2000: Professional, Server, Advanced Server i Datacenter Server[3]; ta ostatnia (Datacenter), została wydana do produkcji i uruchomiona kilka miesięcy po wcześniejszych edycjach. W 2001 roku Microsoft wydał także wersję limitowaną Advanced Server i Datacenter Server przeznaczone dla 64-bitowych mikroprocesorów Intel Itanium. Chociaż każda edycja systemu Windows 2000 była skierowana na inny rynek, miały one wspólny zestaw funkcji, w tym wiele narzędzi systemowych, takich jak Microsoft Management Console i standardowe aplikacje do administrowania systemem.

Windows 2000 wprowadza NTFS 3.0, Szyfrowanie systemu plików, a także podstawowe i dynamiczne zarządzanie dyskami. Wsparcie dla osób niepełnosprawnych zostało ulepszone w porównaniu z Windows NT 4.0 dzięki kilku nowym technologiom wspomagającym, a Microsoft zwiększył wsparcie dla różnych języków i informacji o lokalizacji. Rodzina Windows 2000 Server posiada dodatkowe funkcje, w szczególności wprowadza usługę Active Directory, która w następnych latach stała się szeroko stosowaną usługą katalogową w środowiskach biznesowych.

Microsoft sprzedawał Windows 2000 jako najbezpieczniejszą wersję systemu Windows w tamtym czasie, jednak stał się celem wielu głośnych ataków wirusów, takich jak Code Red i Nimda(ang.). Przez dziesięć lat po wydaniu, prawie co miesiąc otrzymywał łatki na luki w zabezpieczeniach, aż do końca swojego cyklu wsparcia 13 lipca 2010 r.

Windows 2000 jest ostatnią wersją systemu Microsoft Windows, która wyświetla oznaczenie „Windows NT”[a], i ostatnią wersją, w której wersje systemu Windows na komputery stacjonarne i serwery mają tę samą nazwę. System ten jest także ostatnim z rodziny Windows NT, który nie posiada mechanizmu aktywacji ani weryfikacji autentyczności. Jego następcą został Windows XP (wydany w październiku 2001) i Windows Server 2003 (wydany w kwietniu 2003).

Historia

Windows 2000 jest kontynuacją rodziny systemów operacyjnych Microsoft Windows NT, zastępującą Windows NT 4.0. Pierwotna nazwa systemu operacyjnego brzmiała Windows NT 5.0, a pierwsza wersja beta została wydana we wrześniu 1997 r., a następnie Beta 2 w sierpniu 1998 r.[4], Microsoft ogłosił, że ostateczną nazwą systemu operacyjnego będzie Windows 2000, nazwa nawiązująca do przewidywanej daty premiery[5]. Windows 2000 Beta 3 został wydany w maju 1999 roku[4]. NT 5.0 Beta 1 był podobny do NT 4.0, w tym logo o bardzo podobnej tematyce. NT 5.0 Beta 2 wprowadzono nowy „mini” ekran rozruchowy i usunięto motyw „ciemnej przestrzeni” z logo. Wersje beta systemu NT 5.0 miały bardzo długie dźwięki uruchamiania i zamykania, chociaż zostały one zmienione we wczesnej wersji beta systemu Windows 2000, ale podczas Beta 3 pojawiły się nowe dźwięki uruchamiania i zamykania stworzone przez fortepian, dostępne w wersji ostatecznej, a także w systemie Windows Me. Nowy ekran logowania z ostatecznej wersji pojawił się po raz pierwszy w Beta 3 build 1946 (pierwsza kompilacja Beta 3). Nowe, zaktualizowane ikony (Mój komputer, Kosz itp.) Pojawiły się po raz pierwszy w wersji Beta 3, kompilacja 1964. Ekran startowy systemu Windows 2000 w ostatecznej wersji pojawił się po raz pierwszy w wersji Beta 3 kompilacja 1983. Windows 2000 nie miał kryptonimu, ponieważ Dave Thompson z zespołu Windows NT, „Jim Allchin(ang.) nie lubił kryptonimów”[6].

Dodatek Service Pack 1 dla systemu Windows 2000 otrzymał nazwę kodową „Asteroid”, a 64-bitowy system Windows 2000 otrzymał nazwę kodową „Janus”[7][8]. Podczas opracowywania wersja Alpha została porzucona. po RC1[9], po ogłoszeniu przez Compaq, że zrezygnowali ze wsparcia dla Windows NT na Mikroprocesory Alpha. Microsoft wydał 3 wersje RC w okresie od lipca do listopada 1999 r., i ostatecznie udostępnił system operacyjny partnerom 12 grudnia 1999 r.[10] Użytkownicy mogli kupić pełną wersję systemu Windows 2000 17 lutego 2000 r. Trzy dni przed tym wydarzeniem, które Microsoft reklamował jako „standard niezawodności”, wyciekła notatka firmy Microsoft, o której donosi Mary Jo Foley(ang.), ujawniająca, że Windows 2000 ma „ponad 63 000 potencjalnych znanych błędów”[11]. Po opublikowaniu artykułu Foley twierdziła, że Microsoft umieścił ją na czarnej liście na bardzo długi czas.[12] Jednak Abraham Silberschatz(ang.) i wsp. twierdzą w swoim podręczniku informatyki, że „Windows 2000 był najbardziej niezawodnym i stabilnym systemem operacyjnym, jaki Microsoft kiedykolwiek dostarczył do tego momentu. Duża część tej niezawodności wynika z dojrzałości kodu źródłowego, obszernych testów warunków skrajnych systemu i automatycznego wykrywania wielu poważnych błędów sterowników[13]. InformationWeek(ang.) podsumował wydanie: nasze testy pokazują, że następca NT 4.0 jest tym, na co liczyliśmy. Oczywiście, też nie jest doskonały[14]. Wired News(ang.) później określiło wyniki premiery w lutym jako „słabe”[15]. Novell skrytykował Microsoft Active Directory, nową architekturę usług katalogowych, jako mniej skalowalny lub niezawodny niż jego własne rozwiązanie Novell Directory Services (NDS)[16].

Początkowo planowano, że Windows 2000 zastąpi Windows 98 i Windows NT 4.0. Jednak to się zmieniło później, ponieważ zaktualizowana wersja systemu Windows 98 o nazwie Windows 98 Wydanie Drugie, została wydana w 1999 roku.

W dniu 12 lutego 2004 r. lub krótko przed tym „fragmenty kodu źródłowego systemów Microsoft Windows 2000 i Windows NT 4.0 zostały nielegalnie udostępnione w Internecie”[17]. Źródło wycieku pozostaje niewykryte. Microsoft wydał następujące oświadczenie:

"Microsoft source code is both copyrighted and protected as a trade secret. As such, it is illegal to post it, make it available to others, download it or use it."

"Kod źródłowy firmy Microsoft jest chroniony prawami autorskimi i chroniony jako tajemnica handlowa. W związku z tym publikowanie, udostępnianie innym, pobieranie lub używanie jest nielegalne."

Pomimo ostrzeżeń archiwum zawierające wyciekający kod rozpowszechniło się w sieciach wymiany plików(ang.). W dniu 16 lutego 2004 r. Zgłoszono exploit „rzekomo odkryty przez osobę badającą ujawniony kod źródłowy”[17] dla niektórych wersji przeglądarki Microsoft Internet Explorer.

Microsoft planował wydać 64-bitową wersję Windows 2000, która działałaby na 64-bitowych mikroprocesorach Intel Itanium w 2000 roku[18][19]. Jednak pierwszą oficjalnie wydaną 64-bitową wersją systemu Windows był Windows XP 64-Bit Edition, wydany wraz z 32-bitowymi wersjami systemu Windows XP 25 października 2001 r.[20], a następnie wersje serwerowe Windows Datacenter Server Limited Edition i później Windows Advanced Server Limited Edition, które były oparte na bazie kodu wersji wstępnej systemu Windows Server 2003 (wówczas znanego jako Windows .NET Server)[21][22]. Te wersje zostały wydane w 2002 roku i wkrótce były dostępne za pośrednictwem kanału OEM, a następnie zostały zastąpione przez ostateczne wersje Server 2003.[21]

Nowe i zaktualizowane funkcje

Windows 2000 wprowadził wiele nowych funkcji z Windows 98 i Windows 98 SE do linii NT[23], takich jak Aktualizacja Pulpitu Windows(ang.), Internet Explorer 5 (Internet Explorer 6, wydany w 2001 roku, dostępny dla Windows 2000), Outlook Express, NetMeeting, obsługa FAT32[24], Model sterowników Windows(ang.)[25], Udostępnianie połączenia internetowego, Windows Media Player, obsługa WebDAV[26] itd. Niektóre nowe funkcje są wspólne dla wszystkich edycje systemu Windows 2000, w tym NTFS 3.0, Konsola Zarządzania Microsoft (MMC)[27], obsługa UDF, Szyfrowanie systemu plików (EFS), Zarządzanie dyskami lokalnymi(ang.)[28], Image Color Management 2.0, obsługa drukarek opartych na PostScript 3, obsługa czcionek OpenType (.OTF) i Type 1 PostScript (.PFB) (w tym nowa czcionka – Palatino Linotype – w celu zaprezentowania niektórych funkcji OpenType)[29], API ochrony danych (DPAPI)[30], książka adresowa z obsługą LDAP/Active Directory[31], ulepszenia użyteczności, obsługa wielu języków i lokalizacji. Windows 2000 wprowadził również sterowniki klasy urządzeń USB dla drukarek USB, urządzenia pamięci masowej[32] oraz ulepszoną obsługę FireWire SBP-2 dla drukarek i skanerów, wraz z apletem bezpiecznego usuwania urządzeń magazynujących[33]. Windows 2000 jest również pierwszą wersją Windows obsługującą hibernację na poziomie systemu operacyjnego (stan uśpienia ACPI S4 kontrolowany przez system operacyjny) w przeciwieństwie do Windows 98, który wymagał specjalnych sterowników od producenta sprzętu lub programistów[34].

Wprowadzono nową funkcję przeznaczoną do ochrony krytycznych plików systemowych o nazwie „Ochrona plików systemu Windows(ang.)”. Chroni to krytyczne pliki systemu Windows, zapobiegając modyfikowaniu ich przez programy inne niż mechanizmy aktualizacji systemu operacyjnego firmy Microsoft, takie jak Instalator pakietów, Instalator Windows i inne składniki aktualizacji[35]. Kontroler plików systemowych(ang.) zapewnia użytkownikom możliwość ręcznego skanowania integralności wszystkich chronionych plików systemowych i opcjonalnie ich naprawy, przywracając je z pamięci podręcznej przechowywanej w oddzielnym katalogu „DLLCACHE” lub z oryginalnego nośnika instalacyjnego.

Microsoft zdał sobie sprawę, że poważny błąd (niebieski ekran śmierci) lub błąd zatrzymania mogą powodować problemy dla serwerów, które muszą być stale uruchomione, dlatego zapewnił ustawienie systemu, które umożliwiłoby automatyczne ponowne uruchomienie serwera w przypadku wystąpienia błędu zatrzymania[36]. Dołączona jest również opcja zrzucenia dowolnego z pierwszych 64 KB pamięci na dysk (najmniejsza ilość pamięci, która jest przydatna w celu debugowania, znana również jako minidump), zrzutu tylko pamięci jądra lub zrzutu pamięci całą zawartość pamięci na dysk, a także napisać, że zdarzenie to miało miejsce w Dzienniku zdarzeń(ang.) systemu Windows 2000. Aby poprawić wydajność na serwerach z systemem Windows 2000, Microsoft dał administratorom możliwość optymalizacji pamięci systemu operacyjnego i wzorców wykorzystania procesora dla usług w tle lub dla aplikacji[37]. Windows 2000 wprowadził również do systemu operacyjnego podstawowe funkcje administrowania i zarządzania systemem, takie jak Instalator Windows[38], Instrumentacja zarządzania Windows[39] i Śledzenie zdarzeń dla systemu Windows (ETW)[40].

Plug and Play i ulepszona obsługa sprzętu

Najbardziej zauważalnym ulepszeniem w stosunku do Windows NT 4.0 jest dodanie Plug and Play z pełną obsługą ACPI i Modelem Sterowników Windows(ang.). Podobnie jak Windows 9x, Windows 2000 obsługuje automatyczne rozpoznawanie zainstalowanego sprzętu, przydzielanie zasobów sprzętowych, ładowanie odpowiednich sterowników, API PnP oraz zdarzenia powiadamiania o urządzeniu. Dodanie jądra PnP Manager wraz z Power Managerem to dwa znaczące podsystemy dodane w Windows 2000.

Windows 2000 wprowadził sterowniki druku w wersji 3 (sterowniki drukarki trybu użytkownika)[41]. Standardowa obsługa myszy z pięcioma przyciskami jest również dostępna w standardzie[42] a instalacja IntelliPoint(ang.) umożliwia ponowne przypisanie programowalnych przycisków. Windows 98 brakowało ogólnego wsparcia[43]. Weryfikator sterowników(ang.) został wprowadzony do testów warunków skrajnych i wyłapywania błędów sterowników urządzeń[44].

Shell

Windows 2000 wprowadza okna warstwowe, które pozwalają na przezroczystość, półprzezroczystość i różne efekty przejścia, takie jak cienie, wypełnienia gradientowe i elementy GUI z domieszką alfa do okien najwyższego poziomu[45]. Menu obsługują nowy efekt przejścia Fade. Menu Start w Windows 2000 wprowadza spersonalizowane menu, rozwijane specjalne foldery(ang.) i możliwość uruchamiania wielu programów bez zamykania menu przez przytrzymanie klawisza SHIFT. Przycisk Sortuj ponownie wymusza sortowanie całego menu Start według nazwy. Pasek zadań wprowadza obsługę powiadomień w dymkach, z których mogą również korzystać twórcy aplikacji. Eksplorator Windows 2000 wprowadza konfigurowalne paski narzędzi Eksploratora Windows, automatyczne uzupełnianie w pasku adresu Eksploratora Windows i polu Uruchom, zaawansowane funkcje skojarzeń typów plików, wyświetlanie komentarzy w skrótach jako podpowiedzi, rozszerzalne kolumny w widoku szczegółów (interfejs IColumnProvider), nakładki ikon, zintegrowane okienko wyszukiwania w Eksploratorze Windows, funkcja sortowania według nazwy dla menu i pasek miejsc we wspólnych oknach dialogowych otwierania i zapisywania

Eksplorator Windows został ulepszony na kilka sposobów w systemie Windows 2000. Jest to pierwsza wersja systemu Windows NT zawierająca Active Desktop, po raz pierwszy wprowadzona jako część programu Internet Explorer 4.0 (w szczególności Aktualizacja pulpitu Windows(ang.)) i preinstalowana tylko w systemie Windows 98.[46] Pozwoliło to użytkownikom dostosować wygląd i zachowanie folderów za pomocą szablonów HTML z rozszerzeniem HTT. Ta funkcja była nadużywana przez wirusy komputerowe, które wykorzystywały złośliwe skrypty, aplety Java lub formanty ActiveX w plikach szablonów folderów jako wektor infekcji. Dwa takie wirusy to VBS/ Roor-C[47] i VBS.Redlof.a[48].

Widok folderów w stylu sieciowym, z lewym okienkiem Eksploratora wyświetlającym szczegóły aktualnie wybranego obiektu, jest domyślnie włączony w systemie Windows 2000. W przypadku niektórych typów plików, takich jak obrazy i pliki multimedialne, podgląd jest również wyświetlany w lewym okienku[49]. Do czasu pojawienia się dedykowanego panelu interaktywnego podglądu w systemie Windows Vista, Windows 2000 był jedyną wersją systemu Windows, która zawierała interaktywny odtwarzacz multimediów jako podgląd plików dźwiękowych i wideo, domyślnie włączony. Jednak taką przeglądarkę można włączyć w poprzednich wersjach systemu Windows z aktualizacją pulpitu Windows(ang.) zainstalowaną przy użyciu szablonów dostosowywania folderów[50]. Domyślna etykieta narzędzia pliku wyświetla tytuł pliku, autora, temat i komentarze[51]; te metadane mogą być odczytywane ze specjalnego strumienia NTFS, jeśli plik znajduje się na woluminie NTFS, lub ze strumienia pamięci masowej o strukturze OLE(ang.), jeśli plik jest ustrukturyzowany dokument przechowywania. Wszystkie dokumenty Microsoft Office od wersji Office 4.0[52]korzystają ze strukturalnej pamięci masowej(ang.), więc ich metadane są wyświetlane w domyślnej etykiecie narzędzia Eksploratora Windows 2000. Skróty do plików mogą również przechowywać komentarze, które są wyświetlane jako podpowiedź, gdy wskaźnik myszy znajduje się nad skrótem. Powłoka wprowadza obsługę rozszerzalności poprzez programy obsługi metadanych, programy obsługi nakładek ikon i moduły obsługi kolumn w widoku Szczegóły Eksploratora[53].

Prawy panel Eksploratora Windows 2000, który zwykle zawiera tylko listę plików i folderów, również można dostosować. Na przykład zawartość folderów systemowych nie jest domyślnie wyświetlana, zamiast tego w prawym okienku pojawia się ostrzeżenie dla użytkownika, że modyfikowanie zawartości folderów systemowych może uszkodzić jego komputer. Możliwe jest zdefiniowanie dodatkowych okienek Eksploratora za pomocą elementów DIV w plikach szablonów folderów. [63] Ten stopień dostosowywania jest nowością w systemie Windows 2000; ani Windows 98, ani aktualizacja pulpitu nie były w stanie tego zapewnić[54]. Nowy panel wyszukiwania oparty na DHTML jest zintegrowany z Eksploratorem Windows 2000, w przeciwieństwie do oddzielnego okna wyszukiwania we wszystkich poprzednich wersjach Eksploratora. Usługa indeksowania(ang.) została również zintegrowana z systemem operacyjnym, a okienko wyszukiwania wbudowane w Eksplorator umożliwia wyszukiwanie plików indeksowanych przez jego bazę danych.

NTFS 3.0

Microsoft wydał wersję 3.0 NTFS[55] (czasami nazywaną błędnie „NTFS 5” w odniesieniu do numeru wersji jądra) jako część systemu Windows 2000; wprowadzono Przydziały (limity) dyskowe (dostarczone przez QuotaAdvisor), szyfrowanie na poziomie systemu plików, rzadkie pliki(ang.) i punkty ponownej analizy(ang.).

Szyfrowanie systemu plików

System szyfrowania plików (EFS) wprowadził do systemu Windows silne szyfrowanie(ang.) na poziomie systemu plików. Pozwala na szyfrowanie dowolnego folderu lub dysku na woluminie NTFS przez użytkownika[56]. EFS współpracuje z usługą EFS Microsoft CryptoAPI(ang.) i biblioteką wykonawczą systemu plików EFS (FSRTL)[57].

Podstawowa i dynamiczna pamięć dyskowa

Windows 2000 wprowadził Menedżera dysków logicznych(ang.) i narzędzie wiersza poleceń diskpart(ang.) do przechowywania dynamicznego. Wszystkie wersje systemu Windows 2000 obsługują trzy typy dynamicznych woluminów dyskowych (wraz z dyskami podstawowymi): woluminy proste, woluminy łączone i woluminy rozłożone:

  • Wolumin prosty, wolumin z miejscem na pojedynczym dysku fizycznym
  • Wolumin łączony, w których maksymalnie 32 dyski są wyświetlane jako jeden, co zwiększa jego rozmiar, ale nie poprawia wydajności. Gdy jeden dysk ulegnie awarii, macierz zostaje zniszczona. Niektóre dane można odzyskać. Odpowiada to JBOD, a nie RAID-1.
  • Wolumin rozłożony, znane również jako RAID-0, przechowują wszystkie swoje dane na kilku dyskach w paskach. Zapewnia to lepszą wydajność, ponieważ odczyty i zapisy na dysku są równoważone na wielu dyskach. Podobnie jak woluminy łączone, awaria jednego dysku w macierzy powoduje zniszczenie całej macierzy (niektóre dane można odzyskać).

Oprócz tych woluminów dysków systemy Windows 2000 Server, Windows 2000 Advanced Server i Windows 2000 Datacenter Server obsługują woluminy lustrzane i woluminy rozłożone z parzystością:

  • Wolumin dublowane, znane również jako RAID-1, przechowują identyczne kopie swoich danych na 2 lub więcej identycznych dyskach (dublowanych). Pozwala to na tolerancję błędów; w przypadku awarii jednego dysku, inne dyski mogą utrzymywać działanie serwera do czasu jego wyłączenia w celu wymiany uszkodzonego dysku.
  • Wolumin rozłożony z parzystością, znane również jako RAID-5, działają podobnie do woluminów rozłożonych/RAID-0, z wyjątkiem tego, że „dane parzystości” są zapisywane na każdym z dysków oprócz danych. Pozwala to na „odbudowę” danych w przypadku konieczności wymiany dysku w macierzy.

Ułatwienia dostępu

Wraz z Windows 2000, Microsoft wprowadził funkcje ułatwień dostępu Windows 9x dla osób z upośledzeniem wzroku i słuchu oraz innymi niepełnosprawnościami do systemów operacyjnych linii NT. Obejmowały one:

  • KlawiszeTrwałe:(ang.) powoduje, że klawisze modyfikujące (ALT, CTRL i SHIFT) stają się „trwałe”: użytkownik może nacisnąć klawisz modyfikujący, a następnie zwolnić go przed naciśnięciem klawisza kombinacji. (Aktywowane przez szybkie pięciokrotne naciśnięcie klawisza Shift).
  • KlawiszeFiltru:(ang.)
  • KlawiszePrzełączające: po włączeniu system Windows odtworzy dźwięk po naciśnięciu klawisza CAPS LOCK, NUM LOCK lub SCROLL LOCK.
  • KlawiszeMyszy:(ang.)
  • KlawiszeSzeregowe:
  • Schemat wysokiego kontrastu: aby pomóc użytkownikom z wadami wzroku.
  • Lupa: Lupa powiększa część ekranu, nad którą znajduje się kursor

Ponadto system Windows 2000 wprowadził następujące nowe funkcje ułatwień dostępu

  • Klawiatura ekranowa: wyświetla wirtualną klawiaturę na ekranie i umożliwia użytkownikom naciskanie jej klawiszy za pomocą myszy lub joysticka.
  • Microsoft Narrator: wprowadzony w Windows 2000, jest to czytnik ekranu, który wykorzystuje Speech API 4(ang.), zaktualizowany do Speech API 5 w Windows XP
  • Menedżer narzędzi: aplikacja zaprojektowana do uruchamiania, zatrzymywania i zarządzania w momencie uruchomienia funkcji ułatwień dostępu. Zostało to ostatecznie zastąpione w systemie Windows Vista przez Centrum ułatwień dostępu(ang.).
  • Kreator ułatwień dostępu: aplet panelu sterowania, który pomaga użytkownikom skonfigurować komputer dla osób niepełnosprawnych

Języki i lokalizacja

W systemie Windows 2000 wprowadzono wielojęzyczny interfejs użytkownika(ang.) (MUI). Oprócz języka angielskiego, Windows 2000 obsługuje również: arabski, armeński, bałtyckie, języki środkowoeuropejskie, gruziński, grecki, hebrajski, hindi, japoński, koreański, chiński, tajski, turecki, wietnamski i języki zachodnioeuropejskie[58]. Obsługuje również wiele różnych lokalizacji.

Windows 2000 Professional i Server są dostępne w wersji polskiej (Windows 2000 był pierwszym serwerowym systemem Microsoftu przetłumaczonym na język polski), ale Windows 2000 Advanced Server i Datacenter Server, włączając w to Limited Edition, nie zostały wydane w polskiej wersji.

Obsługa gier

Windows 2000 początkowo zawierał wersję bibliotek DirectX 7.0, powszechnie używanych przez twórców gier pisanych z myślą o Windowsie 98[59]. Ostatnia wspierana wersja DirectX w Windows 2000 to DirectX 9.0c (Shader Model 3.0), ta sama wersja, która jest wprowadzona do Windows XP Service Pack 2[60]. Microsoft publikował kwartalne aktualizacje programu DirectX 9.0c do wydania z lutego 2010 r., Po czym wycofano wsparcie w zestawie SDK z czerwca 2010 r. Te aktualizacje zawierają poprawki błędów w podstawowym środowisku wykonawczym i kilku dodatkowych bibliotekach, takich jak komponenty D3DX(ang.), XAudio 2, XInput i Managed DirectX. Większość gier napisanych dla wersji DirectX 9.0c (do wydania z lutego 2010) może działać w systemie Windows 2000 (dla porównania Windows NT 4.0 zapewniał obsługę DirectX 3.0).

Windows 2000 zawierał te same gry co Windows NT 4.0: FreeCell(ang.), Saper(ang.), Pinball i Pasjans.

Narzędzia systemowe

W systemie Windows 2000 wprowadzono konsolę Microsoft Management Console (MMC), która służy do tworzenia, zapisywania i otwierania narzędzi administracyjnych. Każdy z nich nazywany jest konsolą, a większość z nich pozwala administratorowi administrować innymi komputerami z systemem Windows 2000 z jednego scentralizowanego komputera. Każda konsola może zawierać jedno lub wiele konkretnych narzędzi administracyjnych, zwanych przystawkami.

Główne narzędzia, które są dostarczane z systemem Windows 2000, można znaleźć w konsoli zarządzania komputerem (w Narzędziach administracyjnych w Panelu sterowania). Zawiera Podgląd Zdarzeń(ang.) – sposób przeglądania zdarzeń i odpowiednik pliku dziennika w systemie Windows, narzędzie informacji o systemie, narzędzie do tworzenia kopii zapasowych(ang.), harmonogram zadań(ang.) i konsole zarządzania do przeglądania otwartych folderów współdzielonych i sesji folderów współdzielonych, konfigurowania i zarządzania Aplikacje COM+, zasady grupy(ang.), zarządzanie wszystkimi lokalnymi użytkownikami i grupami użytkowników oraz Menedżer Urządzeń. Zawiera przystawki Zarządzanie dyskami i Pamięć wymienna(ang.), defragmentator dysków oraz konsolę diagnostyczną wydajności, która wyświetla wykresy wydajności systemu i konfiguruje dzienniki danych i alerty. Zawiera również konsolę konfiguracji usług, która umożliwia użytkownikom przeglądanie wszystkich zainstalowanych usług oraz ich zatrzymywanie i uruchamianie, a także konfigurowanie, co te usługi mają robić podczas uruchamiania komputera. CHKDSK ma znaczące ulepszenia wydajności.

Konsola odzyskiwania

Konsola odzyskiwania jest zwykle używana do odzyskiwania systemów, których nie można uruchomić.

Konsola odzyskiwania(ang.) jest uruchamiana spoza zainstalowanej kopii systemu Windows w celu wykonania zadań konserwacyjnych, których nie można uruchomić z jej poziomu ani uruchomić z innego komputera lub kopii systemu Windows 2000. Zwykle jest używana do odzyskiwania systemu po problemach, które powodują niepowodzenie rozruchu, co spowodowałoby, że inne narzędzia byłyby bezużyteczne, takie jak tryb awaryjny lub ostatnia znana dobra konfiguracja lub chkdsk. Zawiera polecenia takie jak „fixmbr”, których nie ma w systemie MS-DOS.

Ma prosty interfejs wiersza poleceń, używany do sprawdzania i naprawy dysków twardych, naprawy informacji rozruchowych (w tym NTLDR), zastępowania uszkodzonych plików systemowych świeżymi kopiami z dysku CD lub włączania / wyłączania usług i sterowników do następnego rozruchu.

Dostęp do konsoli można uzyskać na dwa sposoby:

  1. Uruchamianie z dysku CD z systemem Windows 2000 i wybranie uruchomienia Konsoli odzyskiwania z samego dysku CD zamiast kontynuowania instalacji. Konsola odzyskiwania jest dostępna tak długo, jak dostępny jest instalacyjny dysk CD.
  2. Preinstalacja Konsoli odzyskiwania na dysku twardym jako opcja startowa w Boot.ini, poprzez WinNT32.exe, z przełącznikiem / cmdcons. W takim przypadku można go uruchomić tylko wtedy, gdy NTLDR może uruchomić się z partycji systemowej(ang.).

Architektura

Architektura systemu składa się z dwóch przestrzeni (przestrzeń użytkownika oraz przestrzeń jądra) z wieloma różnymi modułami.

Windows 2000 jest systemem wysoce modularnym, składającym się z dwóch warstw: przestrzeni użytkownika i przestrzeni jądra. Programy użytkownika działają w przestrzeni użytkownika. Mają one dostęp wyłącznie do niektórych zasobów systemowych, podczas gdy w trybie jądra dostęp do pamięci systemowej i urządzeń zewnętrznych jest nieograniczony. Aplikacje działające w trybie użytkownika otrzymują dostęp do zasobów systemowych poprzez egzekutora, działającego w trybie jądra.

Przestrzeń użytkownika

Przestrzeń użytkownika w Windows 2000 składa się z podsystemów zdolnych do wydawania zamówień wejścia/wyjścia do odpowiednich sterowników trybu jądra poprzez menedżera wejścia/wyjścia. Warstwa użytkownika Windows 2000 składa się z dwóch podsystemów: podsystemu środowiska i podsystemu integralności[61]. Podsystem środowiska jest przeznaczony do uruchamiania aplikacji napisanych dla wielu różnych typów systemów operacyjnych. Aplikacje te działają jednakże z niższym priorytetem, niż procesy trybu jądra. Wyróżniamy trzy główne środowiska[62]:

  1. Podsystem środowiska Win32, w którym działają 32-bitowe aplikacje systemu Windows, wspiera także NT Virtual DOS Machine, pozwalający na uruchamianie aplikacji dla MS-DOS i 16-bitowego Windows 3.1x (Win16).
  2. Podsystem środowiska OS/2, w którym działają 16-bitowe aplikacje systemu OS/2 w trybie znakowym. Podsystem ten emuluje system OS/2 1.3 i 1.x, ale nie obsługuje 32-bitowych, oraz graficznych aplikacji dla systemu OS/2 2.x i późniejszych.
  3. Podsystem środowiska POSIX pozwala na uruchamianie aplikacji ściśle zgodnych ze standardem POSIX.1, lub powiązanych z nim standardami ISO/IEC.

Podsystem integralności zajmuje się specyficznymi funkcjami systemu operacyjnego w imieniu podsystemu środowiska. Składa się z podsystemu bezpieczeństwa (który udostępnia lub blokuje dostęp, oraz obsługuje logowanie), usługi stacji roboczej (umożliwia otrzymanie dostępu do sieci) oraz usługi serwera (umożliwia udostępnianie usług sieciowych)[63].

Przestrzeń jądra

Tryb jądra w systemie Windows 2000 ma pełny dostęp do sprzętu oraz zasobów systemów komputera. Uniemożliwia on usługom i aplikacjom trybu użytkownika dostęp do krytycznych obszarów systemu operacyjnego.

Egzekutor porozumiewa się ze wszystkimi podsystemami trybu użytkownika. Obsługuje on operacje wejścia/wyjścia, zarządza bezpieczeństwem i procesami. Zawiera on wiele komponentów, między innymi:

  • Menedżer obiektów: specjalny podsystem egzekutora, przez który przejść muszą wszystkie inne podsystemy egzekutora, aby otrzymać dostęp do zasobów systemu. Jest on właściwie usługą zarządzającą zasobami, co czyni Windows 2000 systemem operacyjnym zorientowanym obiektowo.
  • Menedżer wejścia/wyjścia: umożliwia komunikację pomiędzy urządzeniami a podsystemami działającymi w trybie użytkownika, tłumacząc komendy odczytu i zapisu tego trybu i przekazując je do sterowników urządzeń.
  • Security Reference Monitor (SRM): główna jednostka odpowiedzialna za egzekwowanie zasad bezpieczeństwa[64].
  • IPC Manager: skrót od Inter-Process Communication Manager (menedżer komunikacji międzyprocesowej), zarządza komunikacją pomiędzy klientami (podsystemem środowiska) i serwerami (komponentami wykonywalnymi).
  • Zarządca wirtualnej pamięci (VMM): zarządza pamięcia wirtualną, pozwala systemowi Windows 2000 na używanie twardego dysku jako podstawowe urządzenie przechowywania danych (chociaż, dokładnie jest to przechowywanie wtórne).
  • Zarządca procesów: zarządza procesami oraz tworzeniem i kończeniem wątków
  • Zarządca PnP: używa Plug and Play i umożliwia detekcję urządzeń oraz instalację w czasie bootowania.
  • Zarządca energii: koordynuje pracę zdarzeń związanych z energią i generuje pakiety IRP dotyczące energii.
  • System wyświetlania jest obsługiwany przez sterownik urządzenia zawarty w pliku Win32k.sys. Komponent Window Manager tego sterownika jest odpowiedzialny za rysowanie okien i menu, a GDI (Graphics Device Interface) odpowiada za zadania takie jak rysowanie linii i krzywych, rendering fontów i obsługę palet. Windows 2000 wprowadził także alpha blending, co jest widoczne w efektach cieniowania menu.

Hardware Abstraction Layer w Windows 2000 (HAL), jest warstwą pomiędzy sprzętem (fizycznym) komputera a pozostałą częścią systemu operacyjnego. HAL został zaprojektowany, aby ukryć różnice w sprzęcie i zapewnić jednolitą platformę do uruchamiania aplikacji. HAL zawiera kod zależny od sprzętu kontrolujący interfejsy wejścia/wyjścia, kontrolery przerwań i wiele procesorów.

Jądro hybrydowe znajduje się pomiędzy HAL-em i executive, zapewnia synchronizację wieloprocesorową, szeregowanie wątków i obsługę przerwań, obsługę pułapek i wyjątków. Jądro hybrydowe często komunikuje się z menedżerem procesów[65] i odpowiada za inicjalizację sterowników urządzeń w czasie rozruchu, która jest niezbędna do uruchomienia i działania systemu.

Okrojona odmiana jądra Windows 2000 została użyta w konsoli Xbox.

Edycje

Microsoft wydał różne wersje systemu Windows 2000 dla różnych rynków i potrzeb biznesowych: Professional, Server, Advanced Server i Datacenter Server. Każdy był sprzedawany oddzielnie.

  • Windows 2000 Terminal – środowisko udostępniane przez Windows 2000 Server jako usługi terminalowe ze współdzielonymi procesami i pamięcią,
  • Windows 2000 Professional – obsługa 2 procesorów oraz 4 GB RAM,
  • Windows 2000 Server – obsługa 4 procesorów oraz 4 GB RAM, Active Directory, Intellimirror, Kerberos, usługi terminalowe,
  • Windows 2000 Advanced Server – jak wersja „Server”, lecz obsługuje 8 procesorów i 8 GB RAM, 2 węzły klastra,
  • Windows 2000 Datacenter Server – jak wersja „Advanced Server”, lecz obsługuje 32 procesory i 64 GB RAM, 4 węzły klastra,
  • Windows 2000 Advanced Server, Limited Edition – specjalna wersja systemu wydana w 2001 r. przeznaczona dla procesorów Itanium firmy Intel,
  • Windows 2000 Datacenter Server, Limited Edition – specjalna wersja systemu wydana w 2001 r. przeznaczona dla procesorów Itanium firmy Intel

Należy pamiętać, że Small Business Server nie jest po prostu edycją Windows Server. Jest to zmodyfikowana i ograniczona wersja tego produktu połączona z innymi produktami serwerowymi.

Service packi

Windows 2000 otrzymał cztery pełne dodatki Service Pack i jeden pakiet zbiorczy aktualizacji po dodatku SP4, który jest ostatnim dodatkiem Service Pack. Microsoft wycofał cały rozwój swojej wirtualnej maszyny języka Java (JVM) z systemu Windows 2000 w dodatku SP3. Internet Explorer 5.01 również został uaktualniony do odpowiedniego poziomu dodatku Service Pack.

Microsoft pierwotnie zamierzał wydać piąty dodatek Service Pack dla systemu Windows 2000, ale firma Microsoft anulowała ten projekt na wczesnym etapie jego opracowywania i zamiast tego wydała pakiet zbiorczy aktualizacji 1 dla dodatku SP4, zbiór wszystkich poprawek związanych z bezpieczeństwem i kilku innych ważnych problemów[66]. Pakiet zbiorczy aktualizacji nie obejmuje wszystkich poprawek niezwiązanych z zabezpieczeniami i nie jest poddawany takim samym rozległym testom regresyjnym, jak pełny dodatek Service Pack. Microsoft twierdzi, że ta aktualizacja lepiej zaspokoi potrzeby klientów niż zupełnie nowy dodatek Service Pack i nadal pomoże klientom systemu Windows 2000 zabezpieczyć ich komputery, obniżyć koszty pomocy technicznej i wspierać istniejący sprzęt komputerowy[67]

Service packData wydania
Service Pack 1 (SP1)15 sierpnia 2000
Service Pack 2 (SP2)16 maja 2001
Service Pack 3 (SP3)29 sierpnia 2002
Service Pack 4 (SP4)26 czerwca 2003

Możliwość aktualizacji

Kilka składników systemu Windows 2000 można uaktualnić do nowszych wersji, a także składniki wprowadzone w późniejszych wersjach systemu Windows. Obejmują one:

Wymagania systemowe

Źródło: winhistory.de
Minimalne
Procesor Pentium 133 MHz lub szybszy
64 MB Pamięci RAM
650 MB wolnego miejsca na dysku
VGA (640 × 480)
Napęd CD-ROM (tylko dla wersji pudełkowej)
Klawiatura

Wdrażanie

System Windows 2000 można wdrożyć w witrynie różnymi metodami. Można go zainstalować na serwerach za pośrednictwem tradycyjnych nośników (takich jak CD) lub za pośrednictwem folderów dystrybucyjnych znajdujących się w udostępnionym folderze. Instalacje mogą być obsługiwane lub nienadzorowane. Podczas instalacji ręcznej administrator musi określić opcje konfiguracji. Instalacje nienadzorowane są tworzone przez skrypty za pomocą pliku odpowiedzi lub predefiniowanego skryptu w postaci pliku INI z wypełnionymi wszystkimi opcjami. Plik odpowiedzi można utworzyć ręcznie lub za pomocą graficznego menedżera instalacji. Następnie program Winnt.exe lub Winnt32.exe używa tego pliku odpowiedzi do automatyzacji instalacji. Nienadzorowaną instalacje można wykonać za pomocą rozruchowej płyty CD, przy użyciu programu Microsoft Systems Management Server (SMS), narzędzia przygotowywania systemu (Sysprep)(ang.), programu Winnt32.exe z przełącznikiem /syspart lub usług instalacji zdalnej(ang.) (RIS). Możliwość integracji dodatku Service Pack w oryginalnych plikach instalacyjnych systemu operacyjnego jest również wprowadzona w systemie Windows 2000.[68]

Zobacz też

  • Architektura Windows NT
  • BlueKeep(ang.)
  • Porównanie systemów operacyjnych(ang.)
  • DEC Multia(ang.), jeden z komputerów DEC Alpha, na którym można uruchomić system Windows 2000 beta
  • Serwery Microsoft, marka oprogramowania serwera sieciowego firmy Microsoft
  • Windows Neptune, anulowany następca systemu Windows 2000

Uwagi

  1. Na ekranie startowym wyświetlany jest napis Oparty na technologii NT (ang. Built on NT Technology)

Przypisy

  1. Microsoft Releases Windows 2000 to Manufacturing, Stories, 15 grudnia 1999 [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  2. Windows 2000 Now Broadly Available (ang.). news.microsoft.com, 2000-02-17. [dostęp 2016-04-07].
  3. Microsoft Renames Windows NT 5.0 Product Line to Windows 2000; Signals Evolution of Windows NT Technology Into Mainstream, Stories, 27 października 1998 [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  4. a b Road to Gold: A Look at the Development of Windows 2000 | Windows Server content from SuperSite for Windows, web.archive.org, 21 sierpnia 2017 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-21].
  5. It’s official: NT 5.0 becomes Windows 2000 (InfoWorld), web.archive.org, 2 marca 2005 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2005-03-02].
  6. SuperSite Flashback: NT’s First Decade | Windows Server content from SuperSite for Windows, web.archive.org, 1 sierpnia 2017 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-01].
  7. Windows 2000 to Launch at Comdex, 64-Bit Janus in the Wings | Computergram International | Find Articles at BNET, web.archive.org, 18 lipca 2010 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2010-07-18].
  8. 64-bit Windows 2000 on track for mid-2000, archive.vn, 29 maja 2012 [dostęp 2020-08-19].
  9. Windows 2000?, web.archive.org, 30 listopada 2011 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2011-11-30].
  10. ActiveWin: Windows 2000 History, www.activewin.com [dostęp 2020-08-19].
  11. Bugfest! Win2000 has 63,000 ‘defects’ – ZDNet UK, web.archive.org, 13 stycznia 2007 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-13].
  12. Mary Jo Foley: The Exit Interview – Robert McLaws: Windows Edition, web.archive.org, 13 stycznia 2015 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-01-13].
  13. John Wiley & Sons (2010). Operating System Concepts with Java, 8th Edition, page 901.
  14. Special Report – Windows 2000 Review: Say Hello to Win2000 – InformationWeek, web.archive.org, 8 grudnia 2015 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-08].
  15. John Heilemann, The Truth, The Whole Truth, and Nothing But The Truth, „Wired”, 1 listopada 2000, ISSN 1059-1028 [dostęp 2020-08-19].
  16. Novell. November 17, 1999. Retrieved April 22, 2006. „NDS eDirectory is a cross-platform directory solution that works on NT 4.0, Windows 2000 when available, Solaris and NetWare 5. Active Directory will only support the Windows 2000 environment. In addition, eDirectory users can be assured they are using the most trusted, reliable and mature directory service to manage and control their e-business relationships – not a 1.0 release.”.
  17. a b Statement from Microsoft Regarding Illegal Posting of Windows 2000 Source Code, web.archive.org, 5 sierpnia 2011 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-05].
  18. 64-Bit Windows Overview: [Microsoft Windows 2000 Server, 64-bit Windows, Win64], web.archive.org, 1 marca 2000 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2000-03-01].
  19. Microsoft and Intel Announce Preview Release of 64-Bit Windows for Intel Itanium Processor: Preview Release of 64-Bit Windows a Key Milestone For Developers and Hardware Manufacturers, web.archive.org, 24 października 2007 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-24].
  20. Microsoft Unveils Plans for 64-Bit Windows Platform, Stories, 23 maja 2001 [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  21. a b Introducing Windows Advanced Server, Limited Edition, web.archive.org, 22 października 2002 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2002-10-22].
  22. Scott Bekker, Datacenter Server Limited Edition Released -- Redmondmag.com, Redmondmag, maj 2002 [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  23. Wayback Machine, web.archive.org, 20 marca 2007 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-20].
  24. Opis systemu plików FAT32, support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  25. Windows Driver Model (WDM), web.archive.org, 22 grudnia 2010 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-22].
  26. Przegląd Foldery sieci Web w programie Internet Explorer 5". Support.microsoft.com. March 29, 2007. Retrieved November 13, 2011, support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  27. „Microsoft Management Console – Overview”. Technet.microsoft.com. Retrieved November 13, 2011.
  28. Disk Management, web.archive.org, 12 stycznia 2009 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-12].
  29. A blast from type past! – fontblog – Site Home – MSDN Blogs, web.archive.org, 9 sierpnia 2014 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-09].
  30. „How to troubleshoot the Data Protection API (DPAPI)”. Support.microsoft.com. December 3, 2007. Retrieved November 13, 2011, support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  31. How to Configure the Address Book to Query Users Contained in Active Directory”. Support.microsoft.com. January 24, 2007. Retrieved November 13, 2011, support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  32. USB FAQ: Introductory Level, web.archive.org, 25 grudnia 2010 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-25].
  33. IEEE 1394 and the Windows platform”. Msdn.microsoft.com. December 14, 2001. Retrieved November 13, 2011.
  34. Windows Power Management: Instant PC availability and energy savings, web.archive.org, 13 lipca 2004 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2004-07-13].
  35. „Microsoft KB article 222193: Description of the Windows File Protection Feature”., support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  36. Deland-Han, Configure system failure and recovery options in Windows – Windows Client Management, docs.microsoft.com [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  37. Windows 2000: Analyzing Processor Activity, web.archive.org, 17 kwietnia 2008 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2008-04-17].
  38. Redmond Channel Partner, Redmond Channel Partner [dostęp 2020-08-19] (ang.).
  39. Programming with Windows Management Instrumentation | Programming with Windows Management Instrumentation, www.informit.com [dostęp 2020-08-19].
  40. Event Tracing for Windows (ETW): MSDN”. Msdn.microsoft.com. Retrieved November 13, 2011.
  41. Choosing User Mode or Kernel Mode”.
  42. Keyboard and mouse HID client drivers.
  43. Fourth and Fifth Mouse Buttons Not Recognized by Windows, support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  44. Driver Verifier at MSDN.
  45. Layered Windows: MSDN.
  46. https://web.archive.org/web/20070824221802/http://msdn.microsoft.com/msdnmag/issues/0600/w2kui2/.
  47. Sophos Security Labs: Real-Time Malware Threat Prevention, www.sophos.com [dostęp 2020-08-19].
  48. Viruslist.com – Virus.VBS.Redlof.a, web.archive.org, 28 października 2007 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-28].
  49. Using the Customize This Folder Wizard, web.archive.org, 12 stycznia 2009 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-12].
  50. How to Enable Preview for Multimedia Files, support.microsoft.com [dostęp 2020-08-19].
  51. Windows 2000 Registry: Latest Features and APIs Provide the Power to Customize and Extend Your Apps -- MSDN Magazine, November 2000, web.archive.org, 15 kwietnia 2003 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2003-04-15].
  52. OLE Property Sets Exposed.
  53. Windows 2000 UI Innovations: Enhance Your User’s Experience with New Infotip and Icon Overlay Shell Extensions, web.archive.org, 5 czerwca 2009 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2009-06-05].
  54. Figures, web.archive.org, 31 sierpnia 2004 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2004-08-31].
  55. New Capabilities and Features of the NTFS 3.0 File System, web.archive.org, 24 października 2007 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-24].
  56. Implementing Encrypting File System (EFS), Windows 2000, web.archive.org, 23 lipca 2008 [dostęp 2020-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2008-07-23].
  57. Wayback Machine, web.archive.org, 22 maja 2007 [dostęp 2020-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2007-05-22].
  58. Microsoft Support KB 292264: Lista wspieranych języków w Windows 2000, Windows XP i Windows Server 2003.
  59. Spytaj Windows 2000 Developer Team.
  60. However, as of mid-2007, Microsoft continues to publish bimonthly minor updates to DirectX 9.0c files; these updates do not advance the overall DirectX version number.
  61. InformIT: Windows 2000 Architecture.
  62. Appendix D – Running Nonnative Applications in Windows 2000 Professional. W: Microsoft Windows 2000 Professional Resource Kit [on-line]. Microsoft.
  63. Windows 2000 Introduction.
  64. Microsoft. „Active Directory Data Storage”.
  65. Inside Microsoft Windows 2000 (Third Edition). Microsoft Press.
  66. Microsoft Scraps Plans for Windows 2000 SP5, eWEEK [dostęp 2020-08-21].
  67. Windows 2000 Update Rollup 1 for Service Pack 4, web.archive.org, 13 stycznia 2006 [dostęp 2020-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-01-13].
  68. Making Deployment Easier in Windows 2000, web.archive.org, 15 czerwca 2007 [dostęp 2020-08-21] [zarchiwizowane z adresu 2007-06-15].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Redirect arrow without text.svg
Redirect arrow, to be used in redirected articles in Wikipedias written from left to right. Without text.
Windows logo and wordmark - 2021.svg
Windows logo and wordmark - 2021
Windows2000 Konsola odzyskiwania.png
Autor: Piotrhnh, Licencja: CC BY-SA 4.0
Konsola odzyskiwania jest zwykle używana do odzyskiwania systemów, których nie można uruchomić.
Windows 2000 architecture-pl.svg
Autor: Artur Kruszewski (mazdac), based on Marijuan own work, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Windows 2000 architecture scheme, Polish version