Winkelriedyzm

Ten artykuł od 2022-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Śmierć Winkelrieda (mal. Konrad Grob)

Winkelriedyzm – romantyczny nurt ideowy, którego nazwę utworzono od nazwiska Arnolda Winkelrieda – legendarnego bohatera, który w bitwie pod Sempach (1386) poprowadził wojska szwajcarskie do boju przeciwko Austriakom i poświęcił w nim własne życie: kierując w swe piersi nieprzyjacielskie kopie, stworzył wyłom w szeregach wroga i przyczynił się do zwycięstwa. Bohaterskiemu czynowi miał towarzyszyć okrzyk: „Droga dla Wolności!”.

Akt ten zachowywany był w pamięci i utrwalany w późniejszych czasach w przekazach ustnych i legendach bądź pieśniach ludowych. W epoce romantyzmu legenda winkelriedowska zainspirowała wielu pisarzy i poetów. Dla Polski szczególne znaczenie miała inspiracja zawarta w Kordianie i hasło rzucone przez głównego bohatera na szczycie Mont Blanc: Polska Winkelriedem Narodów – będące odpowiedzią Juliusza Słowackiego na rodzimy mesjanizm, propagowany przez Adama Mickiewicza, wysuwającego wówczas hasło Polska Chrystusem Narodów.

Winkelriedyzm romantyczny kwestionował cierpienie oraz bierne męczeństwo mesjanizmu, podkreślając zarazem sens walki czynnej, aktywności. Idea ta pośrednio miała również tłumaczyć upadek powstania listopadowego. U Słowackiego koncepcja ta zakładała, że Polska jest Winkelriedem narodów Europy, natomiast Kordian, planując zabicie cara, pragnął być Winkelriedem Polaków i przyjąć na siebie cierpienie za miliony rodaków.

Zobacz też

• Kordian (dramat)
• Juliusz Słowacki
• mesjanizm