Wino w kartonie

4-litrowe opakowanie australijskiego wina w kartonie
Pudełko i worek po winie

Wino w kartonie (cask wine, bag-in-box, BiB) – popularne określenie na opakowanie typu bag-in-box zawierające wino. Wino znajduje się w foliowym worku ze szczelnym kranem, a worek umieszczony jest zazwyczaj w kartonowym pudełku. Koncept wina w kartonie powstał w Australii.

Historia

Pierwsze wino w kartonie zostało opracowane przez australijskiego winiarza Thomasa Angove’a[1]. Angove jako producent win poszukiwał nowego sposobu na pakowanie jego produktu, aby uniknąć podstawowych problemów ze szklanymi pojemnikami – ciężarem, stosunkowo dużą kruchością i szybkim utlenianiem się wina po otwarciu butelki[1]. Angove został zainspirowany przez zasłyszaną historię o greckich pasterzach, którzy pili wino z worków ze skór kozich[1]. Nie był pierwszą osobą, która zaproponowała używanie opakowanie typu bag-in-box do przechowywania płynu, ale jako pierwszy zastosował to opakowanie do przechowywania wina[1]. Prace nad jego wynalazkiem i badania rynku zajęły Angove’owi dwa lata, ostatecznie opatentował on swój wynalazek w 1965 i w listopadzie tegoż roku wprowadził do sprzedaży jednogalonowe (4,5-litrowe) pojemniki z pięcioma gatunkami win[1]. Pierwsze wine casks różniły się od współczesnych pojemników tego typu brakiem kranu – pudełka były otwierane od góry i worek był ręcznie przecinany, mógł być później zamknięty przy użyciu na przykład spinki ze sprężynką („żabki”)[1]. W 1967 australijski wynalazca Charles Henry Malpas opracował hermetyczny kran Airlesflo, który pozwolił na łatwiejsze nalewanie wina i w różnych wersjach używany jest do czasów współczesnych[2]. Kran Malpasa został po raz pierwszy użyty przez Penfolds w 1968[1], które wprowadziło także drugą innowację – plastikowy worek został zastąpiony trwalszym wielowarstwowym, metalizowanym, workiem[2][3].

Wady i zalety

W porównaniu z tradycyjną metodą przechowywania i sprzedawania win w butelce, wina w kartonie mają swoje wady i zalety:

  • Zalety:
    • Wina w kartonie dłużej zachowują świeżość po ich otwarciu. Wino nie wchodzi w kontakt z powietrzem i nie podlega oksydacji (utlenieniu)[4][5].
    • Wina w kartonie zazwyczaj są tańsze od porównywalnych win butelkowych o tej samej jakości[5].
    • Wygoda na piknikach i podobnych imprezach plenerowych – wyjęte z pudełka worki są wygodne, łatwe w transporcie i lżejsze od tradycyjnych butelek[5].
    • Łatwość otwierania – wina w kartonie nie potrzebują żadnych narzędzi (korkociągów) do ich otworzenia[6].
    • Są znacznie lżejsze i mniejsze (porównując takie same pojemności) od butelkowanych win, co powoduje, że są tańsze w transporcie i są bardziej „zielone”, ekologiczne[4].
  • Wady:
    • Wina w kartonie nie podlegają procesowi starzenia i nie mogą podnieść ich jakości[4].
    • Wina w kartonie nie nadają się do długotrwałego przechowywania[7]. Po około dwunastu miesiącach można zauważyć wyraźne pogorszenie się ich jakości, wszystkie wina tego typu powinny być spożyte do daty ważności wyznaczonej przez producenta[7].
    • Większość produkowanych win w kartonie jest niskiego gatunku[4][8].
    • Znacznie mniejszy wybór w porównaniu z winami butelkowanymi[5].

Produkcja

W latach 1997–2013 zanotowano ciągły wzrost udziału win w kartonach wśród wszystkich sprzedawanych win – w 1997 wina BiB stanowiły 19% wszystkich sprzedawanych win, w 2013 udział procentowy win BiB wyniósł 26,5%[9], natomiast we Francji, gdzie spożywa się najwięcej wina w przeliczeniu na jedną osobę, wina w kartonach w 2012/2013 stanowiły 22,3% sprzedawanych win[10].

Największym eksporterem win w kartonie jest Australia (15% eksportu światowego), następnie Południowa Afryka, Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania (odpowiednio 14%, 13%, 10%, 8% i 7%)[11].

Inne

Większość win w kartonie sprzedawanych w Australii i Nowej Zelandii jest stosunkowo niskiej jakości i mają one żartobliwe i czasami pogardliwe nazwy takie jak goon („jabol”), goon bag („torebka jabola”)[12], chateau cardboard (Château Karton)[13].

Puste worki foliowe po wypitych winach mogą być używane w różnorodny sposób, na przykład do przechowywania innych płynów, jako pojemnik na okład z lodu, częściowo nadmuchany jako poduszka campingowa[14].

W Australii wyjęte z pudełek worki z alkoholem wieszane na Hills Hoist używane są do gry alkoholowej (ang. drinking game) znanej jako Goon of Fortune[15].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Bob Byrne: Cask wine was invented by Riverland winemaker Tom Angove (ang.). The Advertiser, 2017-12-31. [dostęp 2018-10-27].
  2. ↑ a b David Dunstan: Malpas, Charles Henry (1899–1982) (ang.). Australian Dictionary of Biography. [dostęp 2018-10-27].
  3. ↑ A Magnum effort to change how premium wine is packaged (ang.). packagingnews.com.au, 2015-02-12. [dostęp 2018-10-27].
  4. ↑ a b c d Tyler Colman: Box Wines That Can Be A Hit (ang.). Forbes. [dostęp 2018-10-27].
  5. ↑ a b c d boxes, wine (ang.). Oxford Companion to Wine. [dostęp 2018-10-27].
  6. ↑ Kimberly Avila: 10 Reasons Why Boxed Wine Is Actually The Greatest Thing On Earth (ang.). Thought Catalog, 2015-03-04. [dostęp 2018-10-27].
  7. ↑ a b Pros & Cons of Boxed Wines (ang.). A Taste of Wine. [dostęp 2018-10-27].
  8. ↑ Goon: Australia’s Most Famous Drink. What Is It? (ang.). Delishably, 2018-05-28. [dostęp 2018-10-27].
  9. ↑ Elona Hesseling: Drink outside the box (ang.). wineland.co.za, 2015-01-01. [dostęp 2018-10-27].
  10. ↑ Wine Annual Report and Statistics 2015 (ang.). fas.usda.gov, 2015-02-24. [dostęp 2018-10-27].
  11. ↑ Les vins en BIB. Les exportations enfin possibles à suivre depuis 2017 (fr.). blog-export.fr. [dostęp 2018-10-27].
  12. ↑ goon bag (ang.). Oxford Living English Dictionaries. [dostęp 2018-10-27].
  13. ↑ chateau cardboard (ang.). Oxford Living English Dictionaries. [dostęp 2018-10-27].
  14. ↑ Michael Bloch: Re-using boxed water and wine cask bladders (ang.). Green Living Tips, 2009-05-19. [dostęp 2018-10-27].
  15. ↑ Drinking game: Goon of Fortune (ang.). Hostels Central. [dostęp 2018-10-27].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

A 4 Litre Cask of Australian White Wine.jpg
A cheap Australian wine cask, 10% ABV, costing around $A 9.00 (January 2008)
Bladder pack.JPG
A picture of a bladder pack and a bladder pack in a cardboard box (thus called a bag-in-box). Bladder packs are very environmental as the wine/fruit juice, ... will not deteriorate when opened (so that it will not need to be thrown away when it has been left open too long) and the bag allows a contents of 5-10l (so that far less packaging, labeling, ...) is required. Finally, the material it is made from is very light, which reduces pollution caused by transport (glass weighs allot and thus invokes extra pollution at this point).