Wioślak punktowany

Wioślak punktowany
Corixa punctata[1][2]
(Illiger, 1807)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Podkrólestwo

Bilateria

(bez rangi)pierwouste
Nadtyp

wylinkowce

Typ

stawonogi

Podtyp

sześcionogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

Neoptera

Nadrząd

Paraneoptera

Rząd

pluskwiaki
Linnaeus, 1758

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Infrarząd

Nepomorpha

Nadrodzina

Corixoidea

Rodzina

wioślakowate
Leach, 1815

Podrodzina

Corixinae

Rodzaj

Corixa
Geoffroy, 1762

Gatunek

wioślak punktowany

Wioślak punktowany (Corixa punctata) – gatunek pluskwiaka z rodziny wioślakowatych (Corixidae).

Charakterystyka

Osiąga długość 12–13,5 mm. Jak wszystkie wioślakowate, ma grzbieto-brzusznie spłaszczone, eliptyczne w zarysie ciało. Między biodrami tylnych odnóży występuje, zazwyczaj trójkątny, mieczyk (metaxiphus)[3]. Posiada brunatne ubarwienie, cętkowane półpokrywy i prążkowane przedplecze[4]. Ma duże, czerwonobrązowe oczy z jasnym odstępem. Po lekko wklęsłej, grzbietowej stronie ciała oraz pod pokrywami gromadzą zapas powietrza, którym oddychają po zanurzeniu się pod wodę[5]. Zapas ten odnawiają wynurzając jeden z boków tułowia, przy tym gra on rolę tzw. skrzela pneumatycznego i dzięki stałej wymianie gazowej zachodzącej między nim a tlenem otaczającej wody pozwala owadowi na stosunkowo rzadkie wypływanie na powierzchnię[3].

Pomimo wielu podobieństw do pluskolca, pływa inaczej niż on – tzn. grzbietem do góry. Ponadto porusza się zrywami, dzięki ruchom tylnych, wiosłowato spłaszczonych i pokrytych szczecinkami odnóży[4]. Samce pocierając przednimi odnóżami o brzeg głowy wydają charakterystyczne dźwięki, przez które nazywane są wodnymi cykadami[6].

Występowanie i biotop

Występuje w całej Europie, północnej (wyłączając Chiny) i południowej Azji, a także w Afryce[2].

Żyje w wodach słodkich i słabo zasolonych, często w stawach i rowach, najchętniej w stojących, bujnie zarośniętych zbiornikach. Ze względu na to, że dobrze i często lata nierzadko można go spotkać w zbiornikach nietrwałych lub sztucznych, jak na przykład baseny ogrodowe czy oczka wodne. Jak wszystkie wioślakowate, żyje zwykle w dużych skupieniach, często w kilkugatunkowych zespołach biotycznych o składzie mniej lub bardziej charakterystycznym dla danego typu zbiorników. Występuje w takich samych warunkach jak C. dentipes w związku z czym jest jego częstym towarzyszem[3].

Ekologia

W odróżnieniu od większości innych pluskwiaków wodnych nie jest drapieżnikiem. Odżywia się przede wszystkim młodymi glonami, które zeskrobuje z podłoża przy pomocy rozszerzonych przednich odnóży i następnie wysysa lub połyka w całości[7]. Za pomocą przednich odnóży grzebiących rozkopuje też muł w poszukiwaniu szczątków roślin i zwierząt[4].

Zimuje jako postać dorosła. Wiosną rozpoczyna się kojarzenie par. Samce delikatnie ćwierkają, czego celem jest pobudzenie samic. Po kopulacji samice składają jaja w liściach i łodygach wodnych roślin. Larwy wioślaków linieją pięciokrotnie przed przeobrażeniem w dojrzałe owady[8]. Pierwsze dorosłe osobniki nowego pokolenia można spotkać w lipcu, zazwyczaj tworzą duże skupiska. Z powodu obniżania się zawartości tlenu w wodzie w ciepłe lata, opuszczają one swoje zbiorniki wodne w poszukiwaniu innych, o bardziej odpowiednich warunkach. Można wtedy zaobserwować ich duże roje lecące nocą ku źródłom światła.

Zobacz też

Przypisy

  1. Corixa punctata ← Mapa Bioróżnorodności: Taksony: Ogólnie, baza.biomap.pl [dostęp 2019-04-27].
  2. a b Corixa punctata'"`UNIQ--ref-00000004-QINU`"', [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  3. a b c Tadeusz Jaczewski, Aleksander Wróblewski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XVIII Pluskwiaki różnoskrzydłe – Heteroptera z. 4 Hebridae, Mesoveliidae, Hydrometridae, Veliidae i nartniki – Gerridae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1976.
  4. a b c Václav Jan Staněk: Wielki atlas owadów. Warszawa: PWRiL, 1972. ISBN 83-09-00903-8.
  5. Józef Banaszak: Przegląd systematyczny owadów. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP, 1994. ISBN 83-7096-099-5.
  6. Heiko Bellmann: Atlas owadów. Poradnik obserwatora. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2010.
  7. H. Reichholf-Riehm: Leksykon przyrodniczy. Owady. Warszawa: Świat Książki, 1997.
  8. H. Hofmann: Owady. Rozpoznać – Podziwiać – Chronić. Praktyczny Leksykon Przyrody. Warszawa: Klub Dla Ciebie, 2001.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
CorixaPunctata.JPG
Autor: Piet Spaans, Licencja: CC BY-SA 2.5
Corixa punctata from the Netherlands (species uncertain)